Cây sầu đâu trị bệnh gì? Cách sử dụng sầu đâu để trị bệnh

Sầu đâu được trồng phổ biến ở các tỉnh miền Nam. Theo lời giới thiệu của người dân địa phương và du khách, lá sầu đâu đắng mà ngon, ăn một lần sẽ nhớ mãi. Tuy nhiên, ít ai biết rằng sử dụng cây sầu đâu có tác dụng gì. Không chỉ là món ăn đặc sản dân giã, sầu đâu còn mang tới nhiều công dụng chữa bệnh rất hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn trị bệnh bằng sầu đâu.

Bạn có biết sầu đâu là cây gì?

Sầu đâu xuất xứ Ấn Độ, tên khoa học là Azadirachta indica và được gọi với nhiều tên khác như: khổ sâm, khổ luyện tử, bạt bỉnh. Tại Việt Nam, sầu đâu Ấn Độ là sầu đâu rừng, còn sầu đâu bản địa là cây xoan được trồng phổ biến ở miền Bắc và miền Trung. Xoan có hoa màu tím, không ăn được vì rất độc.

Sầu đâu Ấn Độ thanh mát, không chứa độc tố. Tất cả các bộ phận của cây đều có thể làm thuốc, từ rễ cho đến hoa và quả. Trong đó, lá và hoa sầu đâu có thể ăn sống hoặc nấu với các thực phẩm khác. Quả sầu đâu chín có thể phơi khô, loại bỏ tạp chất và sử dụng trong 10 năm mà không bị hư hỏng.

Tìm hiểu cây sầu đâu trị bệnh gì?

Theo y học cổ truyền, sầu đâu có tính hàn, vị đắng. Bộ phận nào của cây cũng chứa axit margosic và dầu đắng. Dầu đắng của sầu đâu chứa các chất có khả năng làm giảm lượng đường trong máu, diệt khuẩn, loại bỏ mảng bám ở răng, ngăn ngừa thụ thai và chữa lành các viêm loét ở đường tiêu hóa. Công dụng chữa bệnh của sầu đâu tùy thuộc vào các bộ phận sử dụng.

• Lá sầu đâu: Chữa chảy máu mũi, giun đường ruột, tiểu đường, tim mạch, bệnh phong, rối loạn mắt, các bệnh về răng lợi và gan.
• Vỏ thân sầu đâu: Chữa bệnh sốt rét, các bệnh ở ruột và dạ dày, giảm đau, bệnh về da, hạ sốt.
• Hoa sầu đâu: Long đờm, tiêu đờm, loại bỏ giun ở đường ruột.
• Quả sầu đâu: Chữa giun đường ruột, trĩ, chảy máu mũi, đờm, rối loạn nước tiểu, đái tháo đường, phong, điều trị vết thương.
• Cành sầu đâu: Trị bệnh ho, hen suyễn, tiểu đường, giun đường ruột, rối loạn nước tiểu, phong, trĩ và cải thiện mật độ tinh trùng.
• Hạt sầu đâu: Chữa bệnh phong, giun đường ruột, ngừa thai và phá thai.

Sầu đâu đã được ngành y học của nhiều nước ứng dụng điều chế thuốc chữa bệnh tiểu đường, bệnh đường ruột, chống viêm, diệt khuẩn, thuốc chữa bệnh ngoài da... Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý sử dụng đúng loại sầu đâu xuất xứ Ấn Độ. Sầu đâu bản địa chỉ dùng để lấy gỗ, lá chiết xuất thuốc trừ sâu sinh học. Ngộ độc sầu đâu này có thể gây xuất huyết nội tạng, suy thận thậm chí tử vong.

Các cách dùng cây sầu đâu để trị bệnh

Sầu đâu trị bệnh rất tốt nhưng cũng tiềm ẩn tác dụng phụ nếu sử dụng quá liều hoặc sai đối tượng. Thông tin dưới đây sẽ giúp bạn biết cách dùng sầu đâu an toàn, hiệu quả.

