Chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não sau điều trị

Nhồi máu não là tình trạng giảm lưu lượng tuần hoàn đến một khu vực của não, chủ yếu do tắc nghẽn hoặc hẹp mạch máu não, hoặc do hạ huyết áp nghiêm trọng. Đây là nguyên nhân chiếm khoảng 80% trong tổng số các trường hợp đột quỵ não. Nếu không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ tử vong hoặc tàn phế suốt đời. Do đó, việc chăm sóc và điều trị bệnh nhân nhồi máu não đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình hồi phục.

Nhồi máu não là gì?

Nhồi máu não là tình trạng đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần của não bị giảm hoặc ngừng, dẫn đến thiếu oxy và glucose cần thiết cho hoạt động của tế bào não. Đây là một trong hai nguyên nhân chính gây đột quỵ não, nguyên nhân còn lại là xuất huyết não. Nhồi máu não chiếm khoảng 80% tổng số trường hợp đột quỵ não. Để nhận diện nhanh chóng và chính xác nhồi máu não, người ta sử dụng phương pháp nhớ qua bốn từ khóa FAST:

• Face (Mặt): Một bên mặt không cử động khi cười hoặc nhếch miệng.
• Arm (Tay): Một bên tay yếu hơn bên kia khi giơ lên.
• Speech (Lời nói): Nói ngọng, líu lưỡi, hoặc không thể nói rõ ràng.
• Time (Thời gian): Cần gọi cấp cứu ngay lập tức và ghi nhớ thời gian khi các triệu chứng bắt đầu.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nhồi máu não có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như khó khăn trong việc nói, méo miệng, mất khả năng vận động, mất ý thức, hoặc liệt. Để tăng cơ hội điều trị thành công, việc can thiệp trong "thời gian vàng" là cực kỳ quan trọng. Thời gian vàng để điều trị hiệu quả đột quỵ não là từ 3 - 5 giờ kể từ khi các triệu chứng bắt đầu. Nếu điều trị được thực hiện sau 5 - 9 giờ, tình trạng sẽ trở nên khó khăn hơn, và sau thời gian này, khả năng hồi phục có thể bị giảm sút đáng kể.

Khả năng hồi phục sau điều trị nhồi máu não

Khả năng phục hồi sau điều trị nhồi máu não có thể biến đổi tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh, thời gian cấp cứu, và các yếu tố cá nhân của bệnh nhân. Những trường hợp nhồi máu não nhẹ thường có khả năng hồi phục tốt hơn so với những người bị liệt toàn thân hoặc bị vỡ mạch máu não. Đối với người cao tuổi hoặc những người có tình trạng bệnh nghiêm trọng, khả năng phục hồi thường thấp hơn.

Tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân nhồi máu não vào khoảng 15 - 20%. Để nâng cao tiên lượng sống, xử trí và đưa bệnh nhân đến cấp cứu nhanh chóng trong "thời gian vàng" là rất quan trọng, với các phương pháp điều trị như tiêu sợi huyết hoặc can thiệp nội mạch. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây nhồi máu não, các phương pháp điều trị sẽ khác nhau. Ví dụ, đối với bệnh nhân tăng huyết áp, việc kiểm soát huyết áp và hồi sức tích cực là cần thiết. Trong khi đó, đối với những người bị nhồi máu não do tắc nghẽn mạch máu, có thể cần đến can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật.

Khoảng 30% bệnh nhân xuất huyết não có thể phục hồi khả năng đi lại và sức khỏe, trong khi 30% còn lại có thể phải sống với tàn phế suốt đời. Mặc dù việc phục hồi hoàn toàn từ nhồi máu não là rất khó khăn, nếu bệnh nhân được chăm sóc đúng cách, kết hợp với vật lý trị liệu và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ, tỷ lệ phục hồi có thể đạt từ 90 - 95%.

Chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não sau điều trị

Chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não bao gồm các yếu tố như chăm sóc tâm lý, vệ sinh và dinh dưỡng để đạt được kết quả phục hồi tốt nhất.

Chăm sóc tâm lý

Sau cơn nhồi máu não, nhiều bệnh nhân phải đối mặt với những biến chứng như liệt vận động và rối loạn ngôn ngữ, điều này thường dẫn đến tình trạng lo âu, mệt mỏi và cảm giác buồn chán. Sự phụ thuộc vào người khác trong các hoạt động hàng ngày có thể khiến bệnh nhân cảm thấy mặc cảm và vô dụng.

Để giúp bệnh nhân duy trì tinh thần lạc quan, vai trò của người thân trong gia đình là vô cùng quan trọng. Người chăm sóc nên thường xuyên động viên và hỗ trợ bệnh nhân trong việc tự chăm sóc bản thân, sử dụng các dụng cụ hỗ trợ để bệnh nhân có thể tự ăn uống và vệ sinh cá nhân. Những nỗ lực này sẽ giúp bệnh nhân cảm thấy mình vẫn có giá trị và giảm bớt cảm giác phụ thuộc, đồng thời góp phần vào quá trình hồi phục hiệu quả hơn.

Chăm sóc dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục và ngăn ngừa tái phát bệnh nhồi máu não. Để đạt được hiệu quả tối ưu, nếu có điều kiện, gia đình nên mời chuyên gia dinh dưỡng để đánh giá nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của bệnh nhân. Dựa trên đó, một khẩu phần ăn hợp lý sẽ được thiết kế, đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, dễ tiêu hóa và phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Trong trường hợp không thể có sự tư vấn từ chuyên gia, người chăm sóc nên chú ý cung cấp chế độ ăn cân bằng, gồm ba bữa chính và các bữa ăn nhẹ. Tổng lượng calo hàng ngày nên dao động từ 1000 - 1500 calo. Mỗi bữa ăn cần bao gồm đầy đủ các chất dinh dưỡng và vitamin thiết yếu. Nên tránh ép bệnh nhân ăn quá nhiều và thay đổi món ăn thường xuyên để tạo sự hấp dẫn và đảm bảo dinh dưỡng.

Chăm sóc vệ sinh

Việc chăm sóc vệ sinh cho bệnh nhân nhồi máu não là rất quan trọng, đặc biệt khi bệnh nhân phải nằm lâu và có thể gặp phải các di chứng như liệt vận động và rối loạn tiểu tiện.

Giữ vệ sinh da của bệnh nhân luôn sạch sẽ và khô thoáng để ngăn ngừa lở loét và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Có thể xoa bóp nhẹ nhàng và thay đổi tư thế của bệnh nhân định kỳ giúp lưu thông máu và giảm nguy cơ phát sinh các vấn đề liên quan đến da.

Trong trường hợp bệnh nhân không thể tự kiểm soát tiểu tiện, việc sử dụng miếng tã dán có màng đáy thoáng khí là cần thiết. Kèm theo đó, nên sử dụng tấm đệm lót để chống tràn và giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.

Khi thực hiện tắm rửa và vệ sinh cá nhân, cần đảm bảo phòng tắm kín gió, nhiệt độ nước ấm từ 37 - 45 độ và sàn nhà ít trơn trượt. Thời gian tắm nên từ 5 - 7 phút và tránh thực hiện vào buổi tối để không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bệnh nhân.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã nắm rõ hơn cách chăm sóc bệnh nhân nhồi máu não sau điều trị. Gia đình và người chăm sóc cho bệnh nhân sau điều trị nhồi máu não cần tham khảo thêm các lưu ý của bác sĩ trong từng trường hợp bệnh nhân cụ thể.