Các triệu chứng của zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh thường gây nhiều đau đớn và khó chịu và dễ nhầm lẫn với một số bệnh do virus gây ra. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn các triệu chứng của zona thần kinh trong nội dung bài viết dưới đây nhé!

Bệnh zona thần kinh là gì?

Bệnh zona thần kinh, còn được gọi là bệnh zona hoặc shingles, là một bệnh nhiễm trùng da do virus varicella zoster (VZV) - cùng họ với virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, một số lượng nhỏ virus Varicella vẫn tồn tại ẩn trong các hạch thần kinh của cơ thể, không gây bệnh. Tuy nhiên, khi cơ thể gặp các yếu tố như suy giảm miễn dịch, căng thẳng tinh thần hoặc suy nhược, những virus này sẽ được kích hoạt, nhân lên và lan truyền dọc theo các dây thần kinh cảm giác, gây tổn thương da và niêm mạc. Đây chính là nguyên nhân khiến bệnh zona thần kinh vừa là bệnh ngoài da có tổn thương gốc ở dây thần kinh.

Các triệu chứng chính của bệnh zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh thường chỉ phát triển ở một bên cơ thể hoặc tập trung ở những vị trí đặc biệt, không xuất hiện trên toàn bộ cơ thể. Những vị trí phổ biến nhất là cổ, vai, cánh tay, quanh trán, mắt, đầu, hông, đùi hoặc dọc theo các sườn từ ngực ra sau lưng. Trong một số trường hợp cá biệt, bệnh có thể xuất hiện ở cả hai bên cơ thể hoặc lan rộng.

Đau và cảm giác khó chịu

Bệnh nhân zona thần kinh thường cảm thấy đau rát, bỏng và nhức nhối dọc theo vùng da bị ảnh hưởng. Đây là do sự viêm nhiễm và tổn thương của các dây thần kinh, gây ra cảm giác đau đớn kéo dài. Ngoài ra, zona cũng có thể tập trung dọc từ hông xuống đùi hoặc liên sườn từ 1 bên ngực lan ra sau lưng. Ở một số trường hợp cá biệt, bệnh có thể bị ở cả hai bên hay lan toả. Cơn đau có thể kéo dài nhiều ngày hoặc tuần và gây khó chịu cho người bệnh.

Phát ban và mụn nước

Khoảng 1 ngày sau, trên vùng da sẽ xuất hiện các mảng đỏ, hơi nề nhẹ, đường kính vài cm, gờ cao hơn bề mặt da, sắp xếp dọc theo đường phân bố thần kinh và dần nối với nhau thành dải hoặc vệt.

Vài ngày sau, trên những mảng da đỏ sẽ xuất hiện mụn nước, bọng nước tập trung thành đám giống chùm nho. Ban đầu mụn nước trong và khó vỡ, nhưng về sau chúng bắt đầu đục dần, vỡ ra thành các vết loét. Khi lành, mụn đóng kết vẩy và để lại sẹo. Thời gian từ khi xuất hiện mụn nước đến khi lành lại kéo dài khoảng 2 - 4 tuần.

Ngứa và cảm giác châm chích

Bên cạnh đau đớn, bệnh nhân zona thần kinh cũng thường gặp tình trạng ngứa và cảm giác châm chích giống như bị bỏng, buốt ở khu vực bị bệnh. Triệu chứng đau thường diễn ra mạnh mẽ hơn ở bệnh nhân trên 50 tuổi, trong khi ở trẻ em tổn thương ít khi tiến triển nhanh.

Các triệu chứng kèm theo của bệnh zona thần kinh

Ngoài những triệu chứng chính như phát ban và đau nhức ở vùng da bị ảnh hưởng, bệnh nhân zona thần kinh thường có các triệu chứng kèm theo khác.

Sốt và mệt mỏi

Nhiều bệnh nhân zona thần kinh cảm giác sốt và mệt mỏi, uể oải và thiếu sức sống do sự tấn công của virus varicella - zoster vào hệ thần kinh. Tình trạng sốt nhẹ, thường dưới 38,5°C và thường chỉ kéo dài trong vài ngày đầu của bệnh.

Đau đầu và đau cơ

Bệnh zona thần kinh là do virus Herpes Zoster gây ra. Đây là một loại virus ái thần kinh, thường tấn công vào các dây thần kinh ngoại biên. Ban đầu, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau đầu và đau cơ, sau đó khoảng 3 ngày, các vết phát ban dạng mụn nước sẽ xuất hiện trên da. Những vết phát ban này thường chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể, theo đường đi của các dây thần kinh bị tổn thương.