Liều dùng sầu đâu để chữa bệnh

Lá sầu đâu:

• Phơi khô hoặc héo lá sầu đâu. Mỗi ngày dùng 5 - 10 lá sắc uống cho người tiểu đường. Vị của nước lá hơi đắng nhưng sẽ thấy ngọt sau khi uống.
• Đun nước lá sầu đâu để tắm hoặc giã nát lá sầu đâu đắp mặt. Cách làm này giúp làm sạch da và trị mụn hiệu quả. 

Quả sầu đâu:

• Tán nhỏ 10 - 14 quả sầu đâu, nặn thành viên nhỏ 0,1g (toàn quả) hoặc 0,2g (đã tách dầu).
• Chia đều uống với nước 3 - 4 ngày liên tục.

Vỏ sầu đâu:

• Sử dụng 30g/ngày chia làm 2 lần, dùng liên tục 10 ngày để điều trị các vấn đề về viêm loét, axit.
• Sử dụng 30 - 60g/ngày chia làm 2 lần, dùng liên tục 10 ngày để chữa viêm loét tá tràng.
• Sử dụng 30g/ngày chia làm 2 lần, dùng liên tục 6 tuần có thể chữa lành loét thực quản và viêm loét dạ dày.

Chiết xuất sầu đâu:

• Liều lượng sử dụng dầu sầu đâu 0.2ml/1kg.
• Liều lượng dùng viên uống sầu đâu là 5 - 10 viên/ngày chia làm nhiều lần.

Một số tác dụng phụ của sầu đâu

Sầu đâu có thể gây ra một số phản ứng phụ như: nôn mửa, tiêu chảy, buồn ngủ, rối loạn máu, mất ý thức, rối loạn não, sảy thai. Phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú không nên dùng sầu đâu. Thận trọng khi sử dụng sầu đâu cho người đang bị nôn mửa, mắc các vấn đề về rối loạn, dị ứng. Các phản ứng phụ của sầu đâu sẽ nghiêm trọng hơn nếu dùng cho trẻ em.

Ngoài ra, sầu đâu còn tương tác với một số loại thuốc dưới đây:

• Thuốc trị tiểu đường: Sầu đâu và thuốc đều có công dụng giảm đường huyết trong máu. Sử dụng đồng thời sẽ làm suy giảm đường huyết quá thấp.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Sầu đâu làm tăng hệ thống miễn dịch nên sẽ ức chế hiệu quả của thuốc giảm miễn dịch cyclosporine, corticosteroid, azathioprine...
• Giảm khả năng thụ thai: Hạt sầu đâu làm suy giảm chức năng của tinh trùng và ngăn ngừa thụ thai. Những ai đang muốn có con không nên dùng sầu đâu.
• Thuốc Lithium: Sầu đâu kích thích lợi tiểu nên sẽ làm giảm quá trình đào thải lithium, gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng khi dùng thuốc lithium.

Nếu đang sử dụng bất cứ loại thuốc nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ khi muốn dùng thêm sầu đâu. Trường hợp dùng sầu đâu gặp các vấn đề đau đầu, buồn nôn, tiêu chảy thì ngừng ngay và đến cơ sở y tế để thăm khám, điều trị.

Cây sầu đâu không chỉ dùng để điều chế thuốc chữa bệnh. Lá non của sầu đâu có thể ăn với thịt luộc, tôm luộc hoặc cá khô như một loại rau gia vị rất lạ miệng. Bạn lưu ý các lợi ích, tác hại và cách sử dụng sầu đâu đảm bảo sức khỏe. Thay vì tự làm theo các bài thuốc dân gian, bạn bạn có thể đến hệ thống Nhà Thuốc Long Châu để được tư vấn chọn thuốc chữa bệnh hiệu quả, an toàn.

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Hellobacsi