Chức năng và giải phẫu đốt sống cổ

Đốt sống cổ là phần quan trọng của cột sống, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và bảo vệ phần đầu và thân của cơ thể. Cấu trúc của đốt sống cổ bao gồm bảy đốt sống từ C1 đến C7, mỗi đốt sống có các thành phần như thân, gai và quai đốt. Dưới đây là những thông tin chi tiết về giải phẫu đốt sống cổ mà bạn có thể tham khảo.

Đốt sống cổ có cấu tạo và đặc điểm như thế nào?

Cấu tạo của các đốt sống cổ bao gồm 7 đốt sống đầu tiên, được đánh số từ C1 đến C7, có hình dạng hơi uốn lượn nhẹ tạo thành chữ "C" và bắt đầu từ vị trí ngay dưới xương sọ. Những đặc điểm cấu tạo này bao gồm:

• Vùng cột sống cổ cao: Gồm 2 đốt sống cổ đầu tiên là C1 và C2, được gọi lần lượt là đốt đội và đốt trục. Điều đặc biệt ở đốt sống cổ số 1 và số 2 là chúng có trục xoay hỗ trợ cổ vận động.
• Vùng cột sống cổ thấp: Bao gồm 5 đốt sống cổ còn lại, các đốt liên kết với thân đốt sống phía trước và cung đốt sống ở phía sau với cột sống lưng.

Đặc điểm tổng quan của các đốt sống cổ là có phần thân đốt hơi dẹt theo chiều ngang, với phần trước của thân đốt sống dày hơn so với phần sau. Cuống đốt sống gắn vào phần sau của mặt bên ở thân đốt sống. Mỏm gai của đốt sống cổ tách ra ở đỉnh và lỗ đốt sống cổ có hình tam giác, lớn hơn so với lỗ đốt sống ở ngực và thắt lưng. Nhờ vào những đặc điểm này, các đốt sống cổ chứa đủ đoạn phình cổ tủy gai và có khả năng thích ứng với biên độ di động lớn của đoạn sống cổ. Khi đặt chồng lên nhau, lỗ đốt sống cổ tạo thành ống sống để tủy sống đi qua. Cùng tìm hiểu về giải phẫu đốt sống cổ chi tiết trong phần tiếp theo.

Giải phẫu đốt sống cổ bạn cần biết

Trong giải phẫu đốt sống cổ, cấu trúc của 7 đốt sống cổ ở con người và nhiều loài động vật thường có sự tương đồng. Những đốt sống này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống thần kinh và các cơ xương khớp của cơ thể. Cụ thể, các đốt sống cổ có đặc điểm như sau:

Đốt sống cổ 1 (C1): Hay còn được gọi là đốt sống đầu tiên hoặc đốt sống đội, nằm tại điểm tiếp giáp giữa não và cột sống. Đặc điểm của C1 là không có thân sống và có hình dáng tương tự một chiếc vòng với hai khối bên nối với nhau qua cung trước và cung sau. Cung này có phần lồi ra ở mặt trước và lõm ở mặt sau, tạo thành một hố răng để nối với răng của đốt C2.

Đốt sống cổ 2 (C2): Được biết đến là đốt sống trục, đây là một trong những đốt sống cổ khỏe và dày nhất. Chức năng chính của đốt sống này là hoạt động xoay cổ. Phía trên thân đốt sống C2 có một mỏm răng hình tháp, cao khoảng 1,5cm. Phần thân của đốt sống C2 nối tiếp với đốt sống C1 để hỗ trợ cho sự xoay trục của đốt sống C1. Mặt trước của mỏm răng tạo thành một liên kết khớp với hố răng của đốt sống C1, trong khi mặt sau nối với dây chằng ngang của đốt sống C1.

Đốt sống cổ 4 (C4): Đốt sống này có đặc điểm là có một vùng mỏm ngang lồi lên và trở thành củ cảnh. Kích thước của củ cảnh có thể lớn đến mức gây áp lực lên động mạch cảnh chung. Ngoài ra, đốt sống C4 cũng là điểm gặp gỡ của động mạch cảnh chung và động mạch giáp dưới.

Đốt sống cổ 7 (C7): Còn được gọi là đốt sống lồi, đốt sống C7 đặt ở ranh giới giữa đoạn sống cổ và đoạn sống ngực. Đặc điểm nổi bật của đốt sống này là mỏm gai không chia đôi mà phát triển dài ra. Mỏm gai của đốt sống C7 có thể cảm nhận được khi sờ vào vùng cổ ở đỉnh cao nhất. Thường có lỗ ngang nhỏ hoặc thậm chí là không có.

Chức năng của đốt sống cổ

Đốt sống cổ có phạm vi vận động rộng lớn, đặc biệt là ở phần trên (C1-C3), chủ yếu thực hiện các chuyển động xoay và ít gặp thoái hóa ở khu vực này. Do không có đĩa đệm giữa đốt C1 và C2, các vấn đề về đĩa đệm cũng ít xảy ra ở đây. Các vấn đề bệnh lý ở phần cổ trên chủ yếu liên quan đến chấn thương, hẹp ống sống bẩm sinh hoặc dị dạng Chiari.

Mối tương quan giải phẫu đốt sống cổ sẽ giải thích rõ hơn về các biểu hiện lâm sàng khi bị thoái hóa đốt sống cổ. Tùy thuộc vào vị trí của khớp bị thoái hóa mà có thể gây áp lực vào tủy sống, động mạch sống, các nhánh giao cảm và các rễ thần kinh từ C5 đến C7.

Tổng kết lại, việc hiểu về giải phẫu của đốt sống cổ không chỉ là một phần quan trọng của y học mà còn là kiến thức cần thiết để hiểu rõ về cấu trúc cũng như chức năng cột sống. Từ những đặc điểm và chức năng cụ thể của mỗi đốt sống cổ, chúng ta có thể hiểu được vai trò quan trọng của chúng trong việc hỗ trợ và bảo vệ hệ thống thần kinh và các cơ xương khớp của cơ thể. Đồng thời, việc áp dụng kiến thức về giải phẫu đốt sống cổ cũng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các vấn đề lâm sàng và cách điều trị các bệnh liên quan.