Chụp PET phổi: Những điều bạn cần biết

Chụp PET hay còn được gọi là chụp cắt lớp phát xạ positron là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá chức năng của mô và cơ quan. Chụp PET CT có lợi ích rất lớn trong việc giúp phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư, giúp bệnh nhân có cơ hội sống sót cao hơn.

Chụp PET phổi là gì?

Chụp PET hay còn được gọi là chụp cắt lớp phát xạ positron là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh y tế tiên tiến. Nó sử dụng chất đánh dấu phóng xạ để xác định chính xác sự khác biệt trong các mô ở cấp độ phân tử. Chụp PET toàn thân có thể giúp phát hiện sự khác biệt của các chức năng trong cơ thể, chẳng hạn như lưu lượng máu, sử dụng oxy và sự hấp thụ các phân tử đường glucose. Điều này cho phép các bác sĩ xem cơ quan đang hoạt động như thế nào.

Đối với các vấn đề về phổi, bác sĩ có thể quan sát cụ thể hơn khu vực phổi trong khi giải thích các hình ảnh chụp PET.

Chụp PET phổi thường được kết hợp với chụp CT phổi để phát hiện các bệnh như ung thư phổi. Máy tính kết hợp thông tin từ cả hai lần quét để cung cấp hình ảnh ba chiều làm nổi bật những khu vực có hoạt động trao đổi chất đặc biệt nhanh. Quá trình này được biết đến là sự hợp nhất hình ảnh. Việc quét này sẽ giúp bác sĩ phân biệt được các khối u lành tính hay ác tính.

Quy trình chụp PET phổi được thực hiện như thế nào?

Để chụp PET phổi, khoảng một giờ trước khi chụp, bạn sẽ được tiêm vào tĩnh mạch một lượng nhỏ glucose có chứa chất đánh dấu phóng xạ. Thông thường, một đồng vị của nguyên tố flo sẽ được sử dụng và kim có thể gây đau nhói tạm thời.

Khi đi vào máu, chất đánh dấu sẽ tích tụ trong các cơ quan và mô của bạn và bắt đầu tỏa năng lượng dưới dạng tia gamma. Máy quét PET sẽ phát hiện các tia này và tạo ra những hình ảnh chi tiết từ chúng. Hình ảnh có thể giúp bác sĩ kiểm tra cấu trúc và chức năng của cơ quan hoặc khu vực cụ thể đang được quét.

Trong quá trình kiểm tra, bệnh nhân sẽ được nằm trên một chiếc bàn hẹp. Chiếc bàn này trượt bên trong một máy quét hình đường hầm. Bạn có thể nói chuyện với kỹ thuật viên trong quá trình quét, nhưng điều quan trọng là phải giữ yên trong khi máy quét. Chuyển động quá nhiều có thể khiến hình ảnh bị mờ. Quá trình quét sẽ kéo dài khoảng 20 đến 30 phút.

Làm thế nào để chuẩn bị cho việc chụp PET phổi?

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì ngoại trừ nước trong vài giờ trước khi chụp. Điều rất quan trọng là phải làm theo những hướng dẫn này. Quét PET thường dựa vào việc theo dõi những khác biệt nhỏ trong cách tế bào chuyển hóa đường. Ăn một bữa ăn nhẹ hoặc uống đồ uống có đường có thể ảnh hưởng đến kết quả quét.

Khi đến nơi, bạn có thể được yêu cầu thay áo choàng bệnh viện hoặc bạn có thể được phép mặc quần áo của chính mình. Bạn sẽ cần phải loại bỏ tất cả các vật dụng bằng kim loại khỏi cơ thể, bao gồm cả đồ trang sức.

Hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn đang dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc trị bệnh tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến kết quả chụp PET.

Nếu bạn cảm thấy không thoải mái trong không gian kín, bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc để giúp bạn thư giãn. Thuốc này có thể gây buồn ngủ.

Chụp PET có sử dụng một lượng nhỏ chất đánh dấu phóng xạ. Chất đánh dấu phóng xạ mất tác dụng trong vòng vài giờ hoặc vài ngày. Cuối cùng nó được thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu và phân.

Mặc dù việc tiếp xúc với bức xạ từ quá trình quét PET rất hiếm nhưng bạn nên nói với bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc đang cho con bú trước khi thực hiện bất kỳ quy trình nào sử dụng bức xạ.

Chẩn đoán ung thư phổi

Sau khi khám sức khỏe, bạn sẽ biết cách chuẩn bị cho các xét nghiệm cụ thể nhờ vào sự tư vấn của bác sĩ, chẳng hạn như:

• Kiểm tra hình ảnh: Chụp X-quang, MRI, CT và PET có thể cho thấy một khối bất thường. Những phương pháp này có thể tạo ra nhiều chi tiết hơn và phát hiện các tổn thương nhỏ hơn.
• Xét nghiệm tế bào đờm: Nếu bạn tiết ra đờm khi ho, xét nghiệm bằng kính hiển vi có thể giúp xác định xem có tế bào ung thư tồn tại trong đó hay không.

Sinh thiết có thể xác định liệu các tế bào khối u có phải là ung thư hay không. Mẫu mô có thể được lấy bằng cách:

• Nội soi phế quản: Trong khi bạn được gây mê, một ống được truyền xuống cổ họng vào phổi của bạn, cho phép bác sĩ kiểm tra kỹ hơn.
• Nội soi trung thất: Bác sĩ tiến hành rạch một đường ở gốc cổ. Sau đó, một dụng cụ phát sáng được đưa vào và các dụng cụ phẫu thuật được sử dụng để lấy mẫu từ các hạch bạch huyết. Nó thường được thực hiện trong khi bệnh nhân được gây mê toàn thân.
• Sinh thiết bằng kim: Sau khi đã sử dụng các xét nghiệm hình ảnh như một bản hướng dẫn, một cây kim sẽ được đưa qua thành ngực vào mô phổi của bệnh nhân, nơi nghi ngờ có tế bào ung thư. Sinh thiết bằng kim cũng có thể được bác sĩ sử dụng để kiểm tra các hạch bạch huyết.

Các mẫu mô sau đó sẽ được gửi đến bác sĩ bệnh học để tiến hành phân tích. Nếu kết quả ung thư là dương tính, bệnh nhân sẽ cần xét nghiệm thêm, ví dụ như chụp cắt lớp xương có thể giúp xác định xem ung thư có lan rộng hay không và giúp xác định giai đoạn.

Đối với xét nghiệm này, bạn sẽ được tiêm một chất phóng xạ. Các vùng xương bất thường sau đó sẽ được đánh dấu trên hình ảnh. Quét MRI, CT và PET cũng được sử dụng để phân giai đoạn.

Chụp PET phổi được coi là công nghệ kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, rất hiệu quả trong chẩn đoán nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Vì vậy, phương pháp này ngày càng được sử dụng nhiều và được kỳ vọng sẽ trở thành phương pháp chẩn đoán bệnh lý phổ biến trong tương lai.

Xem thêm: 

• Chụp CT là gì? Khi nào cần tiêm thuốc cản quang?
• Chụp PET/CT có được bảo hiểm y tế chi trả hay không?