Có nên cắt amidan để hạn chế tình trạng viêm không? Vì sao?

Amidan là bộ phận quan trọng trong hệ hô hấp của con người. Đây thực chất là những tế bào lympho có tác dụng bảo vệ cơ thể. Đối với trẻ em, amidan đóng vai trò như “nhà máy” sản xuất kháng thể IgG và được ví như hàng rào miễn dịch cho vùng họng, miệng. Khả năng sản xuất kháng thể của amidan hoạt động mạnh mẽ trong giai đoạn từ 4 đến 10 tuổi và giảm dần khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì.

Khi có quá nhiều vi khuẩn xâm nhập và tấn công, amidan không đủ sức chống chọi sẽ dẫn đến tình trạng viêm. Người bị viêm amidan thường xuất hiện các triệu chứng điển hình như sốt, đau họng, nổi hạch cổ, khó nuốt, hơi thở mùi hôi, mệt mỏi,... Trường hợp viêm amidan tái đi tái lại nhiều lần, ổ viêm nằm lại trong amidan sẽ trở thành nguồn khởi phát bệnh cho các đợt viêm nhiễm ở vùng họng. Lúc này, cắt amidan được xem là giải pháp tối ưu để cải thiện triệu chứng viêm và ngăn ngừa tình trạng viêm amidan tái phát. Tuy nhiên, có nên cắt amidan không vẫn là thắc mắc của rất nhiều người hiện nay.

Có nên cắt amidan không?

Cắt amidan là phương pháp phẫu thuật nhằm loại bỏ các tổ chức amidan bị viêm mãn tính. Chỉ định cắt amidan thường được bác sĩ đưa ra sau khi đã loại trừ các nguyên nhân gây viêm amidan khác. Đồng thời, biện pháp này sẽ áp dụng nếu điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả.

Không phải tất cả các trường hợp viêm amidan đều cần phải cắt. Trước khi đưa ra quyết định dùng phác đồ điều trị bằng việc cắt amidan, bác sĩ cần thăm khám và dựa vào các yếu tố như độ tuổi của người bệnh, nguyên nhân gây viêm, tình trạng viêm, mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Bên cạnh đó cần cân nhắc giữa lợi ích và hệ quả sau khi cắt amidan.

Người lớn liệu có nên cắt amidan không?

Đây là thắc mắc được nhiều người quan tâm hiện nay dù tỷ lệ người lớn bị viêm amidan thường ít hơn so với trẻ em. Viêm amidan ở người lớn chủ yếu do môi trường ô nhiễm, thói quen sinh hoạt không lành mạnh gây ra. Ngoài ra, tính chất công việc cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ viêm amidan.

Theo các chuyên gia, người lớn có nên cắt amidan hay không còn tùy thuộc vào tình trạng viêm cụ thể. Với những người bị viêm amidan nhẹ có thể tự khỏi trong vài ngày hoặc điều trị hiệu quả bằng thuốc. Tuy nhiên, ở những người bị viêm amidan tái phát nhiều lần, bác sĩ sẽ cân nhắc đến phương pháp cắt amidan để giải quyết triệt để. Chỉ định cắt amidan ở người lớn thường áp dụng trong các trường hợp sau:

• Người bị viêm amidan mãn tính.
• Người thường xuyên bị tắc nghẽn đường hô hấp dẫn đến ngưng thở khi ngủ do viêm amidan quá phát.
• Người bị amidan bã đậu, áp xe, mủ tích tụ trong amidan gây ra mùi hôi miệng.
• Người có khối u trong amidan.

Trẻ em có nên cắt amidan không?

Đối với trẻ em, amidan chính là “tấm khiên” vững chắc chống lại sự xâm nhập của mầm bệnh theo đường mũi, họng. Tuy nhiên, trẻ em cũng là đối tượng dễ bị viêm amidan nhất. Viêm amidan ở trẻ em thường gây ra những triệu chứng nghiêm trọng hơn ở người lớn, ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập.

