Có phải bạn đang rơi vào tình trạng mất phương hướng?

Áp lực từ cuộc sống, sự gấp gáp, thiếu kiên nhẫn, không kiên định và thói quen so sánh bản thân với người khác khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi và rơi vào trạng thái mất phương hướng. Vậy làm thế nào để bạn vượt qua tình trạng này, hãy cùng với Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu qua bài viết sau.

Thế nào là mất phương hướng?

Mất phương hướng là trạng thái tinh thần thay đổi, khi bạn cảm thấy bối rối về thời gian, vị trí hiện tại hoặc thậm chí là về chính bản thân mình. Mặc dù đây không phải lúc nào cũng đe dọa tính mạng, nhưng một số bệnh gây ra tình trạng này có thể nghiêm trọng. Do đó, bạn nên gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị.

Khả năng hồi phục của bạn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra mất phương hướng. Ví dụ, các bệnh như Alzheimer có thể gây ra tình trạng suốt đời, trong khi say nắng có thể chỉ gây ra tình trạng này tạm thời.

Biểu hiện của mất phương hướng

Mất phương hướng sẽ được biểu hiện qua hành vi bên trong lẫn bên ngoài.

Biểu hiện tâm lý bên trong bao gồm sự nhầm lẫn hoặc không thể suy nghĩ rõ ràng như bình thường, tình trạng mê sảng, nhầm lẫn và gián đoạn sự chú ý. Người bị tình trạng này có thể trải qua ảo tưởng, tin vào những điều dù đã được chứng minh là sai. Họ cũng có thể trở nên kích động, hung hăng và cảm thấy bồn chồn.

Biểu hiện hành vi bao gồm sự chán nản và mong muốn thay đổi công việc, cùng với việc liên tục chuyển từ công việc này sang công việc khác mà không có mục tiêu rõ ràng. Người mất phương hướng cũng không còn hứng thú với những môi trường và cộng đồng mình đang tham gia, và thường cảm thấy loay hoay, thiếu tập trung và không biết làm gì. Con người chúng ta có khả năng tư duy và mong muốn đạt được những điều lớn lao trong cuộc đời.

Khi cảm thấy mình không có tương lai, họ sẽ mất đi ý nghĩa của cuộc sống hiện tại, giống như đứng giữa quảng trường mà không biết phải đi về đâu.

Nguyên nhân dẫn đến mất phương hướng

Nguyên nhân gây mất phương hướng cho người bệnh do nhiều nguyên nhân, có thể do tâm lý, bệnh hay thiếu chất như:

Mê sảng và mất trí nhớ

Mất phương hướng thường do hai nguyên nhân phổ biến là mê sảng và mất trí nhớ. Mê sảng xảy ra khi chức năng não bất thường đột ngột, thường chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn và có thể được kích hoạt bởi nhiều yếu tố như thuốc, nhiễm trùng, chấn thương, hoặc thay đổi môi trường. Ví dụ, sau phẫu thuật hoặc trong các tình huống đặc biệt, một số người trưởng thành có thể trải qua mê sảng. Mê sảng có ba loại chính:

• Loại mê sảng hiếu động có thể dẫn đến ảo giác và hành vi kích động.
• Mê sảng giảm động có thể gây ra cảm giác buồn ngủ và chậm chạp.
• Mê sảng hỗn hợp bao gồm các triệu chứng của cả hai loại mê sảng, hiếu động và giảm động.

Mê sảng được đặc trưng bởi sự giảm kỹ năng tư duy, khả năng chú ý kém, ảo giác, và hình dáng hoặc lời nói bất thường. Thường xuất hiện nhanh chóng và biến mất trong vài ngày hoặc vài tuần. Mất phương hướng và mất trí nhớ ngắn hạn có thể là dấu hiệu sớm của chứng mất trí, mà thường là vĩnh viễn và gây ra các triệu chứng đặc trưng.

Nguyên nhân do thuốc

Mất phương hướng có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc, bao gồm cồn, chất kích thích và thuốc theo toa. Ngưng sử dụng một số loại thuốc cũng có thể gây ra hiện tượng này.

Rối loạn tâm lý

Hầu hết mọi người có thói quen đồng thời làm nhiều việc với hy vọng hoàn thành công việc nhanh chóng. Ban đầu, điều này có vẻ thú vị và thách thức, nhưng sau đó có thể gây ra rối loạn tâm thần và căng thẳng. Khi bộ não quá tải, họ có thể cảm thấy mất phương hướng và lạc lối. Sự mất trí nhớ là kết quả tự nhiên của tình trạng tâm trí không ổn định này, và cách duy nhất để giải quyết vấn đề này là tập trung vào một việc một lúc. Khi bộ não phải xử lý nhiều công việc cùng một lúc, khả năng suy giảm trí nhớ càng tăng lên.

