Cách phân biệt thiếu máu não và rối loạn tiền đình

Thiếu máu não và rối loạn tiền đình là hai bệnh lý khác nhau nhưng thường dễ bị nhẫm lẫn với nhau do có các triệu chứng khá tương đồng với nhau như đau đầu, chóng mặt và mất cân bằng. Việc phân biệt rõ ràng là điều cần thiết để có hướng xử lý đúng đắn và kịp thời.

Tổng quan về bệnh thiếu máu não và rối loạn tiền đình

Mặc dù thiếu máu não và rối loạn tiền đình có những biểu hiện tương tự nhau, nhưng bản chất lại là hai bệnh lý hoàn toàn khác biệt. Việc phân biệt chính xác là điều cần thiết để có biện pháp điều trị hiệu quả.

Rối loạn tiền đình là gì?

Rối loạn tiền đình là tình trạng bắt nguồn từ sự tổn thương của hệ thống thần kinh, tai trong, tim mạch, mắt hoặc thậm chí do yếu tố tâm lý. Một số loại thuốc cũng có thể gây ảnh hưởng đến chức năng của hệ tiền đình, dẫn đến bệnh lý này.

Người bị rối loạn tiền đình thường cảm thấy chóng mặt là triệu chứng nổi bật nhất. Nhưng để hiểu rõ hơn, các biểu hiện bệnh được chia thành 3 nhóm chính:

• Chóng mặt: Đây là triệu chứng phổ biến do rối loạn ở dây thần kinh ngoại biên hoặc trung tâm của hệ tiền đình. Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn, mồ hôi vã ra, mất thăng bằng và thị lực mờ.
• Ngất: Tình trạng này thường xảy ra khi lượng máu lên não giảm, do huyết áp thấp, rối loạn nhịp tim hoặc mất ổn định thần kinh thực vật. Người bệnh có thể bất tỉnh, kèm theo cảm giác hoa mắt, buồn nôn và ra nhiều mồ hôi.
• Mất thăng bằng: Người bệnh cảm thấy không vững khi di chuyển như đang trong trạng thái say xỉn. Điều này xảy ra do sự mất phối hợp giữa các bộ phận như hệ tiền đình, tiểu não, thị giác, cảm giác sâu và ngoại tháp.

Thiếu máu não là gì?

Thiếu máu não là hiện tượng dòng máu cung cấp cho não bị suy giảm, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất thiết yếu cho hoạt động của tế bào thần kinh. Khi tế bào thần kinh không đủ năng lượng, hệ thần kinh trung ương sẽ bị ảnh hưởng cả về cấu trúc lẫn chức năng.

Các dấu hiệu điển hình của thiếu máu não thường xuất hiện vào ban đêm hoặc gần sáng, bao gồm:

• Đau đầu, chóng mặt, khó giữ thăng bằng;
• Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa;
• Rối loạn vận động hoặc cảm giác như liệt nửa người, tê yếu, liệt mặt;
• Các vấn đề về thị lực như nhìn đôi, mờ mắt, xuất hiện điểm mù, nhìn thấy hình ảnh không có thực hoặc mắt giật nhanh;
• Rối loạn thính giác như ù tai, suy giảm khả năng nghe;
• Khó nuốt và rối loạn trong việc kiểm soát tiểu tiện, đại tiện.

Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng thiếu máu lên não thường liên quan đến xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, chấn thương vùng cổ hoặc các dấu hiệu thoái hóa cột sống cổ.

Cách phân biệt giữa thiếu máu não và rối loạn tiền đình

Mặc dù thiếu máu não và rối loạn tiền đình là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân cũng như mức độ nguy hiểm, nhưng do có một số biểu hiện tương đồng nên rất dễ bị nhầm lẫn. Việc phân biệt đúng hai tình trạng này không chỉ giúp người bệnh an tâm hơn mà còn tránh được những sai lầm trong điều trị.

Dựa vào biểu hiện lâm sàng

Vì có một số biểu hiện khá tương đồng nên nhiều người dễ nhầm lẫn giữa hai bệnh lý này. Tuy nhiên, nếu chú ý đến mức độ đau cũng như vị trí xuất hiện cơn đau, ta có thể phân biệt rõ ràng hơn.

