Có nên tiêm mũi 4 không? Đối tượng nên tiêm mũi 4 vaccine phòng COVID-19

Trong thời gian gần đây, vai trò của vaccine trong việc kiểm soát dịch COVID-19 ở Việt Nam và trên toàn cầu không thể phủ nhận. Tuy nhiên, mặc dù đã đạt được một số thành tựu, nhưng với sự xuất hiện của một số tác dụng phụ cùng với việc cuộc sống trở lại bình thường, nhiều người đang đặt ra câu hỏi liệu có nên tiêm mũi 4 không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin để giải đáp thắc mắc này mà nhiều người đang quan tâm.

Tổng quan về vaccine phòng bệnh COVID-19

Vaccine là một loại sản phẩm chống nguyên, được tạo ra từ chính vi sinh vật gây bệnh hoặc một loại vi sinh vật mang cấu trúc tương tự như loài gây bệnh đó. Nó thường là một phiên bản giống hoặc đã suy yếu của virus được đưa vào cơ thể để kích thích hệ thống miễn dịch sản xuất kháng thể chống lại bệnh. Khi tiêm vaccine, một lượng vaccine phù hợp sẽ được cung cấp vào cơ thể. Lúc này, hệ thống miễn dịch sẽ nhận ra vaccine như là một chất lạ và bắt đầu phản ứng để loại bỏ nó. Quá trình này cũng ghi nhớ về virus đó trong hệ thống miễn dịch, cho phép cơ thể nhanh chóng phản ứng khi gặp lại virus gây bệnh để bảo vệ sức khỏe. 

Có thể nói, đại dịch COVID-19 đã gây ra sự chấn động trên toàn cầu. Là một loại bệnh mới, dễ lan truyền và có tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe, nó đã cướp đi hàng chục triệu sinh mạng và làm ngừng hoạt động của các quốc gia trong một khoảng thời gian kéo dài, với hậu quả không thể đo lường được. Tuy nhiên, may mắn là chưa đầy 1 năm sau khi xuất hiện, vaccine phòng COVID-19 đã được phát triển và tiêm chủng cho người dân. Nhờ vào việc tiêm chủng với tỷ lệ bao phủ cao, dù vẫn còn nguy cơ nhưng tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát và cuộc sống dần trở lại bình thường.

Trên toàn thế giới, có hàng chục loại vaccine đã được nghiên cứu và triển khai sử dụng. Ở Việt Nam, đã cấp phép và triển khai sử dụng nhiều loại vaccine như AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Sputnik V, Sinopharm, Sinovac và Johnson & Johnson. Việc có sự đa dạng vaccine này không chỉ giúp tăng cơ hội tiêm chủng cho mọi người mà còn giúp cải thiện khả năng phòng ngừa và ứng phó với biến thể mới của virus. Điều quan trọng là, việc tiêm vaccine không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần vào việc ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng. Đây là một biện pháp quan trọng trong chiến lược kiểm soát dịch bệnh và giúp giảm thiểu áp lực lên hệ thống y tế.

Lợi ích của việc tiêm chủng đầy đủ và theo lịch trình

Khi được mũi tiêm đầu tiên, cơ thể bắt đầu sản xuất kháng thể chống lại coronavirus mới. Những kháng thể này hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại virus, giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Đồng thời, việc tiêm vaccine cũng giúp giảm triệu chứng khi mắc COVID-19 và tăng khả năng hồi phục.

Tuy nhiên, sau một thời gian, kháng thể chống lại COVID-19 có thể giảm dần do một số yếu tố như thời gian trôi qua, tiếp xúc ít với virus, hay sự giảm dần của miễn dịch tự nhiên. Điều này mở ra cơ hội cho virus tiến hóa và thích ứng với môi trường mới bằng cách tạo ra các biến thể mới. Một ví dụ rõ ràng nhất là sự xuất hiện của các biến thể mới của Omicron - BA.4 và BA.5, mà đã thu hút sự chú ý toàn cầu do khả năng lây lan nhanh chóng và khả năng tránh được một số kháng thể từ các phiên bản trước đó.

Vì vậy, việc tiêm vaccine bổ sung, hay tiêm vaccine tăng cường, trở nên vô cùng quan trọng trong việc duy trì sự bảo vệ chống lại COVID-19. Vaccine bổ sung giúp cung cấp một lượng lớn kháng thể mới cho cơ thể, giúp tăng cường khả năng chống lại virus và giảm nguy cơ nhiễm COVID-19. Ngoài ra, việc tiêm vaccine bổ sung cũng có thể giúp giảm triệu chứng và nặng hơn của các biến thể virus mới, bằng cách tạo ra một lớp kháng thể đa dạng và mạnh mẽ hơn.

