Dùng thuốc trị zona cho trẻ em như thế nào?

Khi trẻ em bị mắc bệnh zona, cha mẹ thường cảm thấy lo lắng và bối rối về cách điều trị hiệu quả nhất cho con mình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các bậc phụ huynh về các loại thuốc trị zona cho trẻ em, cách sử dụng chúng một cách an toàn và hiệu quả, và những điều cần lưu ý để đảm bảo sự hồi phục nhanh chóng và toàn diện cho trẻ.

Bệnh zona thần kinh là gì?

Bệnh zona thần kinh là một căn bệnh ngoài da gây ra bởi virus Varicella zoster, cùng loại virus gây bệnh thủy đậu. Bệnh có thể tấn công cả người lớn lẫn trẻ em, đặc biệt là những người chưa tiêm phòng thủy đậu, mới phục hồi sau bệnh hoặc có hệ miễn dịch suy yếu. Trẻ em, với hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn toàn, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Triệu chứng nổi bật của bệnh zona thần kinh là cơn đau và cảm giác nóng rát, thường xuất hiện ở một bên cơ thể. Đau thường đi kèm với phát ban đỏ và các mảng nhỏ chứa đầy dịch, dễ vỡ. Phát ban thường khu trú dọc theo dây thần kinh từ cột sống đến thân mình, có thể xuất hiện trên mặt và tai. Bệnh nhân có thể trải qua sốt, ngứa, ớn lạnh, mệt mỏi, nhức đầu, và yếu cơ. Các triệu chứng này có thể gây khó chịu đáng kể và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Dùng thuốc trị zona cho trẻ em như thế nào?

Việc sử dụng các loại thuốc trị zona cho trẻ em đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ.

Thuốc kháng virus

Khi điều trị zona cho trẻ sơ sinh, việc sử dụng thuốc kháng virus trong giai đoạn cấp tính có thể rất hiệu quả, nhưng cần phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc thường được khuyến cáo bao gồm acyclovir, valacyclovir, và famciclovir. Những thuốc này đều có tác dụng tương tự nhau bao gồm rút ngắn thời gian hoạt động của virus, ngăn chặn sự phát triển của các tổn thương mới, thúc đẩy quá trình làm lành sẹo, và giảm cơn đau cấp tính.

Trong số các thuốc này, valacyclovir là một dạng tiền chất của acyclovir, có khả năng tạo ra mức acyclovir trong huyết thanh cao gấp năm lần so với việc sử dụng acyclovir trực tiếp. Do đó, liều lượng valacyclovir là 1.000mg mỗi 8 giờ có hiệu quả tương đương với acyclovir 800mg mỗi 4 giờ.

Để đạt hiệu quả tối ưu, thuốc kháng virus nên được bắt đầu càng sớm càng tốt, lý tưởng nhất là trong vòng 24 - 48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng bệnh zona. Liều lượng tham khảo cho các thuốc kháng virus là:

• Acyclovir: 800mg mỗi lần, cách mỗi 4 giờ, kéo dài trong 10 ngày.
• Valacyclovir: 1.000mg mỗi lần, cách mỗi 8 giờ, kéo dài trong 7 ngày.
• Famciclovir: 500mg mỗi lần, cách mỗi 8 giờ, kéo dài trong 7 ngày.

Lưu ý, thuốc kháng virus dạng bôi không được khuyến cáo vì không có hiệu quả trong việc điều trị zona. Mặc dù các thuốc kháng virus này thường không gây tác dụng phụ nghiêm trọng, nhưng liều lượng cần được điều chỉnh cho bệnh nhân suy thận và nên được chỉ định cụ thể cho từng bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em, theo hướng dẫn của bác sĩ.

Thuốc giảm đau

Đau thần kinh sau zona thường xuất hiện từ 30 đến 60 ngày sau khi phát ban hoặc khi vết thương đã lành. Cảm giác đau có thể vô cùng dữ dội, giống như bị dao đâm hoặc điện giật, và có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Bệnh nhân thường trải qua cảm giác đau nhức, rát bỏng, cùng với các triệu chứng rối loạn cảm giác khác, chẳng hạn như đau do kích thích nhẹ (loạn cảm giác đau), cảm giác như kim châm (dị cảm), hoặc cảm giác bất thường với các kích thích trên da (loạn cảm). Triệu chứng đau này có thể đi kèm với các vấn đề tâm lý như trầm cảm.

