Hình ảnh X-quang của lao phổi

Những người có nghi ngờ mắc lao phổi thường được bác sĩ chỉ định chụp X-quang để chẩn đoán và xác định chính xác giai đoạn bệnh. Vậy hình ảnh X-quang của lao phổi có điểm gì đặc biệt? Bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ làm rõ nghi vấn này.

Tổng quan về bệnh lao phổi

Lao phổi là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi trực khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) và lây lan chủ yếu qua đường hô hấp.

Không phải ai bị nhiễm vi khuẩn lao cũng mắc lao phổi vì sự biểu hiện bệnh còn chịu sự chi phối của chức năng miễn dịch. Có trường hợp nhiễm khuẩn lao là mắc bệnh ngay, có trường hợp không phát bệnh hoặc bệnh tiến triển cực chậm, tùy vào sức đề kháng của mỗi người.

Lao phổi hiện được chia làm 3 loại cơ bản là lao phổi sơ nhiễm, lao phổi sau sơ nhiễm (lao kê, lao phổi thâm nhiễm sớm) và lao phổi mạn tính (lao nốt, lao xơ hang).

Những triệu chứng điển hình của lao phổi bao gồm ho liên tục kéo dài, đau ngực, sốt nhẹ vào buổi chiều tối, đổ mồ hôi trộm, sút cân, suy nhược cơ thể,...

Cách phòng chống lao phổi hiệu quả nhất là tiêm phòng vắc xin BCG. Loại vắc xin này có độ lành tính cao, thường được dùng để tiêm cho trẻ sơ sinh.

Việc điều trị bệnh lao phổi được thực hiện theo chương trình Chống lao Quốc gia. Nếu tuân thủ đúng phác đồ sẽ cho kết quả rất khả quan. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ 6 tháng đến 3 năm tùy vào tình trạng bệnh. Ngoài ra, thể lực của mỗi người cũng chi phối rất nhiều đến độ an toàn và tính hiệu quả của phác đồ điều trị lao phổi.

Chụp X-quang có vai trò gì trong chẩn đoán lao phổi?

Đối với những trường hợp nghi ngờ mắc lao phổi, chụp X-quang ngực được xem là kỹ thuật xét nghiệm hình ảnh bắt buộc.

Phương pháp này có độ nhạy cao, dễ áp dụng rộng rãi trong sàng lọc lao phổi. Hình ảnh tổn thương do lao phổi thể hiện rất rõ nét trên phim X-quang. Vậy nên bác sĩ có thể dựa vào xét nghiệm này để có thêm căn cứ khi chẩn đoán.

Tuy vậy, phim chụp X-quang có độ đặc hiệu không quá cao. Vậy nên để gia tăng độ tin cậy của kết quả chẩn đoán, các chuyên gia y tế thường kết hợp kỹ thuật xét nghiệm này với nhiều phương pháp khác như nhuộm soi tiêu bản đờm, chụp Xpert MTB, nuôi khuẩn lao, thử phản ứng Tuberculin.

Hình ảnh X-quang của lao phổi

Hình ảnh X-quang của lao phổi không giống nhau hoàn toàn ở các ca bệnh mà chỉ có 60 - 80% điểm tương đồng. Đặc biệt, các loại lao phổi khác nhau sẽ cho hình ảnh X-quang khác nhau.

Lao phổi dạng sơ nhiễm

Hình ảnh X-quang của lao phổi sơ nhiễm có đặc trưng sau:

• Hình ảnh có dạng phức hợp nguyên thủy.
• Xuất hiện tổn thương hình quả chùy và “săng” sơ nhiễm.
• Đường bạch mạch viêm kết nối các hạch rốn phổi với nhau.
• Một số trường hợp chỉ xuất hiện hạch rốn phổi.
• Xẹp phổi (nếu hạch rốn gây chèn ép lên cơ quan hô hấp).

Lao phổi sau sơ nhiễm

Như đã nhắc qua ở trên, lao phổi sau sơ nhiễm gồm 2 dạng là lao phổi thâm nhiễm sớm và lao kê. Khi quan sát hình ảnh chụp X-quang của lao phổi sau sơ nhiễm, bạn sẽ thấy những điểm đặc biệt sau:

• Lao kê: Xuất hiện những tổn nốt tổn thương nhỏ như hạt kê (kích thước dao động từ 1 - 5mm), khá mờ và tập trung chủ yếu ở vùng đỉnh phổi. Trong một số trường hợp, lao kê còn gây tràn dịch màng phổi. Vậy nên bạn cũng có thể quan sát thấy hiện tượng này trên phim chụp. Đặc biệt, ngoài phổi thì lao kê còn có thể lan sang gan và lá lách của người bệnh.
• Lao phổi dạng thâm nhiễm sớm: Xuất hiện tổn thương dạng đám, hiển thị mờ nhạt trên phim chụp X-quang. Khu vực đỉnh phổi hình thành các nốt mờ hình tròn, kích cỡ bé hơn 20mm. Ở giai đoạn chuyển nặng, những nốt mờ này có thể hòa vào nhau, tập trung thành hang hoặc hình thành sẹo.

Lao phổi mạn tính

Lao phổi mạn tính gồm 3 dạng cơ bản là lao xơ, lao xơ hang và lao nốt. Hình ảnh X-quang của lao phổi mạn tính có đặc trưng sau:

• Lao xơ: Những thành phần nằm lân cận bị kéo về khu vực tổn thương, thể tích phổi giảm mạnh. Tổn thương có thể xuất hiện ngay dưới xương đòn hoặc ở vùng đỉnh phổi.
• Lao xơ hang: Xuất hiện những hang phổi có kích thước không đều, bờ viền nham nhở và chứa khí bên trong. Phổi bị xẹp một phần hoặc toàn phần, trong một số trường hợp còn gây bội nhiễm nấm hình lục lạc.
• Lao nốt: Trên phim chụp X-quang xuất hiện nốt mờ nhỏ, đường kính dao động từ 3 - 15mm và thường tập trung thành đám, đi kèm cả dải xơ hóa.

Đối tượng được chỉ định chụp X-quang lao phổi

Chụp X-quang lao phổi được chỉ định cho các trường hợp nghi ngờ hoặc có nguy cơ cao mắc lao phổi. Cụ thể như sau:

• Người thường xuyên tiếp xúc gần với bệnh nhân lao phổi (người chăm sóc, người nhà, người thân quen,...).
• Bác sĩ, nhân viên y tế nghiên cứu, làm việc trong các bệnh viện lao, khoa lao, tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân lao hoặc hoạt động trong môi trường có nhiều trực khuẩn lao.
• Người có hệ miễn dịch bị suy giảm nghiêm trọng như xơ gan, bệnh về máu, HIV,...
• Người sinh sống trong khu vực có nhiều người mắc lao hoặc trở về từ vùng có dịch lao.
• Người mắc lao phổi đang trong giai đoạn điều trị và cần được theo dõi chặt chẽ tiến trình can thiệp.
• Người có tiền sử mắc lao phổi, cần kiểm tra định kỳ để đánh giá nguy cơ tái lại.

Ngoài ra, những người có nghi ngờ mắc lao phổi, xuất hiện nhiều dấu hiệu điển hình của bệnh lý này cũng cần được thăm khám, chụp X-quang sớm để đánh giá chính xác tình trạng bệnh.

Trên đây là những thông tin về lao phổi, hình ảnh X-quang của lao phổi, đối tượng chi định và giải pháp can thiệp. Mong rằng với cẩm nang vừa chia sẻ, bạn có thể nắm bắt được sơ lược tình trạng sức khỏe của người thăm khám khi quan sát phim chụp X-quang.