Không chỉ có vậy, tiêm vaccine bổ sung cũng có thể giúp trong việc kiểm soát sự lan truyền của virus trong cộng đồng bằng cách giảm khả năng lây lan từ những người đã tiêm vaccine. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các biến thể virus mới tiếp tục xuất hiện và lan rộng trên khắp thế giới. Vậy có nên tiêm mũi 4 không?

Có nên tiêm mũi 4 không?

Theo một bài báo của Tạp chí Y học New England (NEJM), việc tiêm mũi 4 vaccine COVID-19 mang lại nhiều hiệu quả như sau:

• Hiệu quả chống lại virus SARS-CoV-2 là 45%.
• Hiệu quả bảo vệ khỏi các triệu chứng của COVID-19 là 55%.
• Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ nhập viện do mắc COVID-19 là 68%.
• Hiệu quả bảo vệ khỏi tình trạng nặng, nguy kịch của COVID-19 là 62%.
• Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ tử vong do COVID-19 là 74%.

Kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng việc chủng ngừa bằng mũi 4 đã giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh nặng, tránh được việc nhập viện và ngăn chặn nguy cơ tử vong do COVID-19.

Do đó, việc tiêm vaccine COVID-19 mũi 4 đang được xem xét và khuyến khích trên toàn thế giới. Các chuyên gia hàng đầu như Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương và Quyền Trưởng đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam đồng loạt khuyến khích người dân tiêm vaccine thứ tư nhằm bảo vệ sức khỏe cá nhân, gia đình và cộng đồng.

Với tình hình dịch bệnh COVID-19 ngày càng phức tạp, không thể phủ nhận tầm quan trọng và hiệu quả của việc tiêm mũi 4. Tuy nhiên, việc này có thể cần thiết đối với những đối tượng nào, và thời điểm tiêm phù hợp là khi nào, sẽ là những vấn đề cần được cân nhắc và tiếp tục được bàn luận trong thời gian tới.

Những đối tượng cần tiêm vaccine COVID-19 mũi 4?

Theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ), việc tiêm nhắc mũi 4 vaccine Pfizer-BioNTech hoặc Moderna phòng COVID-19 nên được thực hiện ít nhất là sau 4 tháng kể từ lần tiêm nhắc lại đầu tiên cho các đối tượng sau:

• Người lớn từ 50 tuổi trở lên.
• Các cá nhân từ 12 tuổi trở lên, đặc biệt là những người đang trải qua suy giảm miễn dịch vừa phải hoặc nghiêm trọng.

Theo văn bản số 2357/BYT-DP của Bộ Y tế Việt Nam ngày 9/5/2022, việc triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 liều nhắc lại lần 2 (mũi 4) được chỉ đạo như sau:

• Đối tượng tiêm bao gồm người từ 50 tuổi trở lên, người từ 18 tuổi trở lên có suy giảm miễn dịch từ trạng thái vừa đến nặng, và những cá nhân từ 18 tuổi trở lên, đặc biệt là những người thuộc nhóm rủi ro cao về tiếp xúc với COVID-19 như nhân viên y tế, nhân viên tuyến đầu và công nhân làm việc tại các khu công nghiệp.
• Vaccine sử dụng bao gồm vaccine mRNA (của Pfizer hoặc Moderna), vaccine của AstraZeneca hoặc vaccine cùng loại với mũi 3.
• Khoảng cách giữa mũi 3 và mũi 4 ít nhất là 4 tháng.
• Người đã mắc COVID-19 sau khi tiêm mũi 3 nên hoãn tiêm mũi 4 ít nhất 3 tháng sau khi họ hồi phục.

Dựa trên các thông tin trên, quý vị độc giả đã có thể trả lời cho câu hỏi liệu có nên tiêm mũi 4 không? Theo Bộ Y tế, việc chủng ngừa bằng vaccine phòng COVID-19 đầy đủ là chìa khóa quan trọng nhất trong việc phòng, chống dịch và là nền tảng để thích ứng an toàn và hiệu quả. Do đó, việc tiêm vaccine phòng COVID-19 đầy đủ là trách nhiệm mà mỗi người dân cần thực hiện và tuân thủ.