Tốt nghiệp Khoa Dược trường Đại học Nam Cần Thơ. Có nhiều năm kinh nghiệm công tác trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Ngày càng nhiều bậc cha mẹ am hiểu về tế bào gốc và có mong muốn lưu trữ tế bào gốc cho con. Nếu không kịp lưu trữ tế bào gốc cuống rốn, cha mẹ vẫn có thể lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa cho trẻ.
Tế bào gốc từ lâu đã được biết đến như một loại “bảo hiểm sinh học” vô giá, giúp điều trị nhiều căn bệnh nguy hiểm khác nhau. Trong điều trị bệnh, nguồn tế bào gốc tốt nhất vẫn là tế bào gốc tự thân. Vì vậy, ngày càng có nhiều bậc cha mẹ muốn lưu trữ tế bào gốc cho con ngay từ nhỏ “để dành” dùng chữa bệnh trong tương lai nếu cần. Ngoài tế bào gốc dây rốn, cha mẹ cũng có thể lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa.
Răng sữa là loại răng tạm thời, là những chiếc răng đầu tiên xuất hiện trong miệng trẻ em. Răng sữa đảm nhận chức năng nhai nghiền thức ăn, đảm bảo thẩm mỹ, tạo chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên khi răng sữa bị rụng đi. Tầm 3 - 4 tuổi, trẻ sẽ có khoảng 20 chiếc răng sữa. Hầu hết trẻ bắt đầu lung lay và rụng răng sữa tầm 5 - 6 tuổi. Chiếc răng sữa nào mọc trước sẽ rụng trước và được thay thế bằng răng vĩnh viễn trước.
Thông thường, răng sữa lung lay sẽ bị nhổ bỏ và được coi như loại rác thải y tế. Nhưng khi công nghệ tế bào gốc phát triển, các nhà khoa học tìm ra một nguồn tế bào gốc quý giá ở tủy răng sữa. Loại tế bào gốc này mang các đặc điểm của tế bào gốc trung mô - được ứng dụng phổ biến trong y học tái tạo.
Tế bào gốc là loại tế bào nguyên thủy, có thể biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau với các chức năng khác nhau trong cơ thể con người. Tế bào gốc trung mô trong tủy răng sữa là tế bào gốc đang ở giai đoạn trưởng thành đa năng. Khi nuôi cấy những tế bào gốc này bên ngoài cơ thể, nó vẫn có thể tăng sinh bình thường và có thể biệt hóa thành các tế bào có chức năng riêng biệt như: Tế bào gan, tế bào da, tế bào xương, tế bào thận, tế bào thần kinh… Nó cũng tham gia vào hệ miễn dịch theo một cơ chế đặc biệt nên khi cấy ghép tế bào trung mô sẽ tránh được hiện tượng thải ghép.
Trước khi tìm hiểu về phương pháp lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa, chúng ta sẽ cùng khám phá những đặc điểm của loại tế bào này.
Tế bào gốc từ tủy răng sữa của trẻ mang các đặc điểm của tế bào gốc trung mô. Loại tế bào này có thể được thu thập từ mô mỡ, tủy xương, nhau thai, dây rốn trẻ sơ sinh… Nhưng sau khi so sánh tế bào gốc trung mô được phân lập từ tủy răng sữa với tế bào gốc trung mô được phân lập từ các nguồn còn lại, các nhà khoa học đánh giá chúng ưu việt hơn. Cụ thể là:
Khi đã biết về ý nghĩa của tế bào gốc tủy răng sữa, có lẽ nhiều bậc cha mẹ sẽ muốn giữ lại răng sau khi nhổ cho con. Các thử nghiệm ứng dụng tế bào gốc trung mô từ tủy răng sữa vào điều trị bệnh đã được tiến hành cách đây 20 năm. Các bệnh được thử nghiệm bao gồm cả bệnh xương khớp, rối loạn hô hấp, bệnh tự miễn, bệnh tim mạch, bệnh về hệ thần kinh và các bệnh nha chu… Kết quả thử nghiệm đều có thể tính an toàn cao và khả năng cải thiện tình trạng bệnh đáng kể của phương pháp chữa bệnh bằng tế bào gốc từ tủy răng sữa.
Tế bào gốc mở ra một tiềm năng lớn cho y học nên lưu trữ tế bào gốc đã trở thành xu hướng tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Từ năm 2006 đã có ngân hàng sinh học đầu tiên chuyên thu thập, lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa trẻ em ở Mỹ. Hiện nay, ngân hàng này đã có trụ sở ở khoảng gần 30 quốc gia và có khách hàng tại 60 đất nước. Ngoài ra, cũng có nhiều ngân hàng tế bào gốc của các quốc gia khác cũng giới thiệu thêm dịch vụ lưu trữ tế bào gốc thu thập từ tủy răng sữa.
Trước khi được lưu trữ, tế bào gốc tủy răng sữa cần được thu thập ngay khi nha sĩ bắt đầu lấy răng sữa. Răng lấy ra phải có chân răng để phần tủy được bảo vệ nguyên vẹn. Ngay khi rời khỏi lợi, răng sữa cần được bảo quản trong môi trường chuyên biệt và được đưa ngay đến phòng thí nghiệm. Tại đây, tủy răng sẽ được đánh giá xem còn đủ khả năng để phân tách tế bào gốc hay không.
Sau khi đánh giá được tủy răng đủ chất lượng, nó sẽ được mang đi thu thập, phân lập. Tế bào gốc tủy răng sữa cũng sẽ được đánh giá khả năng sống và khả năng tăng sinh. Nếu có thể nuôi cấy được, nó sẽ được bảo quản lạnh trong nitơ lỏng ở nhiệt độ từ -150 độ C đến -196 độ C tại các ngân hàng lưu trữ tế bào gốc để có thể sử dụng trong tương lai.
Để có thể lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa, ta cần có những chiếc răng sữa đảm bảo yêu cầu. Để được mang đi kiểm tra, đánh giá, răng sữa cần phải đảm bảo các điều kiện:
Với răng sữa tự rụng | Với răng sữa được nhổ bỏ |
Tủy răng vẫn nhìn thấy màu đỏ và mới rụng. | Ưu tiên dùng răng sữa ở vị trí răng cửa để thu thập tế bào gốc |
Ưu tiên thu thập những răng sữa tự rụng nhưng còn 2/3 chân răng. | Răng chưa bị tổn thương do viêm tủy, sâu răng |
Răng sữa không bị sâu, mòn men răng và chưa bị hàn, trám. |
Hiện nay, lưu trữ tế bào gốc không còn là một khái niệm quá xa lạ. Nếu không kịp lưu trữ tế bào gốc dây rốn cho con khi trẻ vừa chào đời, cha mẹ vẫn có thể tận dụng thời điểm trẻ bắt đầu rụng răng sữa để lưu trữ tế bào gốc từ tủy răng sữa. Muốn có những chiếc răng đủ điều kiện thu thập tế bào gốc, cha mẹ cần rèn luyện cho trẻ thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách và tìm hiểu trước những trung tâm lưu trữ tế bào gốc có cung cấp dịch vụ này.
Xem thêm:
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Thảo Nguyên
Tốt nghiệp Khoa Dược trường Đại học Nam Cần Thơ. Có nhiều năm kinh nghiệm công tác trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.