Cây Tơm trơng là gì? Công dụng và lưu ý khi sử dụng

Tơm trơng chủ yếu phân bố ở các vùng núi rừng Tây Nguyên, nơi có khí hậu ẩm ướt và đất đai phong phú. Cây thường mọc hoang dại trong rừng, leo bám vào các cây lớn để phát triển.

Cây Tơm trơng là gì?

Tơm trơng là một loại cây bụi thân gỗ, có chiều cao trung bình khoảng 1,5m, thường mọc thành từng bụi nhỏ. Thân cây chứa mủ, khi phơi khô và bẻ vỏ, bên trong lộ ra một lớp màng tơ trắng đặc trưng. Lá của cây có dạng thuôn nhọn, mọc đối, hình xoắn hoặc bầu dục thon dài. Bề mặt lá nhẵn bóng nhưng được bao phủ bởi lớp lông tơ mềm mại màu trắng.

Loài cây này chủ yếu phân bố ở các vùng núi cao Tây Nguyên và là thành phần chính trong bài thuốc đông y nổi tiếng có tác dụng bồi bổ thận, tăng cường sinh lý, giảm đau nhức và mệt mỏi. Hiện nay, nguồn dược liệu Tơm trơng chỉ được tìm thấy tại khu vực Tây Nguyên và chưa phát hiện tại các vùng khác ở Việt Nam.

Rễ và thân cây Tơm trơng chứa nhiều hoạt chất quý như: Tinh dầu, alkaloid và phytosterol, hỗ trợ bổ thận tráng dương và giảm acid uric hiệu quả. Ngoài ra, cây còn chứa nhiều khoáng chất như: Lithium, magie, kẽm, selen và mangan. Những khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào, cân bằng tâm lý, tăng cường sinh lực, và tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng.

Thời điểm thu hoạch cây Tơm trơng thường diễn ra vào cuối mùa xuân, tập trung vào thân và rễ vì đây là hai bộ phận chứa nhiều hoạt chất giá trị y học cao nhất. Sau khi thu hoạch, cây được cắt thành từng khúc ngắn khoảng 10cm - 20cm, sau đó phơi khô để làm thuốc. Đây là một loại thảo dược quý hiếm, đã được đồng bào Tây Nguyên sử dụng từ lâu trong các bài thuốc dân gian với nhiều công dụng vượt trội.

Công dụng của cây Tơm trơng đối với sức khỏe

Với vị đắng, chát và tính bình, không chỉ là một dược liệu quý giá, cây Tơm trơng còn mang đến vô vàn lợi ích sức khỏe, từ việc bồi bổ cơ thể đến hỗ trợ điều trị các bệnh lý phức tạp, cụ thể:

• Bổ thận, tráng dương và tăng cường thể lực: Cây Tơm trơng được xem là bài thuốc hữu hiệu giúp cải thiện sức khỏe toàn diện, đặc biệt trong việc bổ thận, tráng dương và nâng cao thể lực nhờ khả năng cân bằng năng lượng và phục hồi sức khỏe.
• Hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp và điều trị bệnh gout: Các hoạt chất tự nhiên trong cây giúp giảm đau nhức xương khớp, đồng thời hiệu quả trong việc điều trị bệnh gout.
• Chữa bệnh thận và kiểm soát cholesterol, mỡ máu: Y học cổ truyền đánh giá cao cây Tơm trơng nhờ khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh về thận, đồng thời giúp kiểm soát lượng cholesterol và mỡ máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch. 
• Ngăn ngừa xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng: Tơm trơng được sử dụng trong Đông y để hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Phòng chống lao phổi và virus: Nhờ chứa các hoạt chất alkaloid, cây Tơm trơng có khả năng phòng ngừa lao phổi và ức chế sự phát triển của virus, hỗ trợ hệ miễn dịch trong việc chống lại bệnh tật.
• Tăng cường sức đề kháng và giảm căng thẳng: Cây Tơm trơng không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng mà còn hỗ trợ giảm căng thẳng, giúp cơ thể thư giãn và đối phó tốt hơn với áp lực cuộc sống.
• Giảm mệt mỏi, thải độc và cải thiện chất lượng cuộc sống: Loại cây này hỗ trợ đào thải độc tố, chống mệt mỏi, đồng thời góp phần cải thiện giấc ngủ và khẩu phần ăn, mang đến một cơ thể khỏe mạnh và tinh thần sảng khoái.

