Giải đáp thắc mắc: Uống thuốc an thần có hại không?

Thuốc an thần là nhóm thuốc có tác dụng làm chậm hoạt động của bộ não, giúp tâm trí thư giãn, giảm lo âu và cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên việc uống thuốc an thân có hại không, thì chưa chắc người sử dụng hiểu rõ về loại thuốc này.

Cơ chế chung của thuốc an thần

Thuốc an thần là nhóm thuốc dễ bị lạm dụng, hay lệ thuộc thuốc. Cần phải rất cẩn thận khi sử dụng thuốc. Để sử dụng nhóm thuốc này một cách an toàn và hiệu quả, điều cần thiết là nắm được một số thông tin cơ bản về thuốc.

Thuốc an thần làm giảm kích thích thần kinh trung ương, giảm sự hưng phấn ở vỏ não thông qua kích thích chất dẫn truyền thần kinh GABA (acid gamma – aminobutyric). GABA làm giảm hoạt động của thần kinh, chậm hoạt động của não bộ do đó việc kích thích hoạt tính của GABA giúp tạo cảm giác thoải mái, thư giãn, giúp người mất ngủ có giấc ngủ tốt hơn.

Vì những công dụng trên của thuốc an thần, mà thuốc được ứng dụng trong phác đồ điều trị của nhiều bệnh như mất ngủ kéo dài trong nhiều tháng thậm chí nhiều năm; người khó đi vào giấc ngủ, dễ tỉnh giấc; người mắc bệnh trầm cảm, hoặc có dấu hiệu trầm cảm; người gặp nhiều stress, suy nghĩ nhiều, đối tượng mắc bệnh động kinh.

Phân loại thuốc an thần theo tác dụng

Thuốc an thần kinh

Nhóm thuốc này có tác dụng làm dịu thần kinh, trấn an tinh thần, giúp tạo cảm giác buồn ngủ. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng trị các bệnh thần kinh như ảo giác, tâm thần phân liệt, hoang tưởng. Nếu kết hợp nhóm thuốc này với thuốc ngủ hoặc gây mê sẽ làm tăng tác dụng lên một cách đáng kể. Các loại thuốc thường gặp trong nhóm thuốc này: Clorpromazina, Levomepromazin, Haloperidol, Sulpirid, Risperidon, Thioridazine,…

Thuốc bình thần

Có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, lo âu ở người bệnh, làm chậm các hoạt động vận động, giảm sự bồn chồn. Giúp chữa các bệnh như mất ngủ do stress, lo âu. Các loại thuốc thường gặp trong nhóm thuốc này: Diazepam, Flurazepam, Estazolam, Temazepam, Triazolam (thuộc nhóm cấu trúc Benzodiazepin); Buspirone, Zolpidem (nhóm thuốc thế hệ mới với nhiều ưu điểm hơn so với thế hệ cũ).

Thuốc chống trầm cảm

Dùng với người lo âu, mệt mỏi, người có dấu hiệu bị trầm cảm và đang bị trầm cảm; giúp người mất ngủ dễ đi vào giấc ngủ và giảm âu lo. Các loại thuốc thường gặp trong nhóm thuốc này: thuốc ức chế MAO, Anafranil, Amitriptyline, Fluvoxamine, Fluoxetine, Paroxetine, Sertraline,…

Nhóm thuốc chỉnh khí sắc

Nhóm thuốc này giúp ổn định cảm xúc của người bệnh, điều trị hưng cảm đồng thời cũng giúp điều trị trầm cảm trong bệnh rối loạn lưỡng cực. Ngoài ra còn có tác dụng chống động kinh. Các loại thuốc thường gặp trong nhóm thuốc này: Lithium, Valproate, Carbamazepine,…

Nhóm thuốc an thần gây ngủ có nguồn gốc thiên nhiên

Từ xưa, ông cha ta đã khám phá ra công dụng an thần, giảm lo âu, căng thẳng ở nhiều loại dược liệu như cây bình vôi, cây trinh nữ, lá sen, tâm sen, lạc tiên, lá vông nem, tam thất,... Từ những loại dược liệu quý này, có sự phối trộn với nhiều cây thuốc khác cho ra những bài thuốc đông y có tác dụng an thần, giảm căng thẳng thần kinh.

