Virus Varicella Zoster là gì? Virus Varicella Zoster gây ra những bệnh lý nào?

Virus Varicella Zoster là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ với bạn đọc về đặc điểm của virus Varicella Zoster và những bệnh lý do loại virus này gây ra.

Virus Varicella Zoster là gì?

Virus Varicella Zoster (VZV) thuộc họ virus Herpes, là tác nhân chính gây ra bệnh thuỷ đậu, bệnh zona thần kinh và một số bệnh lý khác. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus Varicella Zoster sẽ gây ra bệnh nhiễm trùng lần đầu là bệnh thuỷ đậu, sau đó sẽ gây ra bệnh zona thần kinh trong lần nhiễm trùng tiếp theo nếu có cơ hội (hệ miễn dịch cơ thể suy yếu hoặc xuất hiện các kích thích).

Tên gọi Virus Varicella Zoster xuất phát từ hai bệnh lý mà loại virus này gây ra là Varicella và Herpes Zoster. Theo thống kê, VZV gây ra hàng nghìn ca bệnh thuỷ đậu mỗi năm ở tất cả các nước trên thế giới và có khoảng 7000 ca tử vong. Bất kỳ ai có thể mắc phải căn bệnh này, đặc biệt là trẻ em. Bên cạnh đó, số ca bệnh zona thần kinh do virus Varicella Zoster gây ra cũng đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây.

Virus Varicella Zoster có đặc điểm gì?

Đặc điểm của virus Varicella Zoster như sau:

• Hình dáng: Có dạng hình cầu với đường kính từ 180 - 200 nm, bên ngoài được bao bọc bởi một lớp vỏ lipid, xung quanh là nucleocapsid có chiều dài khoảng 100 nm với 162 pentameric và capsomere được sắp xếp theo hình thập diện.
• DNA: Là một phân tử mạch kép có chiều dài khoảng 125.000 nucleotide được bao quanh bởi các protein có liên kết lỏng lẻo, trong số đó có nhiều protein đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản của virus trong các tế bào nhiễm bệnh.
• Vật chủ: Cơ thể con người là vật chủ chính của virus VZV. Do đó, VZV khu trú chủ yếu trong hệ thống hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là các hạch thần kinh. Sau khi gây ra bệnh thuỷ đậu, virus này có thể trú ẩn trong cơ thể người và tái hoạt động khi có điều kiện thuận lợi (hệ miễn dịch suy yếu, stress…) và gây ra bệnh zona thần kinh.
• Con đường lây nhiễm: Virus Varicella Zoster lây nhiễm chủ yếu qua đường hô hấp thông qua giọt bắn khi người mang bệnh hắt hơi, ho hoặc nói chuyện. Tuy nhiên, loại virus này còn có khả năng tồn tại trên các bề mặt và có thể lây nhiễm qua đường tiếp xúc với các tổn thương trên da.
• Thời gian ủ bệnh: Virus Varicella Zoster có thời gian ủ bệnh khá linh hoạt, dao động từ khoảng 10 - 21 ngày. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sức khỏe toàn trạng của người bệnh, khả năng miễn dịch và mức độ xâm nhập của virus.

Virus Varicella Zoster gây nên những bệnh lý gì?

Dưới đây là những bệnh lý do virus Varicella Zoster gây ra, bao gồm:

• Thuỷ đậu: Căn bệnh đầu tiên do virus Varicella Zoster gây ra phải kể đến là bệnh thuỷ đậu. Con đường lây nhiễm chủ yếu của bệnh lý này là thông qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Thuỷ đậu gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng nếu không điều trị cũng như chăm sóc đúng cách.
• Zona thần kinh: Virus Varicella Zoster cũng là nguyên nhân chính gây ra bệnh zona thần kinh ở người bệnh sau khi mắc bệnh thuỷ đậu khi có điều kiện thuận lợi. Bệnh lý này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như đau dây thần kinh, suy giảm thị lực, liệt mặt…
• Viêm tiểu não: Virus Varicella Zoster có thể tấn công vào hệ thống thần kinh trung ương, nhất là tiểu não. Từ đó gây ra nhiều biến chứng đáng lo ngại, trong đó có bệnh viêm tiểu não nguy hiểm. Do đó, việc thực hiện các biện pháp để phòng ngừa nhiễm phải VZV là rất quan trọng và cần thiết.
• Viêm màng não: Virus Varicella Zoster có thể gây ra tình trạng viêm màng não với nhiều triệu chứng như sốt, buồn nôn, nôn, đau đầu, nhạy cảm với ánh sáng, cứng cổ, mệt mỏi, lú lẫn, phản ứng chậm… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh viêm màng não có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như tổn thương dây thần kinh sọ não, áp xe màng cứng, áp xe não, viêm tắc tĩnh mạch…
• Bệnh mạch máu và đột quỵ: Virus Varicella Zoster cũng là một yếu tố nguy cơ dẫn đến các biến cố liên quan đến mạch máu như đột quỵ não hoặc nhồi máu cơ tim. Khi VZV xâm nhập vào hệ thống mạch máu trong cơ thể có thể gây ra hiện tượng phình động mạch não cũng như xuất huyết não.

Biện pháp phòng ngừa virus Varicella Zoster

Dưới đây là các biện pháp giúp phòng tránh nhiễm phải virus Varicella Zoster và các bệnh lý do loại virus này gây ra, bao gồm:

Tiêm chủng

Tiêm vắc xin là một biện pháp ngừa hiệu quả nhằm bảo vệ cơ thể tránh khỏi virus Varicella Zoster và các bệnh lý do loại virus này gây ra. Khi vắc xin đi vào cơ thể sẽ kích thích hệ miễn dịch sản sinh ra kháng thể đặc hiệu nhằm tấn đông và tiêu diệt virus tương đồng nếu chúng xâm nhập vào cơ thể trong tương lai, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh tật hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là những loại vắc xin giúp phòng ngừa virus Varicella Zoster, cụ thể như sau:

• Vắc xin Varilrix (Bỉ);
• Vắc xin Varivax (Mỹ);
• Vắc xin Varicella;
• Vắc xin phòng bệnh zona thần kinh Shingrix.

Thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm

Giữ gìn vệ sinh cá nhân và thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm cũng là một cách giúp virus Varicella Zoster xâm nhập vào cơ thể. Cụ thể như sau:

• Thường xuyên rửa tay bằng xà bông diệt khuẩn với nước sạch, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với nguồn lây.
• Tránh sử dụng chung đồ cá nhân với người khác, nhất là khi không nắm rõ về tình trạng sức khỏe của họ.
• Tích cực vệ sinh mũi - họng bằng nước muối sinh lý để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh.
• Thường xuyên vệ sinh các vật dụng hay tiếp xúc và không gian sinh hoạt.
• Tránh tiếp xúc với người đang mang bệnh hoặc có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm phải virus Varicella Zoster.
• Tráng đến những nơi đang xảy ra dịch bệnh và hạn chế đi đến những nơi đông người.
• Nâng cao sức khoẻ và tăng cường hệ miễn dịch bằng cách ăn uống lành mạnh kết hợp với lối sống khoa học, tập thể dục đều đặn.

Tóm lại, virus Varicella Zoster là một trong những loại virus nguy hiểm và gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như bệnh thuỷ đậu, bệnh zona thần kinh, viêm tiểu não, viêm màng não, đột quỵ… Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh virus Varicella Zoster là cần thiết và quan trọng, trong đó chủ động tiêm chủng vắc xin đầy đủ là biện pháp phòng tránh virus hiệu quả nhất.