Độ pH máu là gì? Nguyên nhân độ pH trong máu giảm

Độ pH máu là một thang đo giúp xác định tính axit và bazơ. Nguyên nhân khiến độ pH trong máu giảm? Tại sao hàm lượng pH trong cơ thể có thể thay đổi? Những cách cân bằng độ pH hiệu quả là gì? Sau đây bài viết dưới đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ giải đáp cho bạn chi tiết về các mức thang đo pH trong cơ thể nhé!

Độ pH máu là gì?

Thang đo pH máu được sử dụng để xác định mức độ axit hay bazơ của máu. Một độ pH bằng 7 chỉ ra rằng dung dịch ở trạng thái trung tính, tương tự như nước tinh khiết. Nếu pH thấp hơn 7, điều này cho thấy máu có tính axit, trong khi pH cao hơn 7 cho thấy máu có tính bazơ.

Thang đo pH có khoảng từ 0 đến 14. Trong cơ thể người, mức pH của máu thường dao động từ 7,35 đến 7,45, biểu thị trong máu tính bazơ. Ngược lại, dịch dạ dày có độ pH từ 3 đến 3,5, giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn.

Tại sao hàm lượng pH trong cơ thể có thể thay đổi?

Trên thực tế, độ pH của máu có thể thay đổi lên hoặc xuống do nhiều yếu tố khác nhau.

Cơ thể mất nước

Khi cơ thể bị mất nước, các chất điện giải như kali, natri và muối cũng bị mất theo. Mất nước có thể xảy ra do tiêu chảy, nôn mửa hoặc ra nhiều mồ hôi. Thêm vào đó, việc sử dụng một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc lợi tiểu, có thể làm tăng độ pH máu trong cơ thể. Trong những trường hợp này, bạn cần phải bổ sung điện giải và uống nhiều nước để phục hồi tình trạng mất nước.

Suy giảm chức năng thận

Thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng giữa các chất bazơ và axit trong cơ thể. Khi chức năng thận suy giảm, mức pH trong máu có thể tăng cao. Điều này dẫn đến việc thận không thể loại bỏ các độc tố và chất kiềm qua nước tiểu, khiến các chất này quay trở lại cơ thể và ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số nguyên nhân khiến độ pH máu giảm

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến độ pH máu trong cơ thể giảm. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu làm giảm pH máu:

Chế độ dinh dưỡng không hợp lý

Khi bạn thường xuyên di chuyển và không duy trì chế độ ăn uống đều đặn, việc ăn uống không hợp lý, như ăn quá nhiều hoặc bỏ bữa, có thể dẫn đến tích tụ axit trong máu. Điều này có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, như khó tiêu và đau dạ dày và thậm chí làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể.

Nhiễm toan do mắc bệnh tiểu đường

Đối với người mắc bệnh tiểu đường, nếu lượng đường trong máu không được kiểm soát kịp thời, mức độ axit trong máu có thể tăng cao. Khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả, tình trạng nhiễm toan do tiểu đường có thể xảy ra.

Khi cơ thể thiếu insulin sẽ bắt đầu phân giải các chất béo dự trữ để tạo ra năng lượng, dẫn đến giảm pH máu. Nếu mức đường huyết vượt quá 300 mg/dl, bạn cần ngay lập tức liên hệ với bác sĩ để nhận được sự điều trị khẩn cấp.

Nhiễm toan do chuyển hóa

Nhiễm toan chuyển hóa xảy ra khi pH máu giảm xuống do các bệnh lý liên quan đến thận, như suy thận. Hiện tượng này xuất hiện khi chức năng thận suy giảm, dẫn đến sự tích tụ acid trong cơ thể mà không được thải ra ngoài. Những triệu chứng có thể gặp như mất cảm giác thèm ăn, cơ thể yếu ớt, mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, thở gấp và nhịp tim nhanh.

Nhiễm toan hô hấp

Nhiễm toan hô hấp xảy ra khi cơ thể không thể loại bỏ carbon dioxide nhanh chóng, khiến cho độ pH giảm. Tình trạng này thường thấy ở bệnh nhân mắc các bệnh lý nặng về phổi như viêm phổi cấp tính hoặc bệnh phổi mãn tính.

Thời điểm kiểm tra pH máu trong cơ thể

Thời điểm lý tưởng để kiểm tra độ pH là khoảng 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn. Để đo pH nước bọt, bạn có thể sử dụng giấy quỳ thử pH, chỉ cần làm ướt một mảnh giấy quỳ bằng nước bọt. Độ pH của nước bọt lý tưởng nằm trong khoảng 6,4 - 6,8, do nước bọt có tính axit hơn máu, điều này có thể phản ánh tình trạng pH của máu. Nếu pH nước bọt thấp hơn 6,4, điều đó cho thấy cơ thể có tính axit. Sau khi ăn, pH nước bọt có thể tăng lên 7,5 hoặc cao hơn, cho thấy pH máu có tính bazơ.