Một số bài thuốc với cây Tơm trơng

Tơm trơng ngâm rượu

Rượu ngâm từ cây Tơm trơng là một bài thuốc dân gian quý giá, nổi tiếng với công dụng bổ thận, giúp xương cốt thêm chắc khỏe và giảm đau nhức khớp hiệu quả. Không chỉ vậy, loại rượu này còn hỗ trợ ổn định hệ tim mạch, tăng cường sức khỏe toàn diện, rất phù hợp cho những người thường xuyên bị mệt mỏi hay xuất hiện vấn đề về xương khớp.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 1kg Tơm trơng khô, 4 lít rượu trắng, bình thủy tinh hoặc sành sứ.
• Tơm trơng khô thái mỏng, sao vàng, hạ thổ.
• Đổ Tơm trơng vào bình, thêm 4 lít rượu trắng.
• Đậy kín nắp và ngâm ít nhất 1 tháng trước khi sử dụng.
• Uống 1-2 ly nhỏ (khoảng 20ml) trước bữa ăn.
• Không nên lạm dụng Tơm trơng ngâm rượu, bạn không nên uống quá nhiều để tránh sức khỏe bị ảnh hưởng.

Sử dụng Tơm trơng sắc uống

Nước sắc từ cây Tơm trơng được biết đến với khả năng hạ nồng độ acid uric trong máu, hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh gout. Ngoài ra, thức uống này còn giúp tăng cường chức năng bài tiết của thận, giảm đau nhức cơ xương, và mang lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch, giúp cơ thể khỏe mạnh và dẻo dai hơn.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 50g thân và rễ cây Tơm trơng, rửa sạch.
• Đem sắc với 2 lít nước.
• Đun đến khi nước cạn còn khoảng 1 lít thì tắt bếp.
• Chia thành các phần nhỏ uống hết trong ngày.

Lưu ý:

• Có thể thái mỏng hoặc chẻ nhỏ thân và rễ để hoạt chất tiết ra nhiều hơn khi sắc.
• Nước sắc Tơm trơng có vị hơi chát nhẹ nhưng khá dễ uống.

Bài thuốc chữa bệnh gout từ Tơm trơng

Bài thuốc từ cây Tơm trơng không chỉ giúp giảm đau, giảm viêm hiệu quả cho bệnh nhân gout mà còn hỗ trợ cơ thể đào thải acid uric ra ngoài, từ đó ngăn ngừa bệnh tái phát.

Chuẩn bị nguyên liệu:

• Vài lát gừng tươi;
• Cam thảo: 8g;
• Ý dĩ nhân: 20g;
• Bạch truật: 12g;
• Bông mã đề: 10g;
• Cây cối xay: 12g;
• Nhân trần: 10g;
• Dâm dương hoắc: 10g;
• Thổ phục linh: 16g;
• Tơm trơng: 20g.

Cách thực hiện:

• Cho các nguyên liệu trên sắc cùng với 5 bát nước.
• Đun đến khi nước cạn còn khoảng 2 bát.

Cách dùng

• Chia phần nước sắc thu được thành 2 phần sau đó uống trong ngày.
• Kiên trì sử dụng phương pháp trên trong thời gian dài để có thể đạt hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng cây Tơm trơng

Mặc dù cây Tơm trơng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt trong hỗ trợ điều trị bệnh gout, việc sử dụng cần tuân theo một số lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tránh những tác dụng phụ hoặc tương tác không mong muốn:

• Không dùng cho phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ nhỏ do có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.
• Việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến các phản ứng phụ không mong muốn, làm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• Những người có tiền sử dị ứng với bất kỳ hoạt chất nào trong cây Tơm trơng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
• Nên dùng cây Tơm trơng theo đúng hướng dẫn và lựa chọn sản phẩm đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ minh bạch.
• Vì Tơm trơng là một loại dược liệu hiếm, khó phân biệt thật giả, bạn có thể kiểm tra bằng cách bẻ phần vỏ cây. Nếu là thật, bên trong vỏ sẽ có các sợi tơ mỏng màu trắng, đây là dấu hiệu đặc trưng của cây Tơm trơng.
• Người bệnh gout nên ưu tiên sử dụng thuốc sắc từ Tơm trơng. Nếu dùng rượu Tơm trơng, cần có sự chỉ định từ bác sĩ hoặc dược sĩ có chuyên môn để tránh ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Tơm trơng là một loại thảo dược quý với nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời, từ hỗ trợ điều trị bệnh gout, cải thiện sinh lý, đến bảo vệ tim mạch. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, bạn cần sử dụng đúng cách và lưu ý tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ trước khi sử dụng. Mong rằng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị của cây Tơm trơng, một loại dược liệu khá quý hiếm của nước ta.