Viêm não: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Nhiễm virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh viêm não. Các loại virus thường gây viêm não có thể kể đến như:

• Virus herpes simplex (HSV): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm não ở người lớn và có thể gây viêm não nghiêm trọng.
• Virus thủy đậu - zona (varicella-zoster): Virus này có thể gây viêm não, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu.
• Virus arbovirus: Nhóm này bao gồm virus gây bệnh sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản, và virus Tây sông Nile. Những virus này thường lây qua muỗi hoặc ve.
• Virus cúm: Ở một số trường hợp hiếm, virus cúm có thể gây biến chứng viêm não, nhất là ở trẻ em hoặc người lớn tuổi.
• Virus sởi, quai bị và rubella: Ở những người không được tiêm phòng, các loại virus này cũng có thể gây viêm não, mặc dù hiếm.

Ngoài virus, viêm não cũng có thể do vi khuẩn, nấm, hoặc ký sinh trùng, nhưng những nguyên nhân này ít phổ biến hơn.

Viêm não có thể gây ra các vấn đề về thần kinh, một số trong đó có thể cần được điều trị và hỗ trợ y tế liên tục. Các biến chứng có thể kể đến như: Liệt tứ chi, mất thính lực, mất trí nhớ, thay đổi tính cách, rối loạn lời nói và ngôn ngữ, động kinh, co giật,...

Viêm não có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, nhưng khả năng hồi phục hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng và thời gian điều trị.

• Viêm não do virus: Một số loại viêm não do virus, như do herpes simplex (HSV), có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc kháng virus, giúp giảm mức độ tổn thương và tăng khả năng hồi phục. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại viêm não do virus đều có thuốc đặc trị.
• Phục hồi và biến chứng: Một số bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng có những người gặp biến chứng kéo dài như suy giảm trí nhớ, khó tập trung, co giật, hoặc rối loạn vận động.
• Yếu tố thời gian: Việc điều trị kịp thời, nhất là trong vòng vài giờ đầu sau khi có triệu chứng, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng khả năng hồi phục.

Viêm não có thể được phòng ngừa qua một số biện pháp quan trọng:

• Tiêm phòng vắc xin: Đây là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa viêm não do các loại virus: Vắc xin sởi, quai bị, rubella (MMR) (phòng ngừa các loại virus này có thể giảm nguy cơ viêm não do chúng gây ra), vắc xin viêm não Nhật Bản, vắc xin thủy đậu (giảm nguy cơ mắc thủy đậu và biến chứng viêm não từ virus varicella-zoster).
• Phòng tránh muỗi đốt và côn trùng cắn: Các virus như virus Tây sông Nile hoặc viêm não Nhật Bản lây truyền qua muỗi. Sử dụng thuốc chống muỗi, ngủ màn và giữ vệ sinh nơi ở giúp giảm nguy cơ phơi nhiễm.
• Duy trì vệ sinh cá nhân và ăn uống an toàn: Rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh, và tránh tiếp xúc với các nguồn lây bệnh giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và virus.
• Tăng cường miễn dịch: Chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, góp phần ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Hạn chế tiếp xúc với người nhiễm bệnh: Tránh tiếp xúc với người đang mắc các bệnh truyền nhiễm như thủy đậu hoặc quai bị để giảm nguy cơ lây nhiễm.