Tắc mạch máu não là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa tắc mạch máu não

Tắc mạch máu não là gì?

Tắc mạch máu não sẽ gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ là một tình trạng đe dọa tính mạng, xảy ra khi thiếu lưu lượng máu đến một phần não của bạn. Bệnh thường xảy ra do huyết khối (cục máu đông), nhưng cũng có thể xảy ra vì những lý do khác.

Tắc mạch máu não dẫn đến các tế bào trong cơ thể không có đủ lưu lượng máu, khiến chúng chết đi. Khi tắc mạch máu não xảy ra ở một vùng não, bạn sẽ mất đi chức năng mà vùng não đó chịu trách nhiệm kiểm soát, điều đó có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.

Quan trọng, tắc mạch máu não là một tình trạng khẩn cấp đe dọa tính mạng mà mỗi giây sau khi xảy ra đều có giá trị. Nếu bạn hoặc ai đó đi cùng bạn có triệu chứng của đột quỵ, bạn cần ngay lập tức gọi cấp cứu. Càng mất nhiều thời gian để được điều trị, đột quỵ càng có nhiều khả năng gây tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong.

Để nhận biết các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, hãy nhớ nghĩ đến FAST:

• F (Face): Là dành cho khuôn mặt. Yêu cầu người bệnh mỉm cười hoặc nhe răng, quan sát tình trạng xệ xuống một hoặc cả hai bên trên khuôn mặt, đó là dấu hiệu của sự yếu cơ (liệt).
• A (Arms): Là dành cho cánh tay. Người bị đột quỵ thường bị yếu ở một bên. Yêu cầu họ giơ tay lên, nếu họ có điểm yếu một bên (và trước đây không có), một cánh tay sẽ ở vị trí cao hơn trong khi cánh tay kia sẽ thấp hơn hoặc nằm yên không cử động.
• S (Speech): Là dành cho lời nói. Đột quỵ có thể khiến người bệnh mất khả năng nói, dẫn đến nói ngọng hoặc gặp khó khăn trong việc lựa chọn từ ngữ phù hợp.
• T (Time): Là thời gian. Thời gian rất quan trọng, vì vậy đừng chờ đợi để được giúp đỡ. Nếu có thể, hãy nhìn vào đồng hồ đeo tay của bạn và ghi nhớ thời điểm các triệu chứng bắt đầu. Việc cho bác sĩ biết khi các triệu chứng bắt đầu có thể giúp họ lựa chọn phương pháp điều trị nào là tốt nhất cho bạn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tắc mạch máu não

Các triệu chứng của đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể liên quan đến một hoặc nhiều triệu chứng sau đây:

• Yếu hoặc tê liệt một bên;
• Nói lắp hoặc nói khó;
• Mất khả năng kiểm soát cơ ở một bên mặt hoặc khuôn mặt bị xệ xuống;
• Mất đột ngột một phần hoặc toàn bộ giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác);
• Mờ mắt hoặc nhìn đôi;
• Mất khả năng phối hợp các động tác hoặc vụng về;
• Chóng mặt;
• Buồn nôn và nôn;
• Cứng cổ;
• Cảm xúc bất ổn và thay đổi tính cách;
• Lú lẫn hoặc kích động;
• Mất trí nhớ;
• Nhức đầu;
• Hôn mê.

Các triệu chứng của tắc mạch máu não gây cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA):

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) giống như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, nhưng các ảnh hưởng chỉ là tạm thời và thường tự biến mất. Đây là những dấu hiệu cảnh báo rằng người đó có nguy cơ rất cao bị đột quỵ thực sự xảy ra sau đó. Do đó, người bệnh bị cơn thiếu máu não thoáng qua cần được đến cơ sở y tế khẩn cấp càng sớm càng tốt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế đe dọa tính mạng, có nghĩa là bạn không nên cố gắng tự chẩn đoán. Nếu bạn hoặc ai đó đi cùng bạn có các triệu chứng của đột quỵ, điều quan trọng là bạn phải gọi cấp cứu ngay. Bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc điều trị đột quỵ đều làm tăng nguy cơ tổn thương não vĩnh viễn hoặc thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây tắc mạch máu não

Tắc mạch máu não thường liên quan đến một số tình trạng nhất định, đó là:

• Hình thành cục máu đông trong não của bạn;
• Một cục máu đông hình thành ở nơi khác trong cơ thể vỡ ra và di chuyển qua các mạch máu cho đến khi bị kẹt trong não;
• Nhồi máu não lỗ khuyết (tắc nghẽn mạch máu nhỏ);
• Không rõ lý do.

Các cục máu đông và các dạng thiếu máu cục bộ khác có thể xảy ra vì nhiều lý do, chẳng hạn như:

• Xơ vữa động mạch;
• Rối loạn đông máu;
• Rung nhĩ;
• Tim bẩm sinh (thông liên nhĩ hoặc thông liên thất);
• Thuyên tắc mỡ, là cụm các hạt chất béo lưu thông trong máu bị mắc kẹt trong các mạch máu não;
• Mô bị nhiễm trùng xâm nhập vào máu và di chuyển đến não, nơi nó bị mắc kẹt và làm tắc nghẽn mạch máu (đây là một biến chứng lớn của nhiễm trùng huyết, một phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch trước tình trạng nhiễm trùng lây lan trong cơ thể).