Giải đáp thắc mắc: Bệnh dịch hạch lây qua đường nào?

Thực tế cho thấy, dịch hạch có tốc độ lây lan cực kỳ nhanh và dấu hiệu nhận biết đặc trưng là các hạch bạch huyết bị sưng đau, nổi nhiều ở cổ, nách hoặc quanh háng. Nếu không phát hiện kịp thời và tiến hành điều trị, tính mạng bệnh nhân sẽ bị đe dọa nghiêm trọng.

Bệnh dịch hạch lây qua đường nào?

Ai cũng biết dịch hạch là căn bệnh truyền nhiễm dễ lây lan và vô cùng nguy hiểm nhưng bệnh dịch hạch lây qua đường nào thì không phải ai cũng nắm rõ. Dưới đây là những con đường lây lan chủ yếu của bệnh dịch hạch:

Đường máu

Trực khuẩn Yersinia Pestis gây bệnh dịch hạch thường xâm nhập vào cơ thể người thông qua qua vết đốt của bọ chét, rận mang mầm bệnh. Nhóm côn trùng này từng ký sinh trên động vật bị nhiễm bệnh như: Chuột, sóc, sóc chuột, thỏ, chó prairie… Khi có một đợt dịch hạch bùng phát, nhiều loài gặm nhấm nhiễm bệnh sẽ chết đi và vật ký sinh trên cơ thể chúng bị đói nên cần tìm nguồn máu khác. Lúc này, cả người và động vật ở xung quanh khu vực này đều có nguy cơ bị bọ chét hay rận mang mầm bệnh cắn.

Không những vậy, các loài thú cưng như: Chó và mèo cũng có thể mang ký sinh trùng nhiễm mầm bệnh dịch hạch vào nhà và tạo điều kiện để chúng lây truyền sang người. Sau khi bị côn trùng cắn, vi khuẩn sẽ theo vết đốt vào máu cơ thể vật chủ mới và truyền nhiễm bệnh dịch hạch.

Đường da, niêm mạc

Khi tiếp xúc với động vật nhiễm dịch hạch, bạn có thể tiếp xúc trực tiếp dịch lỏng, mô của vật thể nhiễm vi khuẩn qua kết mạc mắt, niêm mạc hầu họng hoặc những vùng da bị tổn thương do bị động vật cắn, cào (thường gặp nhất là mèo vì loài này có thể ăn thịt chuột bị nhiễm bệnh). Từ đó, trực khuẩn Yersinia Pestis xâm nhập vào da và phát triển gây bệnh.

Đường hô hấp

Bệnh dịch hạch lây qua đường nào? Trong một số trường hợp nhiễm dịch hạch thể phổi, vi khuẩn gây bệnh dịch hạch có thể được truyền từ người sang người thông qua những giọt nước bọt bắn. Điều này thường xảy ra khi người bệnh ho khan, hắt xì hoặc có tiếp xúc gần gũi với người khác.

Nếu không may hít phải giọt bắn chứa vi khuẩn Yersinia pestis, bạn có thể bị nhiễm dịch hạch thể phổi. Việc truyền bệnh qua đường hô hấp này là cách duy nhất mà dịch hạch lây lan từ người sang người nhưng trên thực tế, trường hợp này là khá hiếm.

Ngoài ra, dịch hạch còn có thể lây nhiễm qua đường tiêu hóa do ăn phải chuột bệnh hay uống nguồn nước bị ô nhiễm. Tuy nhiên, vi khuẩn dịch hạch dễ bị tiêu diệt khi nấu chín, đun sôi nên đây là đường lan truyền ít gặp.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh dịch hạch?