Để giảm cơn đau thần kinh sau zona, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp các loại thuốc sau:

• Lidocain: Thuốc giảm đau dạng dán với nồng độ 5%, có thể sử dụng tới 3 miếng dán trong vòng 12 giờ. Lidocain có thể gây kích ứng tại chỗ nhưng hiếm khi gây độc toàn thân. Nên bôi thuốc lên vùng da nguyên vẹn để tránh kích ứng thêm.
• Kem Capsaicin (0,023% - 0,075%): Đây là một loại thuốc bôi, được sử dụng cho cả trẻ em và người lớn. Bắt đầu với nồng độ thấp và tăng dần theo chỉ định. Capsaicin có thể gây cảm giác rát bỏng, vì vậy chỉ nên bôi lên vùng da nguyên vẹn. Một số bệnh nhân có thể ngừng sử dụng do không chịu đựng được cảm giác rát.
• Amitriptylin và Nortriptylin: Các thuốc chống trầm cảm ba vòng này được dùng để giảm đau thần kinh. Bắt đầu với liều thấp và tăng dần: Amitriptylin từ 10mg đến 300mg/ngày và Nortriptylin từ 25mg đến 150mg/ngày, chia thành ba lần uống. Các tác dụng phụ có thể bao gồm an thần, lú lẫn, hạ huyết áp tư thế, bí tiểu tiện, khô miệng, và loạn nhịp tim, nên hạn chế sử dụng cho người cao tuổi.
• Methylprednisolon: Tiêm vào màng cứng có thể giúp giảm đau lâu dài trong khoảng 90% trường hợp mắc zona thần kinh. Tuy nhiên, việc tiêm cần được thực hiện đúng kỹ thuật và không nên sử dụng kéo dài để tránh các tác dụng phụ như giữ muối nước và giảm sức đề kháng của cơ thể.
• Oxycodon: Là thuốc giảm đau thuộc nhóm opioid, có thể gây táo bón và nguy cơ nghiện. Nếu cần thiết, liều lượng nên từ 5 - 20mg và nên hạn chế sử dụng để tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Việc lựa chọn thuốc giảm đau và liều lượng phù hợp cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu rủi ro tác dụng phụ.

Cách chăm sóc trẻ bị zona

Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị zona theo chỉ định của bác sĩ, việc chăm sóc trẻ bị zona đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác và giảm nguy cơ biến chứng.

Những việc nên làm:

• Tuân thủ chỉ định dùng thuốc trị zona cho trẻ em: Sử dụng các thuốc điều trị zona cho trẻ theo đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc sớm.
• Giữ da sạch và khô: Đảm bảo vùng da bị ảnh hưởng luôn sạch sẽ và khô ráo để tránh làm lây lan mụn nước sang các vùng da khác. Vệ sinh da nhẹ nhàng và dùng các sản phẩm dịu nhẹ.
• Mặc quần áo thoải mái: Lựa chọn quần áo rộng rãi và thoáng mát cho trẻ để tránh việc mụn nước bị vỡ do ma sát với quần áo.
• Giảm đau với khăn lạnh: Áp dụng khăn lạnh hoặc chườm đá lên vùng da bị tổn thương có thể giúp giảm cơn đau và ngứa.

Những việc không nên làm:

• Tránh tiếp xúc với người khác: Không cho trẻ đến trường hoặc tiếp xúc trực tiếp với người khác khi mụn nước còn đang chảy mủ để tránh lây lan virus.
• Không băng vết mụn nước: Tránh băng kín các mụn nước vì điều này có thể giữ ẩm và làm tình trạng viêm nhiễm thêm nghiêm trọng.
• Không sử dụng kem kháng sinh: Tránh sử dụng các loại kem có chứa kháng sinh trên vùng da bị zona, vì điều này có thể làm chậm quá trình lành bệnh.
• Tránh chạm vào mụn nước: Không chạm, ấn hoặc gãi vào các mụn nước để giảm nguy cơ nhiễm trùng và lây lan.

Việc chăm sóc cẩn thận và tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị sẽ giúp giảm thiểu sự khó chịu cho trẻ và hỗ trợ quá trình hồi phục hiệu quả.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin dùng thuốc trị zona cho trẻ em như thế nào? Các bậc phụ huynh cần lưu ý sử dụng thuốc trị zona cho trẻ em đúng liều lượng, và tuân theo chỉ định của bác sĩ.