Sưng và viêm

Khi virus tấn công vào các dây thần kinh, nó sẽ gây ra sự viêm nhiễm và sưng tấy tại vùng da được dây thần kinh đó chi phối. Điều này dẫn đến các triệu chứng như đau nhức, ngứa ran, đỏ da và phù nề tại vùng da bị ảnh hưởng.

Biến chứng có thể gặp của bệnh zona thần kinh

Khi bị bệnh zona, ngoài các triệu chứng đau và phát ban da, người bệnh còn có thể gặp một số biến chứng:

Đau dây thần kinh sau zona (PHN)

Đau dây thần kinh sau zona (Postherpetic neuralgia) là một biến chứng phổ biến của bệnh zona, ảnh hưởng khoảng 5 - 20% những người mắc bệnh zona.

Khi mắc bệnh zona, virus tấn công và gây viêm các sợi thần kinh. Điều này dẫn đến tình trạng truyền dẫn thần kinh bất thường, gây ra cơn đau dai dẳng và nghiêm trọng ngay cả sau khi vết thương da đã lành sẹo.

Ngoài cơn đau, bệnh nhân còn có thể gặp các triệu chứng như tê, rát da và cảm giác khó chịu khi chạm vào. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, các triệu chứng có thể ảnh hưởng đến tai và thính lực.

Nhiễm trùng da thứ cấp

Vùng da bị phát ban của bệnh zona có thể bị nhiễm trùng bởi vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Staphylococcus aureus hoặc Streptococcus. Điều này có thể dẫn đến viêm mô tế bào (cellulitis) hoặc áp-xe da, đòi hỏi phải điều trị bằng kháng sinh.

Ảnh hưởng đến mắt (zona mắt)

Khoảng 10 - 25% các trường hợp bệnh zona ảnh hưởng đến các dây thần kinh trên khuôn mặt, bao gồm cả thần kinh mắt. Khi virus ảnh hưởng đến thần kinh mắt, nó có thể gây ra các tổn thương ở mắt và giác mạc, như viêm.

Tình trạng viêm nghiêm trọng xảy ra trong hoặc xung quanh mắt. Bất cứ ai mắc bệnh zona liên quan đến biến chứng mắt cần được đánh giá và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa mắt sớm nhất có thể. Điều trị thường bao gồm thuốc nhỏ mắt và theo dõi chặt chẽ để ngăn ngừa các tổn thương nghiêm trọng và mất thị lực vĩnh viễn.

Chăm sóc và điều trị triệu chứng zona thần kinh

Mục tiêu điều trị bệnh nhân zona thần kinh là làm giảm tổn thương, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng:

Sử dụng thuốc kháng virus

Thuốc điều trị tại chỗ:

• Thường chỉ dùng giai đoạn cấp nhằm giảm đau và ngăn ngừa bệnh chuyển biến xấu.
• Một số loại thuốc điều trị tại chỗ có tác dụng sát trùng, chống viêm như dung dịch xanh methylen 1%, hồ nước, thuốc mỡ Acyclovir và dung dịch castellani.

Thuốc điều trị toàn thân:

• Kháng sinh chống bội nhiễm.
• Kháng virus Acyclovir.
• Chống phù nề.

Với Zona thần kinh đau nhiều kéo dài và mất ngủ, cần dùng thuốc an thần, giảm đau mạnh. Các loại thuốc này phải có chỉ định của bác sĩ, người bệnh không được tự ý mua để sử dụng.

Giảm đau và chăm sóc vết thương

Để ngăn ngừa lây lan cho người xung quanh, người bệnh nên:

• Sử dụng băng gạc, quần áo che vết phát ban, mụn nước.
• Thường xuyên vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
• Không dùng tay chạm mụn nước.
• Zona thần kinh thường tự khỏi sau 2 - 3 tuần, nhưng bệnh nhân cần điều trị tích cực, đặc biệt là chăm sóc da để tránh bội nhiễm ở các nốt bọng nước và những biến chứng nguy hiểm khác.

Dinh dưỡng và nghỉ ngơi

Khi cơ thể đang chống lại virus varicella-zoster gây bệnh zona, bạn nên:

• Nghỉ ngơi đầy đủ và ngủ đủ giấc khi cần thiết.
• Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, vươn vai. Các hoạt động nhẹ nhàng có thể giúp giảm cơn đau.
• Ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng và lành mạnh để tăng cường sức đề kháng.
• Hạn chế các thực phẩm dễ gây kích ứng da, chứa nhiều đường hoặc chất béo bão hòa.
• Tránh sử dụng đồ uống có cồn và không hút thuốc lá.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về các triệu chứng của zona thần kinh. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về phương pháp điều trị hoặc các triệu chứng có trở nên tồi tệ hơn, hãy liên hệ với bác sĩ để được thăm khám và tư vấn kịp thời.