Hướng dẫn cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C bạn cần biết

Mặc dù ít phổ biến hơn so với virus viêm gan B, virus viêm gan C vẫn có khả năng gây ra viêm gan mạn tính và tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư gan hoặc xơ gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong quá trình chẩn đoán và điều trị, việc đánh giá lượng virus viêm gan C đóng vai trò quan trọng. Thông qua cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C, các bác sĩ có thể quyết định việc sử dụng thuốc và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Xét nghiệm định lượng virus viêm gan C là gì?

Trước khi đi vào tìm hiểu cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C thì chúng ta cùng xem xét nghiệm định lượng viêm gan C là gì nhé. Định lượng viêm gan C (HCV-RNA) là một phương pháp chẩn đoán chính xác virus viêm gan C trong cơ thể bằng cách phát hiện sự hiện diện của RNA của virus trong mẫu máu của bệnh nhân. Đây là một bước quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh viêm gan C, vì nó cho phép các chuyên gia y tế đánh giá mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và theo dõi phản ứng của cơ thể đối với điều trị.

Quy trình xét nghiệm bắt đầu với việc thu thập mẫu máu từ bệnh nhân. Mẫu máu này sau đó được xử lý để tách huyết thanh hoặc huyết tương, nơi chứa RNA của virus. RNA được chiết xuất từ mẫu này và đưa vào ống nghiệm sẵn sàng cho quá trình PCR.

PCR (polymerase chain reaction) là một kỹ thuật sinh học phân tử mạnh mẽ được sử dụng để nhân bản DNA hoặc RNA. Trong trường hợp này, RNA của virus viêm gan C được chuyển đổi ngược thành các DNA bổ sung gọi là cDNA. Tiếp theo, các chu kỳ nhiệt độ đặc biệt được áp dụng để nhân bản cDNA này thành hàng tỷ bản sao, tạo ra một lượng lớn DNA có chứa thông tin về virus.

Sau đó, DNA này được đưa vào máy phát hiện PCR, nơi quá trình phản ứng PCR được theo dõi. Trong quá trình này, nếu có sự hiện diện của RNA virus, sẽ xảy ra một chuỗi phản ứng phát quang được ghi lại bởi máy phát hiện.

Một phần mở rộng của kỹ thuật PCR được gọi là qPCR (quantitative PCR) hoặc PCR thời gian thực. QPCR không chỉ cho phép phát hiện sự hiện diện của RNA virus mà còn định lượng lượng virus ban đầu trong mẫu. Quá trình này đòi hỏi một hệ thống quang học phức tạp để quan sát sự phản ứng xảy ra trong ống nghiệm trong khi quá trình nhân bản diễn ra.

Cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C

Để xác định tình trạng bệnh của mình, chúng ta cần biết cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C. Khi kết quả của xét nghiệm HCV RNA cho kết quả "dưới ngưỡng phát hiện" thì điều này có nghĩa là trong cơ thể của người bệnh, virus viêm gan C có thể đã bị loại bỏ hoặc tồn tại ở mức độ rất thấp, dưới ngưỡng mà máy xét nghiệm có khả năng phát hiện. Điều này cũng có thể gọi là "kết quả không rõ ràng" hoặc "kết quả âm tính không rõ ràng", tức là virus có thể vẫn tồn tại nhưng ở mức độ rất thấp và không đủ để được phát hiện bởi máy xét nghiệm.

Trong khi đó, khi kết quả xét nghiệm HCV RNA cho kết quả "không phát hiện được" hoặc "mục tiêu không được phát hiện" thì theo cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C, điều này biểu thị rằng máu của bệnh nhân không còn chứa virus HCV nữa. Đây là kết quả mà mọi bệnh nhân mắc viêm gan C đều hy vọng nhìn thấy vì nó chỉ ra rằng virus đã bị loại bỏ hoàn toàn từ cơ thể.

Trong trường hợp bệnh nhân thực hiện xét nghiệm sau 4 tuần sử dụng thuốc và sử dụng một máy xét nghiệm có ngưỡng phát hiện thấp, kết quả "không phát hiện được" là dấu hiệu cho thấy có khả năng chữa khỏi bệnh rất cao. Điều này đặc biệt quan trọng trong quá trình điều trị vì nó có thể cho thấy liệu pháp đang hoạt động hiệu quả và virus đang bị tiêu diệt từ cơ thể của bệnh nhân.

Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả định lượng viêm gan C

Các yếu tố ảnh hưởng đến cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C sẽ bao gồm những điều dưới đây:

• Tính ổn định của RNA virus: RNA của virus viêm gan C là một loại vật liệu di truyền không bền và dễ bị phân hủy trong môi trường ngoại vi. Do đó, việc xét nghiệm nên được thực hiện sớm sau khi lấy mẫu để giảm thiểu tác động của quá trình phân hủy RNA. Khoảng thời gian từ khi lấy mẫu đến khi xét nghiệm được tiến hành càng ngắn càng tốt để đảm bảo tính chính xác của kết quả.
• Loại mẫu được sử dụng: Xét nghiệm viêm gan C có thể được thực hiện trên mẫu huyết tương hoặc huyết thanh. Tuy nhiên, khi sử dụng mẫu huyết thanh, quá trình tạo thành cục máu đông có thể gây ra sự giảm số lượng virus trong mẫu. Điều này có thể ảnh hưởng đến cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C. Do đó, việc sử dụng ống chứa chất chống đông EDTA được khuyến khích vì EDTA không gây đông máu và giữ cho mẫu huyết thanh duy trì tính chất ban đầu của nó.
• Sự ức chế PCR: Trong quá trình lấy mẫu, không nên sử dụng các ống chứa chất chống đông Heparin. Chất này có thể gây ra hiện tượng ức chế phản ứng PCR, làm giảm độ nhạy của kỹ thuật xét nghiệm và ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả.

Kết quả định lượng virus viêm gan C dương tính phải làm sao?

Khi kết quả xét nghiệm HCV RNA dương tính được xác định, điều quan trọng là bắt đầu điều trị đặc hiệu ngay lập tức. Viêm gan C thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng nên việc dựa vào chỉ số men gan ALT tăng hoặc tổn thương gan để quyết định điều trị không phải là lựa chọn lý tưởng. Thay vào đó, xét nghiệm HCV RNA dương tính là chỉ báo quan trọng để bắt đầu phác đồ điều trị.

Một khi viêm gan C đã được xác định, việc điều trị đặc hiệu là cần thiết mà không cần phải chờ đợi đến khi có các dấu hiệu rõ ràng của tổn thương gan. Điều này đặc biệt quan trọng khi kết quả xét nghiệm HCV RNA dương tính vì nó chỉ ra rằng virus vẫn đang hoạt động trong cơ thể và cần phải được loại bỏ.

Trước khi bắt đầu điều trị, bệnh nhân thường sẽ được yêu cầu thực hiện hai loại xét nghiệm là định lượng HCV RNA và xác định genotype HCV. Điều này giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả của liệu pháp và tùy chỉnh phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Sau 3 tháng điều trị ban đầu, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện xét nghiệm định lượng HCV RNA một lần nữa. Cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C lúc này sẽ quyết định tiếp theo của liệu pháp. Nếu virus vẫn tồn tại trong máu hoặc giảm chưa đáng kể, bác sĩ có thể cần xem xét lại phương pháp điều trị.

Nếu có sự giảm đáng kể về lượng virus, điều này có thể cho thấy liệu pháp đang hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, thời gian điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào genotype HCV của bệnh nhân. Đối với bệnh nhân nhiễm genotype HCV type 1, việc điều trị có thể kéo dài thêm 9 tháng, tổng cộng là 12 tháng. Trong khi đó, đối với những bệnh nhân nhiễm genotype HCV không phải type 1, thời gian điều trị có thể chỉ kéo dài thêm 3 tháng, tổng cộng là 6 tháng.

Trước khi kết thúc điều trị, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện một lần nữa xét nghiệm HCV RNA để đảm bảo virus không còn tồn tại trong cơ thể. Nếu kết quả là âm tính, điều trị có thể kết thúc. Tuy nhiên, nếu virus vẫn còn hoặc tái phát, bác sĩ sẽ cần tiếp tục theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị cho bệnh nhân.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan C, nhấn mạnh sự quan trọng của việc thực hiện xét nghiệm đúng cách và đúng thời điểm. Hy vọng thông tin này sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình và có biện pháp phòng tránh, điều trị kịp thời nhất.