Các vị thuốc tán phong hàn, ấm khí huyết từ quế

Quế là một trong những loại dược liệu quý được sử dụng phổ biến ở cả Tây y và Đông y. Quế không chỉ có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, làm ấm cơ thể mà còn giúp cơ thể chống lại cái giá lạnh bằng khả năng tăng nhiệt độ cơ thể. Cùng tìm hiểu về các vị thuốc tán phong hàn, ấm khí huyết từ quế trong bài viết dưới đây nhé!

Quế và những lợi ích sức khỏe tuyệt vời

Quế là phần thu được từ lớp vỏ thân cành của một số loại thực vật thuộc chi Cinnamomum. Nó có vị cay, mùi thơm và thường được dùng như một vị thuốc hay gia vị trong chế biến thực phẩm. 

Theo y học hiện đại, quế có chứa nguồn khoáng chất dồi dào như kali, canxi, sắt, mangan, magie, kẽm… Ngoài ra còn quế còn rất giàu vitamin A, chất xơ, chất chống oxy hóa, xit pantothenic và pyridoxine. Quế có khả năng làm giảm triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, buồn nôn. Bên cạnh đó, lượng chất xơ dồi dào trong quế còn giúp hỗ trợ giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. 

Quế và những lợi ích sức khỏe tuyệt vời

Theo đó, chỉ cần uống dung dịch quế được pha từ 1/2 thìa cà phê quế pha với 1 thìa cà phê mật ong vào buổi sáng trong khoảng 1 tuần sẽ giúp làm giảm cơn đau khớp hiệu quả. Không những vậy, quế còn có tác dụng hỗ trợ cai thuốc lá hiệu quả và đơn giản, mỗi lần thèm thuốc lá chỉ cần lấy một mảnh quế chi và nhai trực tiếp hoặc uống trà quế để làm giảm cơn thèm thuốc. Tinh dầu quế còn có tính sát trùng tốt và quế còn mang đến giá trị hữu ích trong việc điều trị những hội chứng về chuyển hóa. 

Theo y học cổ truyền, quế có vị cay hơi ngọt, tính ấm, vào 2 kinh can, thận. Các vị thuốc từ quế quan trọng là nhục quế, quế chi và quế tâm.

Vị thuốc quế chi

Quế chi là cành non phơi khô, có vị cay, tính nóng, có độc nhẹ, được quy vào 3 kinh phế tâm và bàng quang. Quế chi có công dụng phát tán phong hàn, trừ độc khí bên ngoài xâm nhập, thông kinh mạch, chữa cảm gió nhức đầu, đau nhức mình, đau nhức xương khớp. 

Các vị thuốc tán phong hàn, ấm khí huyết từ quế chi

Ngoài ra, quế chi còn được dùng để khắc phục chứng đờm ẩm, khí huyết lưu thông kém ; các trường hợp bế kinh đau bụng, làm ấm thận hành thủy (thường dùng cho chức năng thận suy yếu, tiểu tiện bí tức). Một số bài thuốc chữa bệnh từ quế chi như:

• Chữa ngoại cảm phong hàn, nhức đầu, sức đề kháng yếu: 8gr quế chi, 6gr cam thảo, 3 quả đại táo, 6gr sinh khương, 6gr thược dược. Sau đó đem sắc với 300 ml nước cho đến khi còn khoảng 100ml. Nên uống khi thuốc còn nóng.
• Trị phong thấp, đau khớp: 12gr quế chi, 12gr phụ tử, 8gr cam thảo, 12gr sinh khương và 3 quả đại táo. Sau đó sắc nước uống ấm. 
• Trị đau bụng kinh do huyết ứ: Quế chi, phục linh, đơn bì, bạch thược và đào nhân. Mỗi thứ 8g đem sắc nước uống hoặc tán bột mịn hoàn viên để uống.
• Bài thuốc trị u xơ tử cung: 160gr quế chi, 160gr đào nhân, 160gr xích thược, 160gr hải tảo, 160gr mẫu lệ, 160gr miết giáp. 240gr phục linh, 240gr mẫu đơn bì, 240gr quy vĩ. 100gr hồng hoa, 80gr nhũ hương, 80gr một dược, 80gr tam lăng, 80gr nga truật. Đem tất cả đi tán thành bột mịn, sau đó luyện mật hoàn viên rồi mỗi lần uống 10g ngày 2 lần.

