Đột nhiên chóng mặt: Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng này

Dấu hiệu đột nhiên chóng mặt thường dễ bị bỏ qua vì đến và đi nhanh. Tuy nhiên, đôi khi nó lại là báo hiệu của những vấn đề bệnh lý nghiêm trọng. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ giới thiệu tới quý độc giả nguyên nhân và cách khắc phục triệu chứng này.

Tổng quan về chóng mặt

Chóng mặt là cảm giác mất thăng bằng, khiến bạn thấy bản thân hoặc môi trường xung quanh đang nghiêng ngả. Từ đó, cơ thể không giữ được thăng bằng và dễ bị ngã. Cơ chế gây ra chóng mặt rất phức tạp và việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra triệu chứng này.

Chóng mặt không phải là một bệnh lý, mà là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Những người thường xuyên bị chóng mặt có thể mắc các bệnh như sỏi tai, nhiễm trùng tai trong, viêm dây thần kinh VIII hoặc ứ dịch mê nhĩ. Hiện nay, số liệu thống kê cho thấy chóng mặt chiếm khoảng 5 - 6% lý do vào viện khám. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi nhưng phổ biến nhất ở người trung niên và người cao tuổi.

Nguyên nhân gây đột nhiên chóng mặt

Có nhiều nguyên nhân khiến bạn cảm thấy chóng mặt đột ngột. Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất là do các vấn đề liên quan đến tai trong. Tai trong đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng. Khi não bộ nhận được tín hiệu từ tai trong không khớp với thông tin từ các giác quan khác, bạn có thể cảm thấy chóng mặt.

Một số yếu tố khác cũng có thể gây ra chóng mặt đột ngột, bao gồm:

• Thiếu máu;
• Mất nước;
• Lượng đường trong máu thấp;
• Kiệt sức do nhiệt;
• Hoảng sợ hoặc rối loạn lo âu;
• Tác dụng phụ của thuốc;
• Các vấn đề về tuần hoàn như huyết áp giảm đột ngột hoặc lưu lượng máu không đủ đến não, cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua hoặc đột quỵ.

Hạ huyết áp tư thế đứng

Đây là tình trạng huyết áp của bạn đột ngột giảm xuống khi bạn thay đổi tư thế nhanh chóng. Nó có thể xảy ra khi bạn chuyển từ tư thế nằm sang ngồi hoặc từ ngồi lên đứng. Một số người bị tình trạng này không có triệu chứng rõ rệt nhưng những người khác có thể gặp phải cảm giác chóng mặt và choáng váng. Ngoài ra có thể gặp tình trạng buồn nôn, đau đầu hoặc ngất xỉu.

Khi huyết áp giảm, lượng máu lưu thông đến não, cơ và các cơ quan khác ít hơn, dẫn đến các chóng mặt. Hạ huyết áp tư thế đứng có thể liên quan đến các vấn đề thần kinh, bệnh tim và tác dụng phụ của một số loại thuốc.

Quản lý hạ huyết áp tư thế đứng có thể được thực hiện thông qua các thay đổi lối sống, bao gồm:

• Thay đổi tư thế chậm rãi.
• Ngồi xuống khi thực hiện các công việc hàng ngày.
• Điều chỉnh thuốc.

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)

Tương tự như một cơn đột quỵ nhưng các triệu chứng của TIA thường chỉ kéo dài vài phút. TIA xảy ra khi máu tạm thời không cung cấp đủ cho một phần của não. Không giống như đột quỵ, bệnh này thường không gây tổn thương lâu dài nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn.

Mặc dù hiếm gặp, TIA có thể là nguyên nhân khiến người bệnh đột nhiên chóng mặt. Theo một nghiên cứu năm 2006, khoảng 3% bệnh nhân đến khoa cấp cứu với triệu chứng chóng mặt đột ngột được chẩn đoán là bị TIA.

