Có nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh​ không?

Ráy tai là một chất thải tự nhiên được cơ thể bài tiết qua ống tai ngoài. Nhiều phụ huynh thường lo lắng về việc có nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh​ không, lo sợ rằng nếu không làm sạch, tai bé sẽ bị bít tắc và ảnh hưởng đến khả năng nghe. Tuy nhiên, việc làm sạch tai cho trẻ sơ sinh đòi hỏi phải cẩn thận để tránh gây tổn thương.

Ráy tai là gì? Vai trò của ráy tai

Ráy tai là một chất tiết tự nhiên của cơ thể, bao gồm chất nhờn, tế bào chết và bụi bẩn tích tụ trên da ở ống tai ngoài. Khi lớp nhung mao trên bề mặt tế bào tuyến tác động, ráy tai dần di chuyển từ sâu bên trong ra ngoài.

Ráy tai đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tai, giúp ngăn chặn vi khuẩn và nấm tấn công vào tổ chức bên trong của ống tai ngoài. Nó cũng giúp bôi trơn, làm cho âm thanh truyền đi dễ dàng hơn. Nhờ lớp ráy tai mỏng này, tai bé được bảo vệ khỏi các tác động từ môi trường, chẳng hạn như bụi bẩn và nhiễm trùng. Vì vậy, ráy tai thực chất là một hàng rào bảo vệ tự nhiên quan trọng cho tai của bé.

Có nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh không?

Có nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh không là thắc mắc của nhiều phụ huynh khi lần đầu làm cha mẹ.

Thực tế, các bậc phụ huynh không cần phải lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh một cách thường xuyên. Việc lấy ráy tai sai cách có thể đẩy ráy tai vào sâu hơn bên trong, gây tắc nghẽn lỗ tai và có nguy cơ làm tổn thương màng nhĩ của bé. Nếu màng nhĩ bị tổn thương, bé có thể gặp các vấn đề về thính lực, thậm chí có thể gây điếc tạm thời.

Thông thường, ở trẻ nhỏ, ráy tai sẽ tự đẩy ra ngoài nhờ vào các chuyển động nhai hoặc khi bé ăn uống. Do đó, việc lấy ráy tai hàng ngày không cần thiết và có thể làm mất đi lớp bảo vệ tự nhiên của tai, khiến tai bé dễ bị bụi bẩn và nhiễm trùng hơn.

Khi nào nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh?

Không phải lúc nào ráy tai cũng cần được lấy ra, trừ khi ráy tai tích tụ quá nhiều, gây tắc nghẽn hoàn toàn ống tai ngoài - đây được gọi là nút ráy tai. Trường hợp này thường gặp ở một số tình huống sau:

• Trẻ bị tiết ráy tai quá mức: Có khoảng 5% trẻ em có cơ địa tiết ra lượng ráy tai lớn hơn bình thường, dễ dẫn đến tích tụ.
• Ống tai ngoài của trẻ nhỏ hoặc có hình dáng khác thường: Trẻ có ống tai hẹp hoặc cong có thể khó thoát ráy tai, dẫn đến việc ráy tai dễ tích tụ lại.
• Thói quen sử dụng tăm bông để lấy ráy tai: Khi sử dụng tăm bông, cha mẹ chỉ có thể lấy được phần ráy tai bên ngoài, trong khi phần còn lại có thể bị đẩy vào sâu bên trong, gây nên nút ráy tai.
• Thói quen đưa ngón tay vào trong tai: Thói quen này dễ làm ráy tai di chuyển vào sâu hơn, gây khó khăn trong việc lấy ra.
• Sử dụng máy trợ thính hoặc nút tai: Các thiết bị như máy trợ thính hoặc nút tai có thể cản trở ráy tai rơi ra ngoài, dẫn đến tích tụ lâu ngày thành nút ráy tai.

Cách lấy ráy tai cho bé an toàn

Để lấy ráy tai cho bé một cách an toàn mà không làm đau hay tổn thương tai, phụ huynh có thể sử dụng khăn sữa mỏng để lau nhẹ. Phương pháp này đảm bảo không gây hại đến tai bé mà vẫn làm sạch được ráy tai ở khu vực ngoài.

• Dùng khăn sữa: Cha mẹ có thể xoắn nhẹ một góc khăn sữa, từ từ đưa vào phần ngoài của ống tai để ráy tai theo khăn ra ngoài.
• Không sử dụng tăm bông hoặc vật nhọn: Tăm bông hay các vật nhọn có thể làm tổn thương màng nhĩ và các mô nhạy cảm bên trong tai của trẻ.

Nếu tai bé bị trầy xước, đang bị viêm tai giữa hoặc bé có dấu hiệu khó chịu, tốt nhất nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được xử lý một cách an toàn và hiệu quả. Không nên cố tự lấy ráy tai ở nhà khi không biết chính xác tình trạng của bé.

Phương pháp làm mềm ráy tai bằng dung dịch chuyên dụng hoặc nước muối sinh lý

Nếu ráy tai bé quá cứng hoặc tích tụ nhiều, mẹ có thể áp dụng phương pháp làm mềm ráy tai bằng dung dịch chuyên dụng hoặc nước muối sinh lý theo các bước sau:

• Đặt bé nằm nghiêng: Đặt tai cần làm sạch hướng lên trên.
• Chuẩn bị dung dịch làm mềm: Dùng bơm tiêm nhựa không kim để hút dung dịch vệ sinh tai hoặc nước muối sinh lý chuyên dụng.
• Nhỏ dung dịch vào tai: Nhỏ 5 - 10 giọt dung dịch vào ống tai ngoài. Giữ bé nằm yên trong vòng 5 phút để dung dịch làm mềm ráy tai.
• Nghiêng đầu bé theo hướng ngược lại: Giúp dung dịch chảy ra khỏi tai, kéo theo phần ráy tai đã được phân hủy ra ngoài.

Những lưu ý khi lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh

Khi lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh, các phụ huynh cần chú ý những điều sau đây để đảm bảo an toàn cho bé:

• Sử dụng dụng cụ chuyên dụng: Chọn dụng cụ được thiết kế đặc biệt cho trẻ sơ sinh.
• Không dùng tăm bông ngoáy sâu: Tăm bông chỉ nên được dùng để lau sạch bên ngoài vành tai, không nên đưa vào sâu.
• Tránh tự ý dùng thuốc nhỏ ráy tai: Việc sử dụng thuốc nhỏ ráy tai không nên tự ý thực hiện mà cần có sự tư vấn từ bác sĩ.
• Đưa bé đến cơ sở y tế nếu cần thiết: Nếu ráy tai bé khó lấy hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, phụ huynh nên đưa bé đến bác sĩ để được xử lý đúng cách.

Tóm lại, có nên lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh​ không? Việc lấy ráy tai cho trẻ sơ sinh không nên thực hiện một cách thường xuyên và tự ý, vì ráy tai có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tai bé khỏi các tác động bên ngoài. Trong đa số các trường hợp, ráy tai sẽ tự động di chuyển ra ngoài nhờ vào các hoạt động ăn nhai của bé. Chỉ khi ráy tai tích tụ quá nhiều hoặc gây khó chịu, phụ huynh mới nên cân nhắc làm sạch tai cho bé bằng phương pháp an toàn như dùng khăn sữa hoặc dung dịch làm mềm. 

Đặc biệt, nếu thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến tai của bé, việc đưa bé đến cơ sở y tế để được khám và xử lý kịp thời là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe thính giác cho trẻ.