Có nên cắt amidan ở trẻ em hay không còn tùy thuộc nhiều yếu tố như tình trạng viêm, tần suất viêm, mức độ tác động đến sinh hoạt cũng như nguy cơ ảnh hưởng đến cơ quan khác. Thông thường, bác sĩ sẽ tư vấn trẻ em cắt amidan nếu:

• Trẻ có amidan quá phát gây tắc nghẽn một phần toàn bộ đường thở. Tình trạng này sẽ khiến quá trình thông khí gặp khó khăn, trẻ thường ngáy to, còi cọc, hay giật mình giữa đêm, ngưng thở khi ngủ,...
• Trẻ thường xuyên bị viêm amidan tái đi tái lại trong 2 đến 3 năm liên tục.

Bị viêm amidan hốc mủ có nên cắt không?

Viêm amidan hốc mủ hình thành do amidan hoạt động quá mức tạo ra. Do cấu trúc gồm nhiều ngăn, nhiều hốc nên amidan rất dễ tích tụ vi khuẩn, thức ăn thừa,... dẫn đến viêm và tạo ra các khối mủ. Viêm amidan không chỉ gây sưng, đau mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng lên mũi, tai, thậm chí có thể dẫn đến viêm thận, nhiễm trùng máu, suy tim,… Quyết định cuối cùng nên dựa trên sự đánh giá của bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, người sẽ xem xét tình trạng sức khỏe của bạn, các phương pháp điều trị đã thực hiện và mức độ ảnh hưởng của bệnh đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Nếu bạn đang cân nhắc việc cắt amidan, hãy thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để hiểu rõ lợi ích và rủi ro.

Amidan mãn tính có nên cắt không?

Viêm amidan được chia làm 2 loại gồm viêm amidan cấp tính và mãn tính. Trong đó, viêm amidan mãn tính là tình trạng viêm kéo dài trên 2 tuần và tái phát liên tục trong nhiều năm dẫn đến xơ teo amidan, viêm amidan hốc mủ.

Viêm amidan mãn tính có thể gây ra viêm amidan quá phát và áp xe amidan nếu không được điều trị triệt để. Vì thế, người bị viêm amidan mãn tính thường được tư vấn cắt amidan để loại bỏ ổ viêm tránh tái phát. Hơn nữa, cắt amidan sẽ chấm dứt tình trạng hôi miệng, khó nuốt, đồng thời giúp người bệnh ăn ngon, ngủ ngon hơn.

Viêm amidan quá phát có nên cắt?

Trong một số trường hợp, amidan sưng to bất thường gọi là amidan quá phát. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến ăn uống, hô hấp, giọng nói gây ra các triệu chứng như nuốt vướng, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ, giọng nói ồm,...

Việc có nên cắt amidan quá phát hay không sẽ dựa vào các mức độ amidan hay mức độ tắc nghẽn do amidan gây ra. 4 mức độ viêm amidan quá phát gồm:

• Hẹp dưới 25%: Amidan quá phát độ 1.
• Hẹp từ 25 đến 50%: Amidan quá phát độ 2.
• Hẹp từ 50 đến 75%: Amidan quá phát độ 3.
• Hẹp trên 75%: Amidan quá phát độ 4.

Thông thường, người bị amidan quá phát từ độ 3 trở lên sẽ có nguy cơ thay đổi giọng nói và biến chứng rất cao. Do đó, đây cũng là những đối tượng nên cắt amidan.

Viêm amidan có mủ có nên cắt không?

Amidan có mủ có thể do viêm amidan hoặc một số bệnh lý khác như áp xe, ung thư vòm họng. Vì vậy, để biết người bị viêm amidan có mủ nên cắt amidan không thì cần thăm khám để bác sĩ chẩn đoán chính xác rồi mới đưa ra chỉ định phù hợp.

Đa số các trường hợp viêm amidan có mủ sẽ được chỉ định dùng giảm đau, hạ sốt để cải thiện triệu chứng kết hợp điều trị bằng thuốc kháng sinh nhằm tiêu mủ hoặc tiểu phẫu chọc hút, dẫn lưu mủ. Cắt amidan chỉ được thực hiện nếu tình trạng viêm amidan mủ thường xuyên tái phát.

Khi nào nên cắt amidan?

Mặc dù cắt amidan là giải pháp tối ưu để giải quyết tình trạng viêm amidan kéo dài. Tuy nhiên trên thực tế bác sĩ cũng rất hạn chế chỉ định do amidan có vai trò “hàng rào miễn dịch” cho cơ thể, đặc biệt với trẻ em dưới 5 tuổi.

Cắt amidan chỉ nên thực hiện khi amidan không mang lại lợi ích đối với cơ thể. Lúc này nguy cơ biến chứng nếu giữ lại amidan thường lớn hơn lợi ích, bác sĩ sẽ cân nhắc amidan. Đối với người lớn, chỉ định cắt amidan sẽ dễ dàng hơn bởi lúc này vai trò của amidan không quan trọng như ở trẻ em.

Ngược lại, những người bị viêm amidan cấp tính hay tình trạng viêm không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống thì không cần phải cắt amidan ngay. Đặc biệt nếu trẻ bị viêm amidan nhiều lần nhưng vẫn phát triển tốt, không gặp khó khăn khi nuốt, hô hấp thì không cần thiết cắt amidan. Thay vào đó, bác sĩ sẽ ưu tiên chỉ định điều trị nội khoa. Ngoài ra, những người đang mắc bệnh mãn tính chưa được điều trị như tiểu đường, lao, cường giáp, hen suyễn,... cũng không nên thực hiện cắt amidan.

Một vài thắc mắc thường gặp khi cắt amidan

Cắt amidan có tác dụng gì?

Viêm amidan với tần suất lớn khiến người bệnh thường xuyên bị viêm họng gây ra cảm giác khó chịu, mệt mỏi. Do đó, cắt amidan sẽ giúp người bệnh hạn chế tối đa tình trạng viêm họng, đau rát họng, mất tiếng, khàn giọng, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ,... Ngoài ra, loại bỏ các khối amidan bị viêm sẽ giải quyết tình trạng hơi thở có mùi, giúp người bệnh tự tin hơn khi giao tiếp. Đồng thời phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Cắt amidan có đau không?

Sợ đau chính là một trong những lý do hàng đầu khiến người bị viêm amidan lo ngại không muốn thực hiện phương pháp cắt amidan. Phương pháp cắt amidan hiện nay đều được ứng dụng kỹ thuật tiên tiến với ưu điểm hạn chế tổn thương, thời gian thực hiện chỉ khoảng 30 phút rất nhanh chóng khi người bệnh trong trạng thái được gây mê. Do đó, trong quá trình thực hiện cắt amidan, bạn sẽ không có cảm giác đau. Sau khi hoàn tất quá trình cắt amidan và hết thuốc mê, người bệnh có thể về nhà ngay hoặc theo dõi tại bệnh viện trong 1 ngày. Người bệnh có thể bị đau nhẹ ở cổ họng và hơi vướng khi nuốt, Tuy nhiên những triệu chứng này không đáng lo ngại và sẽ hết dần sau vài ngày.

Sau cắt amidan bao lâu thì hồi phục?

Sau khi cắt amidan, người bệnh sẽ dần hồi phục sau 2 đến 3 tuần. Thời gian hồi phục ở mỗi người sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, phương pháp cắt amidan cũng như chế độ chăm sóc sau phẫu thuật.

Thông thường, trong 24 giờ đầu tiên vết cắt sẽ ngừng chảy máu nhưng vẫn bị sưng đỏ nhẹ. Người bệnh sẽ thấy đau nhói và khó chịu trong vài ngày đầu.

Trong 1 đến 3 ngày tiếp theo, tại vết cắt đã hình thành cục máu đông nhưng amidan vẫn còn hơi sưng và phù nề. Từ 3 đến 7 ngày sau cắt amidan, người bệnh gần như không còn cảm giác đau. Sau 2 đến 3 tuần, vết cắt gần như đã hồi phục hoàn toàn, người bệnh có thể ăn uống và sinh hoạt như bình thường.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về viêm amidan và những trường hợp cần cắt amidan. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc có nên cắt amidan hay không. Việc cắt amidan cần được chỉ định bởi bác sĩ thông qua việc cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro. Vì thế, nếu bạn đang bị viêm amidan tái đi tái lại, hãy đi khám để được bác sĩ thăm khám và tư vấn phác đồ điều trị viêm amidan phù hợp nhất.