Một số tác dụng phụ của thuốc an thần

Thuốc an thần cần có sự tuân thủ chặt chẽ của người bệnh để sử dụng thuốc an thần đúng cách. Nếu sử dụng quá liều hoặc tự ý dùng mà không có sự chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến một số tác dụng không mong muốn.

Xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, chán nản, trở nên lú lẫn, thực hiện các động tác kém chính xác, vị giác khô đắng và suy giảm trí nhớ.

Nếu người bệnh có các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn, mất ngủ, nhức đầu, đau ngực, ù tai,... Khi mới sử dụng thuốc thì đây có thể là dấu hiệu của việc sử dụng thuốc không hợp lý, bệnh nhân cần báo ngay với bác sĩ để có sự điều chỉnh phù hợp.

Tùy vào loại thuốc khác nhau và biểu hiện của tác dụng phụ khác nhau, có loại gây tình trạng vô sinh ở nữ, giảm ham muốn tình dục, có loại gây tăng cân nhanh, khó kiểm soát, thậm chí còn gây viêm cơ tim, co giật. Tùy vào tình trạng sức khỏe của bạn, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc và lời tư vấn phù hợp.

Sau một thời gian dùng thuốc, sẽ xuất hiện hiện tượng dung nạp thuốc (hiện tượng cơ thể giảm đáp ứng với loại thuốc được dùng lại nhiều lần, phải tăng liều để cơ thể đáp ứng theo mong muốn). Người bệnh không được tự ý tăng liều, điều cần làm là thông báo cho bác sĩ hiệu quả thuốc không còn.

Giải đáp: Uống thuốc an thần có hại không?

Bên cạnh những lợi ích của thuốc an thần thì cũng nên nhận thức rõ ràng thuốc an thần là loại thuốc có nhiều tác dụng phụ và cần sự tuân chỉ nghiêm ngặt hướng dẫn điều trị của bác sĩ để hạn chế các yếu tố rủi ro có thể xảy ra. Vì thế uống thuốc an thần có hại không thì sự tuân thủ điều trị của người bệnh sẽ quyết định phần lớn.

Tuyệt đối không được tự ý mua dùng hay tự ý ngừng thuốc vì có thể gây trình trạng ngưng thuốc (tình trạng cơ thể quen với trạng thái có thuốc, khi ngừng thuốc đột ngột sẽ gây ra các triệu chứng rối loạn), hay tự ý dùng thêm thuốc có thể dẫn đến nghiện thuốc an thần. Điều này sẽ khiến tình trạng bệnh tồi tệ thêm đồng thời gây nhiều ảnh hưởng xấu cho sức khỏe tâm thần và cả cơ thể.

Lưu ý bạn cần biết khi sử dụng thuốc an thần

Dưới đây là một số vấn đề mà bạn cần lưu ý khi sử dụng thuốc an thần để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:

• Tuân thủ tuyệt đối liệu trình điều trị của bác sĩ, không tự ý dùng thêm, hay ngưng thuốc đột ngột.
• Không nên sử dụng kéo dài quá 1 - 2 tuần vì có thể xảy ra tình trạng lệ thuộc thuốc. Nên giảm liều từ từ để ngưng thuốc.
• Tránh dùng chung thuốc an thần với các chất ức chế thần kinh khác như thuốc giảm đau, rượu, bia,... Nếu cần sử dụng chung với thuốc giảm đau cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Thông báo cho bác sĩ khi thấy thuốc không còn đạt hiệu quả điều trị, bác sĩ sẽ đưa ra điều chỉnh hợp lý cho tình trạng của mỗi người. Tuyệt đối không được tự ý tăng liều hay tần suất sử dụng.
• Khi sử dụng thuốc an thần sẽ giảm hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Nên người bệnh cần tránh các hoạt động nguy hiểm yêu cầu độ tập trung như lái xe, vận hành máy móc,...
• Nếu thấy có dấu hiệu bất thường nào, cần liên hệ ngay với trung tâm y tế gần nhất.

Trên đây là những thông tin chúng tôi chia sẻ đến bạn về uống thuốc an thần có hại không. Hi vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về loại thuốc này, cũng như một số tác dụng phụ mà thuốc an thần có thể mang lại. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật nhiều hơn những thông tin sức khỏe bổ ích nhé!