Do thiếu ngủ

Đây cũng là một nguyên nhân gây mất phương hướng ở giới trẻ hiện nay. Khi thiếu ngủ, cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi, khiến cho các thông tin lưu trữ không thể chuyển đến phía vỏ não trước trán, điều này gây ra sự lãng quên và mất trí nhớ ngắn hạn.

Thiếu vitamin B1

Vitamin B1 (Thiamine) đóng vai trò quan trọng trong chức năng của cả hệ thần kinh trung ương và ngoại biên. Nó là một dưỡng chất thiết yếu trong quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Các nghiên cứu cho thấy một lượng lớn vitamin B1 tập trung trong bộ não, giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sản xuất các dẫn truyền xung động thần kinh, ảnh hưởng đến tâm trạng, trí nhớ, sự chuyển động và suy nghĩ của con người.

Do bệnh lý

Những người mắc bệnh gan, thận mạn tính hoặc có bệnh phổi mạn tính gây thiếu oxy cho não thường có các triệu chứng của việc quên. Các biểu hiện của suy gan có thể dẫn đến bệnh não gan bao gồm dễ xúc động, vấn đề về ngôn ngữ, tâm trạng thất thường, giảm khả năng tập trung và tư duy, lơ mơ, trí nhớ kém, mất trí, mất nhận thức về phương hướng, ngất lịm, hôn mê sâu…

Các triệu chứng sẽ trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn theo từng giai đoạn của bệnh. Khi nhận ra những dấu hiệu này ở bản thân hoặc người thân, đặc biệt là nếu đã có tiền sử bệnh gan, cần đưa ngay đến cơ sở y tế đáng tin cậy để được khám và điều trị kịp thời. Việc trì hoãn đôi khi có thể ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân.

Điều trị và kiểm soát tình trạng mất phương hướng

Nếu bạn gặp tình trạng mất phương hướng, sau khi bác sĩ đã xác định nguyên nhân, họ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. Các xét nghiệm có thể được thực hiện để đưa ra chẩn đoán và xác định bất kỳ triệu chứng bổ sung nào. Quá trình điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Nếu bạn đang chăm sóc người mắc phải tình trạng này, bác sĩ có thể đề xuất những phương pháp giúp giảm bớt tình trạng này cho họ.

Có một số biện pháp giúp bạn kiểm soát tình trạng này như sau:

• Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng thuốc để điều trị nguyên nhân gây mất phương hướng.
• Nếu nguyên nhân không dễ điều trị, tốt nhất là bạn nên thảo luận với bác sĩ về cách điều chỉnh cuộc sống để ứng phó với tình trạng này trong tương lai. Hãy thông báo cho gia đình của bạn để họ biết phải xử lý như thế nào nếu tình trạng này tái phát.

Nếu bạn đang chăm sóc người dễ mất phương hướng, dưới đây là những điều bạn có thể làm để hỗ trợ:

• Theo dõi bệnh sử của họ: Đảm bảo bạn có một danh sách chi tiết về các loại thuốc mà họ đang sử dụng. Thông tin về thói quen, tiền sử bệnh và các triệu chứng hiện tại của họ có thể rất hữu ích để giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng này.
• Tránh thay đổi đồ đạc trong nhà: Việc thay đổi vị trí của các vật dụng có thể làm cho người bệnh lạc hướng. Một số đồ vật quen thuộc có thể giúp họ nhớ và dễ dàng xác định hướng.
• Luôn ở bên cạnh: Sự hiện diện của bạn có thể mang lại sự an ủi và bình an cho người bệnh, giúp họ cảm thấy yên tâm và thoải mái hơn.

Hy vọng rằng những gì được chia sẻ trong bài viết này có thể là một nguồn động viên và sự giúp đỡ cho những ai đang phải đối mặt với trạng thái mất phương hướng trong cuộc sống. Bằng cách này, họ có thể có cơ hội hiểu rõ hơn về bản thân, nhận biết được những nguyên nhân và cơ chế của tình trạng này, từ đó chủ động tìm kiếm hướng đi mới và hiệu quả hơn trong cuộc sống của mình.