Tía tô xanh là cây gì? Tía tô xanh và tía tô đỏ loại nào tốt hơn?

Trong thế giới ẩm thực đa dạng, các loại thảo mộc và rau gia vị luôn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên hương vị đặc trưng cho từng món ăn. Giữa vô số loài cây quen thuộc, tía tô xanh được xem là một trong những loại rau gia vị đặc biệt, vừa góp phần làm nổi bật hương vị món ăn vừa mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe. Ngày nay, không chỉ xuất hiện trong bữa cơm gia đình Việt, tía tô xanh còn được sử dụng rộng rãi trong các nền ẩm thực lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc và đang dần được ưa chuộng ở phương Tây.

Tía tô xanh là cây gì?

Tía tô xanh là một loài thảo mộc có lá màu xanh đặc trưng, thường được dùng làm rau gia vị trong các món ăn châu Á như sushi, salad hoặc ăn kèm các món nướng. Không chỉ dừng lại ở vai trò ẩm thực, lá tía tô xanh còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe như hỗ trợ tiêu hóa, giải cảm và chăm sóc làn da.

Ở Việt Nam, tía tô xanh xuất hiện phổ biến trong đời sống hằng ngày. Người Việt thường dùng nước tía tô để giải cảm, hạ sốt hoặc thêm vào các món cháo hành giúp làm ấm cơ thể. Ở Nhật Bản và Hàn Quốc, tía tô xanh được xem như loại rau không thể thiếu trong các món sushi và sashimi, giúp khử mùi tanh của hải sản tươi sống.

Tại phương Tây, tía tô xanh được xem như một làn gió mới trong nền ẩm thực hiện đại. Chúng được sử dụng để chế biến các loại sốt, làm nước chấm hoặc dùng trong món salad, mang đến hương vị tươi mát và thanh khiết.

Tía tô xanh có gì khác biệt?

Tía tô xanh thuộc họ bạc hà nên có mùi thơm đặc trưng pha giữa cam quýt và quế. Lá của loại cây này chứa nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin A, C, E, cùng các khoáng chất thiết yếu như sắt, canxi và kali. Nhờ đó, tía tô xanh không chỉ giúp tăng hương vị món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Trong ẩm thực, tía tô xanh thường được dùng để cuốn thịt nướng, gói sushi, trộn salad hoặc làm sốt. Một số đầu bếp còn dùng lá tía tô xanh để trang trí món ăn hoặc chiết xuất dầu tía tô nhằm tạo hương vị độc đáo cho các món chiên, nướng.

Về mặt tạo hương, tía tô xanh được đánh giá cao hơn tía tô đỏ vì có vị cay nhẹ và mùi thơm dịu. Tuy nhiên, nếu xét về khả năng tạo màu, tía tô đỏ lại nổi bật hơn nhờ sắc tím đậm đặc trưng.

Tía tô xanh và tía tô đỏ loại nào tốt hơn?

Hiện nay, trên thị trường có hai loại phổ biến là tía tô xanh và tía tô đỏ (hay còn gọi là tía tô tím). Mặc dù cùng thuộc một họ, hai loại này lại mang đến những công dụng khác nhau.

Tía tô xanh được biết đến nhiều ở Nhật Bản, là loại rau gia vị ăn kèm giúp giảm mùi tanh của hải sản trong các món truyền thống như sashimi và sushi. Với mùi hương nhẹ nhàng và vị thanh mát, tía tô xanh thường được dùng để làm salad, sốt hoặc trang trí món ăn.

Tía tô đỏ có hai mặt lá màu đỏ tím, mép lá hình răng cưa, hương vị đậm hơn và có tác dụng làm thuốc rất tốt. Người Nhật thường dùng tía tô đỏ để tạo màu tự nhiên cho các món ăn, đặc biệt là món mơ muối Umeboshi nổi tiếng. Loại lá này chứa nhiều anthocyanin - chất chống oxy hóa mạnh giúp kháng khuẩn, thải độc và làm đẹp da.

Cả hai loại tía tô đều chứa nhiều dưỡng chất có lợi, bao gồm omega-3, omega-6, omega-9 cùng vitamin A, B2 và C. Vì vậy, tía tô xanh và tía tô đỏ loại nào tốt hơn sẽ tùy mục đích sử dụng để lựa chọn loại phù hợp, phát huy tối đa tác dụng.

Các công dụng tiêu biểu của dược liệu tía tô

Tía tô xanh hay tía tô đỏ đều là vị thuốc quen thuộc trong Y học cổ truyền, giúp giải cảm, thanh nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa. Ngày nay, các nghiên cứu hiện đại cũng đã chứng minh nhiều lợi ích sức khỏe của loại thảo mộc này.

Chống lại tác nhân gây bệnh đường hô hấp

Tinh chất trong tía tô giúp tăng cường lưu thông khí và cải thiện chức năng phổi, đặc biệt hữu ích cho người bị hen suyễn hoặc dị ứng theo mùa.

Hỗ trợ làm đẹp da

Trong lá tía tô có chứa hoạt chất Priseril giúp hỗ trợ loại bỏ tế bào chết và làm sáng da. Vitamin E và các dưỡng chất tự nhiên khác giúp giữ ẩm, cải thiện độ đàn hồi và mang đến làn da mịn màng hơn. Nhiều sản phẩm làm đẹp hiện nay cũng sử dụng chiết xuất tía tô xanh như một thành phần chính để dưỡng da và ngăn ngừa lão hóa.

Chống dị ứng, bảo vệ tim mạch và hệ thần kinh

Hàm lượng omega-3 cao trong lá tía tô giúp giảm viêm, cải thiện chức năng tim mạch và tăng cường trí nhớ. Các nghiên cứu cho thấy, việc bổ sung omega-3 từ tía tô thường xuyên giúp hạn chế các phản ứng dị ứng, đồng thời hỗ trợ ngăn ngừa nguy cơ suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi.

Hỗ trợ giảm triệu chứng của gout và hỗ trợ tiêu hóa

Bốn hoạt chất trong lá tía tô có khả năng làm giảm enzym xanthin oxidase - nguyên nhân gây tăng acid uric trong máu, giúp cải thiện tình trạng bệnh gout. Bên cạnh đó, lá tía tô còn giúp giảm khó tiêu, đầy hơi và cải thiện hội chứng ruột kích thích.

Hỗ trợ giảm bệnh về da

Nước lá tía tô là phương thuốc dân gian quen thuộc giúp làm dịu tình trạng mẩn ngứa, nổi mề đay. Uống nước lá tía tô giúp thanh lọc cơ thể và giảm cảm giác khó chịu do dị ứng da.

Hỗ trợ giảm cân

Lá tía tô chứa nhiều chất xơ, protein thực vật và khoáng chất giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa và giảm hấp thu chất béo. Sử dụng nước tía tô thường xuyên có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả mà không gây mất cân bằng dinh dưỡng.

Tía tô xanh không chỉ là loại rau gia vị phổ biến trong ẩm thực mà còn là dược liệu quý mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Nhờ chứa các dưỡng chất tự nhiên như omega-3, vitamin A, C và các chất chống oxy hóa, tía tô xanh góp phần nâng cao sức đề kháng, bảo vệ tim mạch và cải thiện làn da. Dù là tía tô xanh hay tía tô đỏ, mỗi loại đều có giá trị riêng và đều xứng đáng được bổ sung trong thực đơn hàng ngày để chăm sóc sức khỏe toàn diện.