Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư cải thiện sức khỏe

Đặc biệt khi thực hiện các phương pháp điều trị như hóa trị, phẫu thuật hoặc xạ trị gây ra các tác động phụ như mất cân nặng, suy nhược cơ thể và giảm sức đề kháng cung cấp đủ chất là điều rất cần thiết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư và cách thức để tối ưu hóa chế độ dinh dưỡng giúp họ duy trì sức khỏe và tinh thần trong quá trình chống lại căn bệnh đầy khó khăn này.

Tại sao cần chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư?

Ung thư đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Theo số liệu từ Globocan 2018, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 164.671 ca mắc mới, trong đó có khoảng 114.871 trường hợp tử vong. Đáng chú ý, phần lớn bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối thường chết vì suy kiệt, gầy sút cân trước khi qua đời do tác động của khối u ung thư.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình điều trị ngày nay. Nhiều bệnh nhân thiếu thông tin hoặc lo sợ bệnh tình sẽ phát triển hoặc tái phát nên tránh ăn uống, dẫn đến sụt cân, suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Điều này làm cho họ không đủ sức khỏe để chịu đựng và đối phó với quá trình điều trị ung thư.

Tuân thủ chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu quả của điều trị ung thư. Với quá trình điều trị kéo dài và phức tạp, việc xây dựng một chế độ ăn uống cân đối trước, trong và sau quá trình điều trị là vô cùng cần thiết. Mục tiêu là tăng cường thể lực cho bệnh nhân và giảm thiểu các tác động phụ không mong muốn của các phương pháp điều trị như phẫu thuật, hóa trị, và xạ trị.

Để duy trì sức khỏe tốt, người bệnh cần bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng như đạm, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất. Một chế độ ăn giàu cá, rau củ, ít thịt, kèm theo việc uống nhiều nước và duy trì lịch trình vận động, tập thể dục hợp lý sẽ giúp cơ thể có đủ năng lượng và dinh dưỡng để chống lại căn bệnh ung thư, không phải làm cho khối u phát triển nhanh hơn như một số người lo sợ. Sự động viên và hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng cũng rất quan trọng trong quá trình này.

Các thành phần dinh dưỡng quan trọng cho bệnh nhân ung thư

Các loại dưỡng chất cần đảm bảo trong khẩu phần hàng ngày của bệnh nhân ung thư bao gồm:

• Đạm: Thịt là nguồn cung cấp các acid amin thiết yếu cho cơ thể. Khẩu phần ăn của bệnh nhân ung thư cần bao gồm sự đa dạng và cân đối các loại acid amin, bao gồm thịt gia cầm, thịt đỏ như thịt lợn nạc và thịt bò giàu sắt và kẽm. Ngoài ra, các loại hải sản như tôm, cua, cá cũng cung cấp acid amin và calci cho cơ thể.
• Tinh bột: Gồm các loại ngũ cốc khác nhau như ngô, gạo, lúa mì, hạt lúa mạch và một số loại củ như khoai lang, khoai tây, khoai sọ, sắn. Tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn và các chất phụ gia, chất bảo quản có thể góp phần tăng nguy cơ ung thư.
• Chất béo: Cung cấp năng lượng cao và cần thiết cho cơ thể, trong đó hàm lượng acid béo không no không nên vượt quá 50% tổng năng lượng.
• Rau quả: Sử dụng rau củ quả tươi sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo quản trong điều kiện lạnh để giữ nguyên các loại vitamin. Chế độ ăn nhiều rau quả giúp cung cấp vitamin và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Một số nguyên tắc trong dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư

Hiểu rõ về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh ung thư nghĩa là cần biết chính xác người bệnh nên ăn và kiêng ăn như thế nào. Theo các chuyên gia, người bệnh ung thư cần tuân thủ 4 nguyên tắc dinh dưỡng sau:

• Ăn uống đa dạng, cân đối: Đa dạng và cân đối trong khẩu phần ăn giúp cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, từ protein, carbohydrate, chất béo, vitamin đến khoáng chất và chất xơ. Điều này hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tiêu hóa và giúp cơ thể phục hồi.
• Chia khẩu phần ăn thành 8 – 10 bữa nhỏ: Bệnh nhân ung thư thường gặp những tác động phụ như nhạt miệng, chán ăn và khó nuốt. Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ hơn giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất một cách dễ dàng hơn.
• Không kiêng ăn quá mức: Cơ thể của người bệnh ung thư cần nhiều năng lượng và dinh dưỡng hơn để chiến đấu và phục hồi. Kiêng ăn quá mức có thể dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất, làm suy nhược cơ thể và tăng nguy cơ biến chứng.
• Bổ sung dinh dưỡng bằng nhiều cách: Khi việc ăn uống truyền thống khó khăn, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp bổ sung dinh dưỡng khác như uống sữa, sử dụng thực phẩm chức năng hoặc truyền dung dịch dinh dưỡng trực tiếp vào cơ thể. Điều này giúp đảm bảo người bệnh nhận được đủ dưỡng chất mà không gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

Trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư, chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư đóng vai trò quan trọng không thể phủ nhận. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng chế độ ăn uống phù hợp không chỉ giúp bệnh nhân cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể mà còn hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sau đó. Không được kiêng ăn quá mức cũng là một điều cần chú ý, để giúp cơ thể có đủ năng lượng và dinh dưỡng để chiến đấu với bệnh tật và duy trì chức năng miễn dịch.