Điều cần biết về quai bị và thủy đậu, phân biệt chúng ra sao?

Quai bị và thủy đậu là hai bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc phải. Cả hai bệnh này đều do virus gây ra và có thể lây lan nhanh chóng trong cộng đồng. Tuy nhiên, bệnh quai bị và bệnh thủy đậu có những triệu chứng và ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe.

Dấu hiệu phân biệt quai bị và thủy đậu

Việc nhận biết đúng bệnh giúp chúng ta có phương pháp điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt bệnh quai bị và bệnh thủy đậu, đồng thời hướng dẫn cách điều trị và chăm sóc người bệnh hiệu quả.

Mặc dù đều là bệnh do virus gây ra, nhưng quai bị và thủy đậu có những biểu hiện rất khác nhau. Dưới đây là các dấu hiệu giúp phân biệt hai căn bệnh này:

Quai bị gồm các dấu hiệu như: 

• Do virus Paramyxovirus gây ra.
• Triệu chứng ban đầu thường là sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn.
• Sau khoảng 1 - 2 ngày, tuyến nước bọt (đặc biệt là tuyến mang tai) sưng to, gây đau khi nhai và nuốt.
• Không gây phát ban hay mụn nước trên da.
• Thường kèm theo đau đầu, đau cơ, đôi khi có viêm tinh hoàn ở nam giới trưởng thành.

Thủy đậu gồm các dấu hiệu như: 

• Do virus Varicella-zoster gây ra.
• Biểu hiện đặc trưng là phát ban mụn nước trên toàn cơ thể. Ban đầu là những nốt đỏ nhỏ, sau đó hình thành mụn nước chứa dịch trong, rồi vỡ ra và đóng vảy.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, chán ăn.
• Gây ngứa rát, khó chịu.
• Nếu không chăm sóc đúng cách, có thể để lại sẹo hoặc biến chứng như nhiễm trùng da, viêm phổi.

Nhìn chung, nếu có triệu chứng sưng tuyến nước bọt, rất có thể bạn bị quai bị. Nếu có mụn nước lan rộng, bạn có thể đã mắc thủy đậu.

Điều trị quai bị và thủy đậu như thế nào?

Mặc dù cả hai bệnh đều do virus gây ra, nhưng cách điều trị lại khác nhau. Hiện chưa có thuốc đặc trị cho cả bệnh quai bị và bệnh thủy đậu, chủ yếu là điều trị triệu chứng và chăm sóc người bệnh đúng cách.

Điều trị quai bị

Quai bị thường tự khỏi sau khoảng 7 - 10 ngày, nhưng cần chăm sóc đúng để tránh biến chứng. Một số biện pháp điều trị gồm:

• Nghỉ ngơi nhiều, tránh hoạt động mạnh.
• Chườm ấm hoặc chườm lạnh lên vùng tuyến nước bọt bị sưng để giảm đau.
• Uống nhiều nước, ăn thức ăn mềm, dễ nuốt để tránh đau khi nhai.
• Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, chẳng hạn như paracetamol.
• Hạn chế tiếp xúc với người khác trong thời gian mắc bệnh để tránh lây lan.
• Nam giới trưởng thành cần theo dõi dấu hiệu viêm tinh hoàn, nếu có sưng đau cần đến bệnh viện kiểm tra.

Điều trị thủy đậu

Thủy đậu thường kéo dài từ 10 - 14 ngày và có thể gây ngứa, khó chịu. Các biện pháp điều trị bao gồm:

• Vệ sinh da sạch sẽ, tránh gãi để không làm vỡ mụn nước gây nhiễm trùng.
• Tắm nước ấm pha với nước lá chè xanh hoặc lá khế để giảm ngứa.
• Bôi thuốc sát trùng như xanh methylen để tránh bội nhiễm.
• Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau nếu sốt cao.
• Giữ cơ thể mát mẻ, mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát.
• Uống nhiều nước và bổ sung vitamin để tăng cường sức đề kháng.

Trường hợp thủy đậu gây biến chứng như nhiễm trùng da, viêm phổi hoặc tổn thương thần kinh, cần đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Lưu ý khi chăm sóc người bệnh quai bị và thủy đậu

Chăm sóc đúng cách giúp người bệnh nhanh hồi phục và tránh biến chứng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi chăm sóc người mắc bệnh quai bị và bệnh thủy đậu:

Với người bị quai bị

Người mắc quai bị cần được chăm sóc đặc biệt để giảm triệu chứng đau nhức và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và tránh lây lan cho người khác:

• Cách ly người bệnh để tránh lây lan, đặc biệt là trong vòng 9 ngày sau khi sưng tuyến nước bọt.
• Không ăn đồ chua, cay vì có thể kích thích tuyến nước bọt gây đau hơn.
• Chỉ dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng kháng sinh vì quai bị do virus gây ra, kháng sinh không có tác dụng.
• Theo dõi biến chứng như viêm tinh hoàn, viêm tụy, viêm não để xử lý kịp thời.

Với người bị thủy đậu

Thủy đậu không chỉ gây khó chịu bởi những nốt mụn nước ngứa rát mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được chăm sóc đúng cách. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và hạn chế sẹo:

• Không gãi, tránh làm vỡ mụn nước để ngăn ngừa sẹo và nhiễm trùng.
• Cách ly người bệnh ít nhất 7 ngày sau khi mụn nước khô hoàn toàn.
• Tắm nước ấm với lá thảo dược như lá chè xanh, lá khế giúp giảm ngứa.
• Bôi thuốc sát trùng đúng cách, không bôi quá nhiều để tránh kích ứng da.
• Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, thay quần áo, chăn ga thường xuyên.

Quai bị và thủy đậu là hai bệnh truyền nhiễm phổ biến nhưng có triệu chứng khác nhau. Quai bị chủ yếu gây sưng tuyến nước bọt, trong khi thủy đậu có biểu hiện điển hình là các mụn nước trên da. Cả hai bệnh đều cần được chăm sóc đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm.

Bạn có thể phòng bệnh quai bị và bệnh thuỷ đậu bằng cách chủ động tiêm vắc xin. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu với đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng giàu kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao, đảm bảo mang đến quy trình tiêm chủng diễn ra một cách an toàn và hiệu quả. Hiện nay, Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin được nhập khẩu từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới. Bạn có thể chọn vắc xin phòng thuỷ đậu chất lượng cao như Varilrix (Bỉ) và Varivax (Hoa Kỳ) hay vắc xin phòng quai bị PRIORIX 0.5ML VIAL 1'S (Bỉ) và MMR II (Mỹ). Liên hệ với chúng tôi qua Hotline 1800 6928 để được tư vấn, hẹn lịch miễn phí hoặc đặt lịch online.

Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ mắc quai bị hoặc thủy đậu, hãy theo dõi kỹ và thực hiện các biện pháp điều trị phù hợp. Trong trường hợp có biến chứng hoặc tình trạng kéo dài, nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và hỗ trợ kịp thời.