Hướng dẫn cách sơ cứu ngộ độc nấm tại nhà

Ngộ độc nấm chỉ xảy ra khi ăn các loại nấm mọc dại và thường dễ gặp vào mùa xuân hoặc hè ở các vùng núi. Ngộ độc nấm thường có diễn tiến khó lường và có nguy cơ tử vong cao. Việc chẩn đoán và xử lý ban đầu sẽ giúp tránh làm bệnh tiến triển nặng. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách sơ cứu ngộ độc nấm tại nhà hiệu quả, tham khảo ngay nhé!

Phân loại nấm độc theo thành phần độc tố

Có nhiều loại nấm độc chứa nhiều chất độc khác nhau, dẫn đến các dấu hiệu nhiễm độc nặng nhẹ cũng khác nhau. Theo xu hướng hiện nay, các loại nấm này được chia làm hai nhóm chính: Nhóm nấm độc phá hủy cấu trúc các tế bào cơ quan và nhóm gây độc lên hệ thần kinh và tiêu hóa.

Nhóm nấm độc phá hủy cấu trúc tế bào cơ quan

Bao gồm các độc tố chính là Aminitin và Phaloidin có khả năng phá hủy các tế bào, đặc biệt là gan, khiến cho gan bị phân hủy nhanh chóng. Nhóm này gồm một số lớn nấm độc thuộc giống Amanita, với Amanita phalloides là đại diện tiêu biểu.

Người ăn phải nấm này thường có triệu chứng ngộ độc muộn, khoảng 6 giờ sau khi ăn. Các hội chứng tiêu hóa (viêm dạ dày - ruột cấp, nôn, đau bụng, tiêu chảy) và viêm gan hoại tử (gan to đau, vàng da) cùng suy thận cấp. Ngộ độc loại nấm này thường rất nặng, có nguy cơ tử vong cao.

Nhóm gây độc lên hệ thần kinh và tiêu hóa

Nhóm này có chứa nhiều chất độc, chủ yếu là chất muscarin gây độc trên dây thần kinh. Đại diện cho nhóm này là nấm ruồi Amanita muscaria.

Triệu chứng ngộ độc loại nấm này thường xuất hiện sớm, trong vòng 1 - 2 giờ sau khi ăn. Người bị ngộ độc sẽ có hội chứng cường phó giao cảm, buồn nôn và nôn, đồng tử co hẹp, đau bụng, tiêu chảy, vã mồ hôi, chảy nước mắt, nhiều dãi, khát nước, co giật, mạch chậm, trụy mạch...

Biểu hiện khi bị ngộ độc nấm

Trước khi tìm hiểu về cách sơ cứu ngộ độc nấm thì đầu tiên cần nhận biết được các triệu chứng của ngộ độc. Thông thường, sau khi ăn nấm chứa độc tố, triệu chứng ngộ độc nấm diễn ra qua các giai đoạn như sau:

• Giai đoạn sớm: Tính từ lúc ăn nấm cho đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Thời gian trung bình kéo dài khoảng 12 giờ hoặc có thể dao động từ 6 - 24 giờ. Trong giai đoạn này, người bệnh sẽ không cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường.
• Giai đoạn rối loạn tiêu hóa: Xuất hiện thường xuyên từ 10 đến 12 giờ sau khi ăn nấm. Các triệu chứng trong giai đoạn này bao gồm buồn nôn, nôn nhiều, đau bụng và tiêu chảy với phân toàn nước, có màu trắng đục giống như bệnh tả.
• Giai đoạn hồi phục giả: Xảy ra sau khoảng 1 - 3 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Trong giai đoạn này, triệu chứng về tiêu hóa dường như chấm dứt. Tuy nhiên, đây là giai đoạn tiềm ẩn nguy hiểm khi các chất độc tiếp tục làm tổn thương tế bào gan.
• Giai đoạn suy gan và suy thận: Thường diễn ra sau khi ăn nấm khoảng 4 - 5 ngày. Các biểu hiện lâm sàng trong giai đoạn này bao gồm da vàng ở mức độ khác nhau; xuất huyết ở tiêu hoá, não, đường tiết niệu và dưới da; phù nề; tiểu ít hoặc không tiểu, hôn mê; có thể dẫn đến tử vong do suy gan, suy thận và biến chứng phù não.

Cách sơ cứu ngộ độc nấm kịp thời

Khi phát hiện một người đã ăn phải nấm độc, cần thực hiện các biện pháp đào thải chất độc để hạn chế hấp thu chất độc vào cơ thể. Dưới đây là những cách sơ cứu ngộ độc nấm tại nhà mà bạn có thể tham khảo:

• Gây nôn càng sớm càng tốt để có thể loại bỏ nấm ra khỏi dạ dày trong vòng 1 giờ sau khi ăn nấm.
• Uống than hoạt 2 - 3 giờ/lần trong 24 đến 48 tiếng đầu tiên với liều lượng 1 gam than hoạt/kg cân nặng của người bệnh.
• Cung cấp đủ nước cho người bệnh, tốt nhất là nên dùng oresol (thuốc bù nước).
• Nếu người nhiễm độc bị hôn mê hoặc co giật thì hãy đặt người bệnh nằm nghiêng.
• Nếu người bệnh có dấu hiệu thở yếu hoặc ngừng thở, nhanh chóng thực hiện hô hấp nhân tạo hoặc hà hơi thổi ngạt.

Lưu ý, các biện pháp trên chỉ là sơ cứu ban đầu và cần được thực hiện kèm theo việc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức để được kiểm tra và điều trị chuyên nghiệp. Ngộ độc nấm có thể là nguy hiểm đến tính mạng, do đó việc tìm kiếm sự giúp đỡ y tế là rất quan trọng và cấp bách.

Cách phòng tránh ngộ độc nấm

Một số loài nấm độc không khác biệt rõ ràng về hình dạng, màu sắc và mùi hương với các loài nấm ăn được phổ biến, dẫn đến việc nhầm lẫn và tiêu thụ nhầm loài nấm độc. Để ngăn ngừa ngộ độc nấm, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh tùy tiện ăn các loại nấm mọc tự nhiên khi chưa biết rõ chúng có độc hay không.
• Không thử ăn nấm mà không biết rõ loại nấm đó.
• Tránh ăn nấm còn non hoặc chưa xòe mũ, vì giai đoạn này không thể xác định rõ thành phần của nấm, có thể gây ngộ độc.
• Kiểm tra kỹ nấm trước khi chế biến và tiêu thụ, để đảm bảo nấm là loại an toàn.
• Ưu tiên ăn nấm ngay khi nấm còn tươi, tránh ăn nấm khi đã bị giập nát hay ôi thiu.

Những biện pháp trên giúp đảm bảo an toàn khi sử dụng nấm trong khẩu phần ăn uống và tránh nguy cơ ngộ độc nấm. Trên đây là những chia sẻ về nấm độc cũng như cách sơ cứu ngộ độc nấm tại nhà. Hy vọng với bài viết này, bạn có thể bỏ túi được cho mình những kiến thức hữu ích nhé!