Dịch hạch có thể ảnh hưởng đến mọi chủng tộc, lứa tuổi, giới tính. Việc biết được bệnh dịch hạch lây qua đường nào giúp chúng ta nhận diện những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm này bao gồm:

• Địa lý: Bệnh dịch hạch dễ dàng bùng phát ở các vùng ngoại ô, nông thôn hoặc nơi có dân đông đúc nhưng vệ sinh kém và nhiều loài gặm nhấm.
• Nghề nghiệp: Những người có nguy cơ cao mắc dịch hạch do tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh (chó, mèo, thú rừng…) như: Bác sĩ thú y và trợ lý của bác sĩ thú y, người làm việc trong khu vực có nhiều động vật nhiễm bệnh, nhân viên phòng nghiên cứu, chăm sóc hay thí nghiệm động vật, người làm công việc săn bắt hay giết mổ động vật…
• Sở thích: Những người có sở thích săn bắn, cắm trại hoặc đi bộ trong khu vực có động vật nhiễm bệnh sinh sống có thể làm tăng nguy cơ bị dịch hạch.

Chẩn đoán và điều trị dịch hạch

Để chẩn đoán, các bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm và thu thập những thông tin về vi khuẩn dịch hạch Yersinia pestis trong các mẫu lấy từ máu, hạch và phổi.

Người bệnh cần phải nhập viện để điều trị bệnh dịch hạch và uống các loại thuốc kháng sinh mạnh như: Gentamicin, Doxycycline, Ciprofloxacin, Levofloxacin.

Giải pháp phòng ngừa sự lây lan bệnh dịch hạch

Sau khi đã nhận biết được bệnh dịch hạch lây qua đường nào, bạn cần chú ý phòng ngừa tránh để bệnh lây lan truyền nhiễm theo các giải pháp được khuyến nghị sau:

• Nên bố trí nhà ở và nhà kho hợp lý, thường xuyên dọn dẹp, bỏ đi những thứ không dùng nữa nhất là nguồn cung cấp chỗ trú ẩn, thức ăn cho loài gặm nhấm như: Củi gỗ, thức ăn thừa, rác thải. 
• Thường xuyên rửa tay với xà phòng. Đeo găng tay nếu bạn cần giết mổ hay sơ chế động vật có nguy cơ nhiễm dịch hạch.
• Cần báo ngay với cơ sở y tế hoặc những người có trách nhiệm nếu phát hiện chuột chết bất thường trong khu vực sinh sống. Đồng thời, bạn nên nhận tư vấn từ cơ sở y tế để xử lý động vật chết đúng cách.
• Lưu ý đến hang ổ của chuột tại nơi mình sinh sống và đặt bẫy diệt chuột.
• Tuân thủ, tham gia đầy đủ các kế hoạch diệt chuột định kỳ hàng năm bằng hóa chất tại địa phương.
• Phun hóa chất diệt bọ chét tại những vùng từng bùng phát dịch hạch hoặc có nguy cơ lây lan cao để hạn chế tình trạng bị côn trùng cắn đốt.
• Sử dụng thuốc chống bọ chét nếu nghi ngờ bản thân có nguy cơ tiếp xúc với bọ chét từ các loài gặm nhấm khi tham gia các hoạt động như: Làm việc ngoài trời, cắm trại, đi bộ dài ngày ở nơi hoang dã…
• Nên dùng thuốc trị rận, bọ chét cho vật nuôi hoặc thú cưng được thả rông có nhiều nguy cơ tiếp xúc động vật nhiễm bệnh và mang bọ chét vào nhà. Khi vật nuôi bị bệnh hãy nhanh chóng tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ thú y.
• Bệnh nhân mắc dịch hạch thể phổi cần đeo khẩu trang và được cách ly để không lây nhiễm qua giọt bắn cho người khác.

Bệnh dịch hạch nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể chuyển biến xấu và gây tử vong nhanh chóng. Để phòng chống dịch hạch, việc nhận biết được bệnh dịch hạch lây qua đường nào là rất quan trọng. Ngoài ra, bạn cần tới cơ sở y tế khám ngay sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh và thấy xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm dịch hạch.

Minh QA

Nguồn tham khảo: hellobacsi.com