Vị thuốc nhục quế

Nhục quế có vị cay ngọt, tính nhiệt, có tác dụng rất tốt trong việc bổ mệnh môn hỏa, tán hàn, ôn tỳ, chỉ thống và làm ấm khí huyết. Ngoài ra, nhục quế còn có thể giúp hồi dương trong các trường hợp thận dương hư nhược, chân tay lạnh giá, co quắt. Thường được dùng cho những người bị đau bụng dữ dội do hàn nhập lý, tiết tả, nôn mửa nhờ khả năng giúp khử hàn giảm đau, thông kinh hoạt lạc. 

Nhục quế còn có thể làm ấm thận hành thủy, thường được dùng trong trường hợp dương khí hư nhược, phù thũng tiểu tiện khó khăn, đặc biệt là phù nặng bàn chân. Một số bài thuốc hay trị bệnh từ nhục quế: 

• Trị chứng đau thắt ngực và khắc phục các triệu chứng suy tim: 40gr nghệ khô, 12gr nhục quế 12g. Đem đi tán thành bột mịn rồi trộn đều thành hỗn hợp đồng nhất. Mỗi lần uống với 4gr với nước ấm và uống trước khi đi ngủ hoặc khi có triệu chứng đau.
• Bổ khí huyết (trị chứng hư yếu, mệt mỏi, choáng váng, mất ngủ, ăn uống kém): 8gr nhân sâm, 8gr xuyên khung, 8gr phục linh, 12gr đương quy, 12gr bạch truật, 20gr thục địa, 4gr cam thảo, 12gr bạch thược, 12gr hoàng kỳ, 4g nhục quế, 3gr đại táo, 3 lát gừng tươi. Đem sắc với 300ml nước cho đến khi còn 100ml. Sau đó cho thêm 200ml nước rồi đem sắc tiếp lần 2 cho đến khi còn 60ml. Đem 2 lần thuốc trộn đều với nhau và chia làm 2 lần uống trong ngày, uống ấm. 
• Trị chứng viêm khớp mạn tính, đau nhức chân, thận hư tổn, phong hàn thấp xâm nhiễm: 12gr độc hoạt, 12gr tang ký sinh, 16gr thục địa, 12gr tần giao, 12gr đỗ trọng, 8gr nhân sâm, 12gr phong phong, 8gr ngưu tất, 6gr cam thảo, 8gr phục linh, 12gr bạch thược, 4gr nhục quế, 4gr tế tân, 8gr xuyên khung, 12gr đương quy, 3gr đại táo và 3 lát gừng tươi. Đem tất cả đi sắc với 300ml nước cho đến khi còn 100ml. Sau đó cho thêm 200ml nước sắc tiếp lần 2 cho đến khi còn 60ml. Trộn đều thành 2 lần thuốc và chia thành 2 lần uống trong ngày. Nên uống khi còn ấm.

Nhục quế có tác dụng tán hàn, ôn tỳ, chỉ thống và làm ấm khí huyết

Vị thuốc quế tâm

Quế sau khi gọt bỏ hết bì thô dày và lấy phần bên trong màu tía, có vị ngọt gọi là quế tâm. Đây là vị thuốc có tính ấm, vị ngọt, quy vào kinh tâm. Quế tâm có tác dụng giúp thông kinh, hành huyết, bổ âm dương, ôn bổ thận khí. Ngoài ra, còn giúp chữa chứng đau ở vùng thượng vị và tinh hoàn sưng đau. 

Phụ nữ sau khi sinh xong khí huyết hư tổn, cảm hàn nhiệt sức khỏe yếu có thể sử dụng bài thuốc sau: 30gr can tất, 40gr hậu phác, 20gr đương quy, 40gr đại hoàng, 40gr đào nhân, 40gr huyền hồ sách, 30gr mẫu đơn bì, 40gr miết giáp, 20gr thược dược, 40gr quế tâm, 40gr tam lăng, 20gr tân lang, 30gr thanh bì, 20gr xích thược. Tất cả đem tán thành bột mịn, hoàn viên và ngày uống khoảng 8gr. 

Trên đây là tổng hợp các vị thuốc tán phong hàn, ấm khí huyết từ quế. Hy vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích để hiểu thêm về công dụng của tuyệt vời của quế nhé!

Thủy Phan

(Nguồn: Tổng Hợp)