Đột quỵ

Đột ngột chóng mặt cũng có thể do đột quỵ, đặc biệt là đột quỵ thân não. Khi bị đột quỵ thân não, người bệnh sẽ có các triệu chứng sau:

• Chóng mặt kéo dài hơn 24 giờ.
• Chóng mặt và mất thăng bằng thường xảy ra cùng nhau.
• Yếu một bên cơ thể thường không phải là triệu chứng.
• Trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể xuất hiện nói lắp, nhìn đôi và giảm mức độ ý thức.

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV)

Người bệnh sẽ có cảm giác đột nhiên chóng mặt với mức độ dữ dội. Người bệnh thường cảm thấy như mọi thứ xung quanh đang lắc lư hoặc có cảm giác đầu mình quay cuồng bên trong. Khi chóng mặt nặng hơn thường đi kèm buồn nôn và nôn mửa. Triệu chứng của bệnh lý này hầu như luôn xảy ra khi thay đổi tư thế đầu. Một đợt chóng mặt thường kéo dài dưới một phút. Mặc dù cơn chóng mặt chỉ diễn ra trong thời gian ngắn nhưng nó có thể làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày.

BPPV xảy ra khi các tinh thể trong một bộ phận cụ thể của tai trong bị vỡ ra. Nguyên nhân chính xác thường không rõ nhưng có thể là do: Chấn thương đầu, rối loạn tai trong, tổn thương trong quá trình phẫu thuật tai…

Phương pháp điều trị thường liên quan đến việc bác sĩ di chuyển đầu của bạn theo các hướng cụ thể để định vị lại các tinh thể bị bong ra. Phương pháp này được gọi là tái định vị kênh đào. Nếu phương pháp này không hiệu quả, phẫu thuật có thể được tiến hành. Đôi khi, BPPV có thể tự biến mất mà không cần điều trị.

Đau nửa đầu tiền đình

Những người mắc chứng đau nửa đầu tiền đình thường cảm thấy đột nhiên chóng mặt. Các triệu chứng khác có thể bao gồm buồn nôn và nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh. Trong một số trường hợp, cơn đau đầu thậm chí không xuất hiện. Thời gian của các triệu chứng này có thể thay đổi từ vài phút đến vài ngày. Giống như các dạng đau nửa đầu khác, các triệu chứng có thể được kích hoạt bởi căng thẳng, thiếu ngủ hoặc một số loại thực phẩm.

Nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu tiền đình vẫn chưa rõ ràng, mặc dù di truyền có thể đóng một vai trò nào đó. Ngoài ra, các tình trạng như BPPV và bệnh Meniere cũng có liên quan đến chứng đau nửa đầu tiền đình.

Điều trị bao gồm sử dụng thuốc không kê đơn hoặc thuốc kê đơn để giảm đau và các triệu chứng chóng mặt hoặc buồn nôn. Ngoài ra, phục hồi chức năng tiền đình cũng có thể được thực hiện.

Các cách làm giảm chóng mặt đột ngột

Nếu bạn đột nhiên bị chóng mặt, hãy thử thực hiện các bước sau để giảm triệu chứng này:

• Ngồi xuống ngay lập tức khi cảm thấy chóng mặt.
• Tránh đi bộ hoặc đứng cho đến khi cơn chóng mặt qua đi.
• Nếu cần phải di chuyển, hãy đi chậm và sử dụng thiết bị hỗ trợ như gậy hoặc bám vào đồ đạc để giữ thăng bằng.
• Khi cơn chóng mặt đã qua, hãy đứng dậy từ từ.
• Cân nhắc sử dụng thuốc không kê đơn như dimenhydrinate để giảm buồn nôn.
• Tránh sử dụng cafein, thuốc lá và rượu vì chúng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

Nếu bạn đột ngột gặp cơn chóng mặt, hãy giữ bình tĩnh, nhắm mắt, hạn chế di chuyển đầu và tìm một vị trí có thể an toàn để ngồi nghỉ. Nếu các triệu chứng cứ tái đi tái lại, bạn cần đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị nguyên nhân. Hy vọng bài viết này đã cung cấp các kiến thức hữu ích về tình trạng đột nhiên chóng mặt cho quý độc giả. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật thêm các thông tin sức khỏe bổ ích khác nhé!