Hội chứng bàn chân bẹt, phải làm sao?

Hội chứng bàn chân bẹt ở trẻ em là một dị tật khá phổ biến ở châu Á và các nước phương Tây. Căn bệnh này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp, khả năng vận động của đôi chân và gây ra những cơn đau nhức khó chịu. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị bàn chân bẹt là gì? Làm thế nào để điều trị bàn chân bẹt ở trẻ em?

Hội chứng bàn chân bẹt là gì?

Hội chứng bàn chân bẹt là lòng bàn chân bằng phẳng, không hề lõm xuống. Một số em bé mũm mĩm rất dễ bị nhầm với bàn chân bẹt. Dị tật này tự biến mất ở hầu hết trẻ em vào năm 6 tuổi, khi chân còn hoạt động và mềm.

Trên thực tế, tất cả trẻ sơ sinh đều có bàn chân không cong và lõm, được gọi là bàn chân bẹt. Khi trẻ được 2 đến 3 tuổi, vòm bàn chân được hình thành bởi hệ thống các dây chằng.

Vòm bàn chân giúp mang lực, giữ thăng bằng, đi lại nhẹ nhàng, giảm phản lực dội xuống đất khi bàn chân di chuyển. Nhìn chung, những người có dây chằng quá lỏng lẻo có xu hướng phát triển bàn chân bẹt, xương bàn chân không được cố định tốt, khi bàn chân đi trên cát hoặc ấn mực lên giấy sẽ không có các khuyết tật như bàn chân bình thường.

Lòng bàn chân bằng phẳng, không hề lõm xuống

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng bàn chân bẹt

Hội chứng bàn chân bẹt thường do thói quen đi chân đất, đi dép hoặc dép bệt ngay từ khi còn nhỏ. Một số trẻ em có gen cho khớp mềm ở bàn chân cũng có thể phát triển bàn chân khoèo. Đó là một khiếm khuyết di truyền, vì nhiều gia đình có bàn chân khoèo ở cả cha mẹ và con cái. 

Gãy xương, một số bệnh như thấp khớp hoặc các bệnh thần kinh, béo phì, tiểu đường, người già và mang thai đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ bị bàn chân khoèo. 

Thống kê cho thấy khoảng 30% dân số bị chứng bàn chân bẹt, tùy theo mức độ mà có hoặc không kèm theo căng hoặc rách dây chằng chéo sau. Lúc đầu, bàn chân bẹt không gây đau nhưng nếu khung xương không đủ vững chắc để chống đỡ mất cân bằng, người bệnh sẽ bị đau mắt cá chân, đầu gối, hông hoặc lưng dưới.

Bàn chân bẹt không gây đau

Dấu hiệu nhận biết trẻ mắc hội chứng bàn chân bẹt

Thông thường trẻ dưới 2 tuổi đã có triệu chứng bàn chân bẹt, nhưng từ 3 tuổi, vòm bàn chân bắt đầu xuất hiện, vì vậy cha mẹ có thể bắt đầu cho trẻ kiểm tra khi trẻ được 3 tuổi, theo phương pháp: 

In dấu bàn chân lên giấy

Làm ướt bàn chân của trẻ, sau đó yêu cầu trẻ đặt bàn chân lên một tờ giấy trắng, thẻ hoặc bảng kẻ sân để in sao cho các vết màu được nhìn thấy rõ ràng. Nếu toàn bộ dấu chân hiện rõ trên bề mặt in, có thể trẻ bị bàn chân bẹt. Tuy nhiên, nếu phần in có khe hở nhỏ hình vòng cung thì bố mẹ hoàn toàn có thể yên tâm. 

In dấu chân trên cát

Cho trẻ đạp vào cát, nếu cát nước và vết chân cong thì chân trẻ bình thường, ngược lại nếu trẻ đẩy được cả bàn chân vào cát thì trẻ có thể bệnh chân bằng phẳng.

Chạm đến lòng bàn chân bé

Dùng ngón tay của bố mẹ trực tiếp dưới chân bé khi bé đứng trên mặt phẳng, nếu ngón tay của bố mẹ không chạm đến lòng bàn chân của bé thì bé có thể bị bẹt bàn chân.

Điều trị hội chứng bàn chân dẹt sớm cho trẻ

Cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ nếu nhận thấy các triệu chứng cụ thể, chẳng hạn như trẻ có xu hướng ấn mặt trong của bàn chân xuống đất. Phương pháp điều trị tốt nhất cho bàn chân khoèo là khi trẻ từ 2 đến 7 tuổi. 

Phát hiện sớm điều trị không phẫu thuật bằng miếng lót chỉnh hình y tế là một giải pháp đơn giản và hiệu quả để điều chỉnh bàn chân bẹt ở trẻ em. Là loại đế được thiết kế đặc biệt, được đo phù hợp với từng bàn chân của trẻ giúp tạo độ cong và nâng đỡ bàn chân, giúp hệ xương khớp trở về đúng trục chính xác. 

Phát hiện sớm điều trị bằng miếng lót chỉnh hình y tế bàn chân bẹt ở trẻ em

Loại đế chỉnh hình này có thể được lót dưới hầu hết các loại giày của trẻ em và được khuyến khích sử dụng thường xuyên khi đi bộ hàng ngày khi bàn chân của trẻ bị căng thẳng. Bằng cách thường xuyên sử dụng giày chỉnh hình, cấu trúc bàn chân của trẻ từ 2 đến 7 tuổi có thể trở lại vị trí cân bằng mong muốn. 

Ở trẻ em dưới 8 tuổi, không cần thiết phải phẫu thuật và dị tật nhẹ hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, phẫu thuật là cần thiết ở trẻ em trên 8 tuổi, nếu trẻ có thời kỳ tăng trưởng nhanh và gân Achilles ngắn hơn bình thường.

Sau giai đoạn này, cho đến khi trẻ được 12 tuổi, tình trạng cong vẹo dẫn đến ít lành hơn và thời gian sử dụng cây chỉnh hình lâu hơn. Ở người lớn, việc sử dụng đế chỉnh hình chỉ đỡ đau khớp, thoái hóa khớp,… chứ không thể tạo vòm được nữa và người bệnh phải đeo lót chỉnh hình suốt đời.

Hội chứng bàn chân bẹt ở trẻ em được điều trị càng sớm thì khả năng phục hồi càng tốt. Vì vậy, cha mẹ cần chủ động theo dõi tình trạng bàn chân bẹt của trẻ từ 3 đến 7 tuổi để phát hiện những bất thường, điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm về sau.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp