Cơ chế gây loét dạ dày của corticoid và những điều quan trọng cần biết

Loét dạ dày - tá tràng là một trong những tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng thuốc corticoid. Vậy cơ chế gây loét dạ dày của corticoid là gì? Làm thế nào để phòng ngừa nguy cơ loét dạ dày do sử dụng corticoid? Nhà thuốc Long Châu sẽ giải đáp những thắc mắc trên ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu chung về corticoid và loét dạ dày

Trước khi tìm hiểu về cơ chế gây loét dạ dày của corticoid, bạn đọc cần nắm được corticoid là gì và loét dạ dày là gì?

Theo đó, corticoid là một nhóm các hormon steroid được sản xuất tự nhiên từ tuyến thượng thận, đóng vai trò quan trọng trong cơ thể như điều hòa sự trao đổi chất, phản ứng viêm, và chức năng miễn dịch. Thuốc corticoid tổng hợp (hay còn gọi là corticosteroid) là dạng thuốc được điều chế để sử dụng trong điều trị các bệnh lý như viêm khớp, bệnh tự miễn, bệnh lý về da, bệnh dị ứng…

Một số loại corticoid phổ biến như prednisolone, hydrocortisone, dexamethasone và methylprednisolone. Tuy nhiên, dù có hiệu quả trong việc điều trị bệnh, corticoid cũng đi kèm với nhiều tác dụng phụ, đặc biệt là khi sử dụng lâu dài hoặc không đúng liều.

Loét dạ dày là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm hoặc thủng trên niêm mạc dạ dày. Khi lớp niêm mạc bị tổn thương, dạ dày sẽ dễ bị nhiễm khuẩn và tạo ra vết loét. Các triệu chứng của loét dạ dày thường bao gồm đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, nôn mửa và chảy máu dạ dày. Nếu không được điều trị kịp thời, loét dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như thủng dạ dày, xuất huyết tiêu hóa và thậm chí tử vong. Vậy cơ chế gây loét dạ dày của corticoid là gì?

Cơ chế gây loét dạ dày của corticoid

Việc sử dụng corticoid kéo dài, đặc biệt là với liều cao, có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, trong đó có nguy cơ loét dạ dày. Mặc dù corticoid có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, nhưng lại gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn trên niêm mạc dạ dày.

Các thuốc corticoid có thể gây ra tình trạng thủng dạ dày, bởi chúng có đặc tính chung là dẫn chất axit có độ hòa tan kém. Ở trong môi trường axit của dạ dày, các dẫn chất này sẽ rất khó tan, từ đó dễ kết tụ lại thành từng đám trong dạ dày, các tinh thể trong dạ dày sẽ kích thích và trực tiếp gây ra loét dạ dày.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ loét dạ dày khi sử dụng corticoid

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ loét dạ dày khi sử dụng corticoid. Các yếu tố này bao gồm:

• Liều dùng cao và kéo dài: Sử dụng corticoid với liều lượng lớn hoặc trong thời gian dài làm tăng nguy cơ loét dạ dày.
• Độ tuổi: Người cao tuổi thường có nguy cơ cao hơn khi sử dụng corticoid, do sự suy yếu của các chức năng bảo vệ dạ dày.
• Sử dụng corticoid kết hợp với các thuốc khác: Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) cũng có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, và khi kết hợp với corticoid, nguy cơ loét dạ dày càng cao.
• Tiền sử bệnh dạ dày: Những người có tiền sử bị viêm loét dạ dày hoặc bệnh lý dạ dày khác cũng dễ gặp phải vấn đề này khi sử dụng corticoid.

Một số loại thuốc giảm đau dễ gây viêm loét và xuất huyết dạ dày

Bên cạnh cơ chế gây loét dạ dày của corticoid, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ thêm với bạn đọc về một số loại thuốc giảm đau dễ gây ra tác dụng phụ viêm loét và xuất huyết dạ dày. Cụ thể như sau:

Aspirin: Là một trong những loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất trong nhóm dẫn xuất của axit salicylic. Loại thuốc này có tác dụng giảm đau tương đối tốt nên được nhiều người sử dụng khi bị sốt, đau nhức đầu, đau người, đau răng, thấp khớp cấp tính và mãn tính. Bên cạnh tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm, aspirin còn có tác dụng chống kết tập tiểu cầu, từ đó làm giảm quá trình đông máu. Tuy nhiên, aspirin cũng là một loại thuốc có nguy cơ gây viêm loét dạ dày - tá tràng rất cao. Việc lạm dụng loại thuốc này có thể gây ra viêm loét dạ dày, thậm chí là thủng dạ dày.

Ibuprofen: Đây là một thành phần có nhiều trong các loại thuốc giảm đau như antidol, alaxan và được kết hợp với paracetamol để giúp giảm cơn đau nhanh chóng do ức chế quá trình tổng hợp hoặc phóng thích prostaglandin. Tuy nhiên, ibuprofen thường gây ra tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hoá. Theo thống kê, có nhiều người bệnh sử dụng ibuprofen gặp phải các triệu chứng như đau bụng, chướng bụng, buồn nôn, nôn, viêm loét dạ dày tiến triển, xuất huyết dạ dày - ruột…

Biện pháp phòng ngừa loét dạ dày khi dùng corticoid

Để giảm nguy cơ loét dạ dày khi sử dụng corticoid, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Sử dụng corticoid theo hướng dẫn của bác sĩ: Chỉ sử dụng corticoid khi có chỉ định của bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng để giảm nguy cơ tác dụng phụ.
• Kết hợp với thuốc bảo vệ dạ dày: Khi sử dụng corticoid trong thời gian dài, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp với thuốc bảo vệ dạ dày, chẳng hạn như thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng histamin H2, để giảm sản xuất axit dạ dày và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống hợp lý, tránh các thực phẩm gây kích ứng dạ dày như đồ chua, cay, mỡ động vật, và cà phê có thể giúp bảo vệ dạ dày trong quá trình điều trị.
• Theo dõi tình trạng sức khoẻ của dạ dày: Nếu bạn phải sử dụng corticoid lâu dài, nên thực hiện các xét nghiệm dạ dày định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu của loét hoặc viêm dạ dày.

Corticoid là một thuốc hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh lý, nhưng cũng mang lại những nguy cơ tiềm ẩn đối với dạ dày, trong đó loét dạ dày là một trong những tác dụng phụ nghiêm trọng. Việc hiểu rõ cơ chế gây loét dạ dày của corticoid sẽ giúp người dùng thuốc nhận thức được những nguy cơ và có biện pháp phòng ngừa phù hợp. Nếu bạn đang sử dụng corticoid, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.