Hướng dẫn cách đọc chỉ số huyết áp: Huyết áp bao nhiêu là cao?

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn kiến thức cơ bản và hữu ích về việc đọc và hiểu chỉ số huyết áp, giúp bạn theo dõi và hiểu rõ tình trạng sức khỏe bản thân. Đồng thời, đưa ra lời khuyên hữu ích trong việc kiểm soát huyết áp ở mức ổn định.

Các chỉ số huyết áp có ý nghĩa như thế nào?

Huyết áp là áp lực máu tác động lên thành động mạch để đẩy máu đến cung cấp dưỡng chất cho các mô trong cơ thể. Huyết áp phát sinh từ sự co bóp của tim và sức cản của động mạch.

Huyết áp được đo và phân thành hai chỉ số quan trọng:

• Huyết áp tâm thu: Đây là áp lực tối đa, xuất hiện khi máu được bơm ra khỏi tim và vào động mạch.
• Huyết áp tâm trương: Đây là áp lực tối thiểu, đo được khi tim tạm nghỉ giữa các nhịp đập. Huyết áp tâm trương thấp hơn so với giá trị của huyết áp tâm thu.

Cả hai chỉ số này được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg) và thường hiển thị trên máy đo huyết áp. Để theo dõi sức khỏe của bạn, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về huyết áp, bạn cần biết cách đọc và hiểu cả hai chỉ số này.

Theo định nghĩa của Bộ Y tế, huyết áp bình thường của một người thường nằm trong khoảng từ 90/60 mmHg đến 130/90 mmHg. Tuy nhiên, để đánh giá liệu huyết áp của một người có nằm trong khoảng bình thường hay không, cần quan sát cả trạng thái hoạt động của người đó trong ngày. Bởi vì huyết áp có thể biến đổi khi người đó thực hiện các hoạt động như vận động, tập thể dục, hoặc có sự thay đổi trong tâm lý.

Phân loại các chỉ số huyết áp

Mức huyết áp theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết huyết áp bao nhiêu là cao:

Hướng dẫn cách đọc chỉ số huyết áp trên các loại máy đo khác nhau

Đọc chỉ số huyết áp trên thiết bị đo cơ

Máy đo huyết áp cơ bao gồm một vòng bít được quấn quanh cánh tay, một bầu bóp cao su và một đồng hồ đo áp lực. Trong quá trình đo, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nghe để nghe nhịp đập ở vùng khuỷu tay.

Quá trình đo bắt đầu bằng việc quấn vòng bít quanh cánh tay, thường đặt ở vị trí bắp tay. Sau đó, bóp bóng cao su để tạo áp lực, làm vòng bít phồng lên và nén chặt vào bắp tay, tạo áp lực để ngăn máu chảy xuống cánh tay. Khi áp lực trên đồng hồ đạt khoảng 220 mmHg, van bóng cao su sẽ được xả ra. Kim chỉ áp suất sẽ bắt đầu giảm xuống. Tại điểm này, người đo phải tập trung và theo dõi kim chỉ áp lực để xác định chỉ số huyết áp tâm thu, nơi mà họ nghe thấy tiếng đập đầu tiên của máu trong ống nghe. Sau đó, họ tiếp tục theo dõi để xác định chỉ số huyết áp tâm trương, nơi mà tiếng đập của máu không còn nghe thấy. Khi cả hai chỉ số huyết áp đã được ghi nhận, người đo sẽ xả hơi van và tháo vòng bít ra khỏi cánh tay của người được đo.

Cách đọc chỉ số huyết áp trên loại thiết bị này đòi hỏi kiến thức và kỹ năng đào tạo, thường chỉ áp dụng cho các chuyên gia y tế như bác sĩ, điều dưỡng hoặc nhân viên y tế, bởi việc đo huyết áp không chính xác có thể gây ra sai sót trong quá trình điều trị.

Đọc chỉ số huyết áp trên thiết bị đo điện tử

Máy đo huyết áp điện tử là lựa chọn phổ biến và dễ sử dụng cho mọi người để tự đo huyết áp tại nhà.

Máy đo huyết áp điện tử cũng đi kèm với một vòng bít được đặt quanh cánh tay hoặc cổ tay. Để bơm vòng bít, bạn chỉ cần nhấn nút "Start" trên máy đo, và vòng bít sẽ tự động bơm căng và phồng lên. Sau khi vòng bít đã được bơm đủ, áp lực sẽ tự động giảm dần.

Trên màn hình, bạn sẽ thấy các chỉ số huyết áp cơ bản, bao gồm:

• Huyết áp tâm thu (gọi tắt là SYS) ở phía trên màn hình.
• Huyết áp tâm trương (gọi tắt là DIA) ở phía dưới màn hình.

Nhiều máy đo huyết áp điện tử hiện đại cũng cung cấp chỉ số nhịp tim (gọi tắt là PULSE). Khi bạn đã ghi nhận được các chỉ số huyết áp, vòng bít sẽ tự động xả áp lực ra. Thường, bạn cần đợi từ 15 đến 30 giây trước khi thực hiện đo lần tiếp theo.

Lưu ý rằng để có kết quả chính xác, bạn cần đảm bảo không chuyển động trong quá trình đo huyết áp, và nhịp tim không đều có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả đo.

Những điều cần lưu ý trong quá trình đo huyết áp

Các biện pháp giúp kiểm soát huyết áp ở mức ổn định

Để kiểm soát và duy trì huyết áp ổn định, người bệnh cần lưu ý trong chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt:

• Giảm cân nếu cần: Thừa cân và béo phì là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp, và việc duy trì trọng lượng cơ thể ở mức khả năng làm giảm áp lực trong huyết áp.
• Thường xuyên tập thể dục: Luyện tập thường xuyên có lợi cho cả người không mắc tăng huyết áp và người mắc bệnh. Nghiên cứu cho thấy rằng việc tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần có thể giúp giảm chỉ số huyết áp từ 5 đến 8mmHg. Luyện tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, hoặc khiêu vũ có thể được lựa chọn.
• Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh: Chế độ ăn dành cho người tăng huyết áp nên bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu protein tốt, thực phẩm giàu canxi, kali, magie, và trái cây. Giảm tiêu thụ thực phẩm chứa chất béo bão hòa, cholesterol và hạn chế đường, carbs tinh chế cũng có lợi cho người tăng huyết áp.
• Hạn chế natri: Giảm lượng muối trong chế độ ăn có thể giúp giảm huyết áp từ 2 đến 8mmHg. Nên hạn chế lượng muối dưới 2300mg mỗi ngày hoặc ít hơn nếu có các yếu tố nguy cơ cao.
• Hạn chế rượu bia và bỏ hút thuốc lá giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh khác liên quan đến huyết áp và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Giảm lượng caffein: Caffein gây ảnh hưởng đến huyết áp, nên giảm lượng caffein trong ngày có thể giúp kiểm soát huyết áp.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng mãn tính có thể làm tăng huyết áp, do đó bạn nên hạn chế căng thẳng và tìm cách giải quyết nó.

Khi thực hiện tự đo huyết áp tại nhà cần lưu ý những gì?

• Trước khi sử dụng máy đo, hãy kiểm tra kỹ thiết bị.
• Để đảm bảo độ chính xác, hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi đo huyết áp. Đặt vòng bít quanh cánh tay ở một bàn ngang với tim. Khi đo huyết áp, hãy ngồi thẳng lưng và đặt hai chân chắc chắn trên sàn.
• Thời điểm tốt nhất để đo huyết áp là sau khi bạn đã được nghỉ ngơi thoải mái ít nhất 15 phút. Tránh đo huyết áp khi bạn đang căng thẳng, sau khi sử dụng caffein, rượu bia hoặc hút thuốc lá trong vòng 30 phút, hoặc ngay sau khi vận động hoặc tập thể dục.
• Nên thực hiện đo ít nhất 2 lần một ngày, thường vào buổi sáng trước khi uống thuốc và vào buổi tối trước khi ăn để theo dõi sự biến động của huyết áp theo thời gian.

Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã hiểu rõ ý nghĩa của các chỉ số huyết áp và biết cách đọc chỉ số huyết áp trên các thiết bị đo thông dụng. Bên cạnh việc tự theo dõi áp huyết tại nhà, bệnh nhân cũng cần tuân theo lịch kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhằm phòng tránh các rủi ro về sức khỏe liên quan đến áp huyết có thể xuất hiện.

Xem thêm: Cách nhận biết huyết áp cao hay thấp bằng việc đánh giá chỉ số huyết áp