Cách phát hiện ung thư sớm và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng

Tỷ lệ bệnh nhân mắc ung thư hiện nay ngày càng gia tăng ở mọi lứa tuổi. Ung thư thường không có triệu chứng cụ thể, vậy làm cách nào để phát hiện ung thư sớm và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng?

Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm ung thư

Việc phát hiện ung thư sớm đóng vai trò then chốt trong việc điều trị thành công, dẫn đến tỷ lệ sống cao hơn cho bệnh nhân. Hầu hết các loại ung thư có thể được chữa khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu và điều trị kịp thời bằng phương pháp phẫu thuật. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật loại bỏ khối u có thể là biện pháp duy nhất cần thiết, không cần đến các phương pháp hỗ trợ khác như hóa trị hoặc xạ trị. Điều này giúp giảm thiểu chi phí điều trị, giảm tối đa các tác dụng phụ và biến chứng, và có thể bảo toàn khả năng sinh sản cũng như không ảnh hưởng đến diện mạo của người bệnh.

Cách phát hiện ung thư sớm

Ung thư là một căn bệnh phức tạp, thường được chia thành 5 giai đoạn chính: 0, I, II, III và IV. Mỗi giai đoạn thể hiện mức độ tiến triển và lan rộng của bệnh. Phát hiện ung thư sớm, đặc biệt là ở giai đoạn 0 và I, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao tỷ lệ chữa khỏi bệnh.

Trong rất nhiều trường hợp, việc khám và tầm soát ung thư là những cách phát hiện ung thư sớm trong cơ thể.

Tầm soát ung thư sớm

Việc tầm soát ung thư định kỳ có thể phát hiện những bất thường trong cơ thể trước khi chúng phát triển thành ung thư. Khám và tầm soát định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư mà còn có thể loại bỏ các yếu tố nguy cơ và ngăn ngừa bệnh phát triển. Đây là một phương pháp phòng ngừa hiệu quả và cần thiết trong công cuộc chống lại căn bệnh nguy hiểm này.

Tầm soát ung thư định kỳ 6 tháng/lần là cách tiếp cận chính xác và hiệu quả nhất để phát hiện ung thư sớm. Việc tầm soát nên được thực hiện tại các bệnh viện uy tín và chất lượng, với quy trình gồm các bước cơ bản sau:

Khám lâm sàng:

Trong giai đoạn này, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi bệnh nhân về các thông tin cơ bản như:

• Thói quen sinh hoạt hàng ngày: Các thói quen liên quan đến chế độ ăn uống, vận động, hút thuốc, và sử dụng rượu bia.
• Tiền sử mắc bệnh: Bản thân người bệnh có từng mắc các bệnh lý nào nghiêm trọng không, và tiền sử bệnh của gia đình họ.
• Các dấu hiệu bất thường: Những triệu chứng bất thường như đau đớn, mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân, hoặc các dấu hiệu cụ thể khác.
• Bác sĩ sẽ tiến hành khám thực thể để tìm kiếm các hạch, nốt ruồi, hoặc khối u bất thường trên cơ thể. Dựa trên kết quả khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung để xác định rõ hơn nguy cơ mắc ung thư.

Thực hiện các xét nghiệm:

Bệnh nhân sẽ được thực hiện các xét nghiệm cơ bản và đặc thù để phát hiện ung thư:

• Xét nghiệm máu định lượng kháng nguyên đặc hiệu: Giúp phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt (PSA) hoặc các khối u bất thường trong buồng trứng (CA125).
• Xét nghiệm phiến đồ Papanicolaou (Pap smear): Phát hiện sớm ung thư đường sinh dục dưới như ung thư cổ tử cung.
• Xét nghiệm tìm máu trong phân: Giúp phát hiện bệnh ở đại tràng, dạ dày.
• Ngoài ra, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, CT scan, MRI, và siêu âm cũng được sử dụng để phát hiện ung thư sớm.

Sinh thiết và PET:

• Sinh thiết: Là phương pháp cắt một phần mô ở vị trí nghi ngờ để làm xét nghiệm xác định xem có tế bào ung thư hay không. Đây là bước quan trọng giúp chẩn đoán chính xác loại ung thư và giai đoạn bệnh.
• PET (Positron Emission Tomography): Là phương pháp chụp cắt lớp phát xạ giúp chẩn đoán ung thư sớm với độ chính xác cao. PET giúp bác sĩ xác định biện pháp điều trị phù hợp như phẫu thuật, hóa trị, hoặc xạ trị.

Quan sát dấu hiệu bất thường của cơ thể

Thay đổi trên da

Nếu làn da bạn xuất hiện nốt ruồi mới hoặc nốt ruồi thay đổi kích thước, hình dạng, màu sắc, đây có thể là dấu hiệu của ung thư da. Hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được khám và kiểm tra các nốt ruồi này bằng phương pháp sinh thiết.

Ho dai dẳng

Ho dai dẳng có thể xảy ra khi người bệnh mắc phải hội chứng chảy dịch mũi sau, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản hoặc nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu ho kéo dài, kèm theo máu, đặc biệt nếu bạn là người hút thuốc, hãy đi kiểm tra sức khỏe. Bác sĩ có thể lấy chất nhầy từ phổi để xét nghiệm hoặc chụp X-quang ngực hoặc CT scan phổi liều thấp để tầm soát ung thư phổi.

Bất thường vùng vú

Phụ nữ cần thường xuyên kiểm tra các dấu hiệu thay đổi trên vú như u cục, núm vú có tiết dịch, đỏ, dày lên hoặc đau ở ngực. Hãy đến khám tại cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp nhũ ảnh, siêu âm tuyến vú, MRI hoặc sinh thiết.

Thường xuyên đầy bụng

Đầy bụng có thể do chế độ ăn hoặc căng thẳng, nhưng nếu triệu chứng này không tự biến mất hoặc kèm theo mệt mỏi, sụt cân không rõ lý do, đau lưng, hãy đi khám sức khỏe. Đầy hơi liên tục ở phụ nữ có thể là dấu hiệu của ung thư buồng trứng.

Bất thường đường tiết niệu

Nam giới lớn tuổi có thể gặp phải các vấn đề về tiết niệu như đi tiểu nhiều hơn, tiểu ngắt quãng hoặc dòng nước tiểu yếu đi. Đây có thể là dấu hiệu của phì đại hoặc ung thư tuyến tiền liệt. Gặp bác sĩ để khám và thực hiện xét nghiệm định lượng nồng độ PSA trong máu để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.

Sưng hạch bạch huyết

Khi bị nhiễm trùng, các hạch bạch huyết sẽ to ra. Tuy nhiên, trong một số bệnh lý ung thư như lymphoma, bệnh bạch cầu hoặc ung thư từ vị trí khác di căn đến hạch bạch huyết cũng có thể gây ra tình trạng này.

Chảy máu sau khi đại tiểu tiện

Nếu bạn thấy máu sau khi đi đại tiện, hãy đi khám vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh trĩ hoặc ung thư đại trực tràng. Máu trong nước tiểu có thể do nhiễm trùng đường tiết niệu, ung thư hệ tuyến tiền liệt, thận hoặc bàng quang.

Bất thường ở tinh hoàn

Các dấu hiệu bất thường ở tinh hoàn như sờ thấy khối u hoặc sưng, cảm giác nặng ở bụng dưới hoặc bìu có thể là dấu hiệu của ung thư tinh hoàn. Khối u không đau là dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư tinh hoàn.

Khó nuốt

Triệu chứng khó nuốt có thể do trào ngược dạ dày - thực quản, hẹp thực quản hoặc chèn ép từ ngoài vào thực quản. Nếu triệu chứng này không biến mất, hãy đi khám để tìm hiểu nguyên nhân, có thể thực hiện một số xét nghiệm như nội soi tai mũi họng, đường tiêu hóa trên hoặc siêu âm/CT scan để đánh giá.

Chảy máu âm đạo bất thường

Chảy máu bất thường giữa 2 chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi quan hệ tình dục có thể là dấu hiệu của u xơ tử cung, biện pháp tránh thai hoặc ung thư phụ khoa.

Bất thường ở khoang miệng

Nếu các vết loét màu trắng hoặc đỏ trong miệng không lành sau vài tuần, đặc biệt kèm theo hút thuốc lá, đây có thể là dấu hiệu của ung thư hốc miệng. Các dấu hiệu như khối u trong hốc miệng, nướu răng, khó nhai hoặc đau miệng kéo dài cũng cảnh báo tình trạng sức khỏe nguy hiểm.

Giảm cân không rõ nguyên nhân

Giảm cân quá nhanh, không có nguyên nhân cụ thể có thể là dấu hiệu đầu tiên của ung thư như ung thư tuyến tụy, dạ dày, thực quản, phổi hoặc các loại ung thư khác.

Sốt kéo dài

Sốt kéo dài dai dẳng và không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng có thể là dấu hiệu của ung thư máu như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch bạch huyết.

Chứng ợ nóng

Ợ nóng có thể xảy ra sau khi ăn hoặc do căng thẳng. Nếu đã thay đổi lối sống nhưng chứng ợ nóng vẫn không biến mất, hãy kiểm tra để xác định liệu có phải là dấu hiệu của ung thư dạ dày hay không.

Mệt mỏi kéo dài

Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu sớm của một số bệnh ung thư như ung thư đại trực tràng và dạ dày. Nếu có triệu chứng bất thường, bạn hãy đến ngày cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về cách phát hiện ung thư sớm. Việc phát hiện và điều trị ung thư sớm đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao tỷ lệ sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Tầm soát ung thư định kỳ, kết hợp với các phương pháp chẩn đoán hiện đại, là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm và ngăn ngừa bệnh phát triển. Hãy chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo và thực hiện tầm soát ung thư định kỳ để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Xem thêm:

• Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư cải thiện sức khỏe
• Khám sàng lọc ung thư là khám những gì? Vì sao nên sàng lọc ung thư sớm?