Nếu pH nước bọt duy trì quá lâu ngoài khoảng lý tưởng, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe. Nếu pH nước bọt từ 6,5 đến 7,5 là dấu hiệu của sức khỏe tốt. Ngược lại, nếu pH nước bọt duy trì ở mức axit trong thời gian dài, có thể liên quan đến các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, lupus, bệnh lao, loãng xương, huyết áp cao và một số loại ung thư. 

Nếu pH nước bọt thấp, bạn nên điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách tăng cường ăn trái cây, rau xanh và uống nước khoáng. Đồng thời, hạn chế các thực phẩm có tính axit mạnh như bột ngọt, bột mì và thịt đỏ để cân bằng pH cơ thể.

Một số cách cân bằng độ pH máu trong cơ thể

Có nhiều cách khác nhau giúp bạn cân bằng độ pH máu trong cơ thể.

Ăn nhiều rau củ quả

Tại sao các chuyên gia y tế thường khuyên chúng ta nên tiêu thụ nhiều rau củ quả? Lý do là vì những thực phẩm này tự nhiên có tính kiềm. Ăn nhiều rau xanh giúp cân bằng lượng axit thừa trong cơ thể và cung cấp nhiều vitamin cần thiết cho sức khỏe. Một số thực phẩm giàu tính kiềm dễ dàng tìm thấy bao gồm:

• Cải bó xôi (rau bina): Loại rau này chứa nhiều chất diệp lục, giúp cân bằng pH cơ thể hiệu quả.
• Ớt chuông: Ớt chuông có tính kiềm cao, giúp điều chỉnh pH cơ thể, nâng cao hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư.
• Cần tây: Với lượng kiềm dồi dào và các hợp chất như coumarin và phtalic, cần tây giúp giảm nguy cơ ung thư và hạ mức cholesterol xấu trong cơ thể.
• Bơ: Không chỉ dễ ăn, bơ còn có tính kiềm mạnh mẽ, giúp trung hòa axit trong dạ dày và ngăn chặn quá trình oxy hóa, từ đó giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm khác.

Uống đủ nước

Nước là yếu tố thiết yếu trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng pH. Đối với những người có cơ thể thừa axit, chỉ uống nước lọc không đủ để điều chỉnh mức pH. Để hiệu quả hơn, bạn cần bổ sung nước có tính kiềm tự nhiên, giúp trung hòa axit dư thừa và duy trì cân bằng pH trong cơ thể. Bạn nên tránh sử dụng nước có tính kiềm được bổ sung nhân tạo, vì có thể gây hại cho sức khỏe. Do điện giải ion kiềm có khả năng trung hòa axit thừa trong cơ thể và loại bỏ các gốc tự do độc hại.

Cơ thể con người cần duy trì một môi trường pH lý tưởng để các cơ quan hoạt động hiệu quả. Mỗi cơ quan có yêu cầu pH khác nhau để hoạt động tối ưu. Để giữ cân bằng pH, bạn cần tránh lối sống không lành mạnh như tiêu thụ rượu bia và thuốc lá. Đồng thời, thường xuyên bổ sung rau xanh, duy trì lối sống thoải mái và uống đủ nước sẽ giúp cơ thể cân bằng độ pH một cách tự nhiên.

Suy nghĩ tích cực, lạc quan

Khi tâm trạng bị chi phối bởi những suy nghĩ tiêu cực, lo âu hoặc căng thẳng, cơ thể có xu hướng sản sinh ra axit có hại. Để duy trì cân bằng kiềm và bảo vệ sức khỏe, ngoài việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, việc giữ tinh thần lạc quan và yêu đời cũng rất quan trọng.

Nghiên cứu cho thấy rằng suy nghĩ tích cực và thường xuyên cười không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn nâng cao chức năng của hệ miễn dịch. Các tế bào miễn dịch, vốn có nhiệm vụ tiêu diệt tế bào ung thư và virus, hoạt động hiệu quả hơn khi bạn cảm thấy vui vẻ và lạc quan.

Để duy trì một cơ thể khỏe mạnh và cân bằng pH máu hiệu quả, bạn cần nên cân bằng hàm lượng này trong cơ thể. Vì thế nên bạn hãy luôn nhớ rằng việc duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp bạn kiểm soát pH cơ thể mà còn góp phần vào sức khỏe tổng thể của bản thân.