• Rối loạn tiền đình: Cảm giác đau thường lan tỏa và không khu trú tại một vị trí cụ thể. Đặc điểm dễ nhận thấy là bệnh nhân thường xuyên bị chóng mặt, hoa mắt và khó giữ thăng bằng, từ đó dễ bị ngã. Ngay cả khi đang nằm, người bệnh vẫn cảm nhận được cảm giác quay cuồng. Ù tai cũng là triệu chứng điển hình và thường rõ rệt ở những người mắc bệnh này.
• Thiếu máu não: Đau đầu xuất hiện rõ rệt ở vùng chẩm và gáy, với những cơn đau dữ dội theo từng đợt. Người bị thiếu máu lên não cũng có thể bị mất thăng bằng nhưng tình trạng này chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và thường cải thiện khi được nghỉ ngơi. Ù tai do thiếu máu não thường nhẹ và chỉ xảy ra thoáng qua.

Dựa trên nguyên nhân gây bệnh

Thiếu máu não chủ yếu bắt nguồn từ các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, rối loạn nhịp tim, bệnh lý về van tim hoặc suy thận mạn tính.

Trong khi đó, rối loạn tiền đình có thể do hai nhóm nguyên nhân chính là tổn thương hệ tiền đình ngoại biên và rối loạn tại trung ương. Thiếu máu não lại thuộc nhóm nguyên nhân trung ương và chính nó cũng là yếu tố nguy cơ làm khởi phát hoặc làm nặng thêm tình trạng rối loạn tiền đình.

Dựa theo mức độ nguy hiểm

Thiếu máu não là một bệnh lý nghiêm trọng vì nó có thể là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai biến mạch máu não (đột quỵ). Đột quỵ là tình trạng rất nguy hiểm với tỷ lệ sống sót chỉ khoảng 50%, và kể cả khi qua khỏi, người bệnh vẫn có thể phải đối mặt với những di chứng nặng nề như liệt vận động, mất khả năng giao tiếp, suy giảm trí nhớ hoặc không kiểm soát được việc tiểu tiện, đại tiện.

Ngược lại, rối loạn tiền đình tuy không đe dọa đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Bệnh dễ khiến người mắc gặp tai nạn do té ngã, đồng thời cũng làm tăng nguy cơ rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài, suy nhược cơ thể, lo âu hoặc trầm cảm nếu không được kiểm soát đúng cách.

Khuyến nghị từ chuyên gia dành cho người bệnh

Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ liên quan đến rối loạn tiền đình hoặc thiếu máu não, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và xác định rõ nguyên nhân. Việc chẩn đoán đúng sẽ giúp lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời.

Theo các chuyên gia thần kinh, để hỗ trợ kiểm soát bệnh và phòng ngừa tái phát, người mắc thiếu máu não và rối loạn tiền đình cần lưu ý một số lời khuyên sau:

• Tránh làm việc liên tục trên máy tính hoặc điện thoại quá lâu. Tốt nhất nên nghỉ giải lao sau mỗi 60 phút để cho não bộ và thị lực được thư giãn.
• Hình thành thói quen uống đủ nước mỗi ngày để đảm bảo tuần hoàn máu tốt hơn.
• Hạn chế các chuyển động đột ngột như thay đổi tư thế nhanh, cúi ngửa cổ đột ngột vì dễ gây chóng mặt.
• Không nên đọc sách hoặc xem điện thoại khi đang ngồi trên xe ô tô đang di chuyển.
• Nên tránh tiếp xúc với môi trường có tiếng ồn lớn hoặc ô nhiễm âm thanh.
• Giữ tinh thần thoải mái, học cách cân bằng cảm xúc và tránh căng thẳng kéo dài.
• Tập luyện thể dục đều đặn với những môn phù hợp để tăng cường lưu thông máu và giảm stress hiệu quả.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, nên tăng cường các loại cá, rau xanh và trái cây giàu vitamin, khoáng chất, omega-3 nhằm cải thiện sức khỏe não bộ và tăng cường hệ miễn dịch.

Qua so sánh trên đây có thể thấy, thiếu máu não và rối loạn tiền đình là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng này sẽ giúp người bệnh chủ động nhận biết triệu chứng, đi khám đúng chuyên khoa và điều trị hiệu quả.