Hướng dẫn chi tiết chăm sóc vết thương sau mổ tại nhà

Tùy vào mức độ nặng nhẹ của vết mổ cũng như sức khỏe bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ cho người bệnh xuất viện sau một khoảng thời gian thích hợp. Đây cũng là thời điểm vết mổ cần được chăm sóc đúng cách để tránh bị nhiễm trùng, không gây biến chứng, nhanh lành và hạn chế tối đa để lại sẹo.

Chi tiết các bước chăm sóc vết thương sau mổ tại nhà

Tháo và thay băng vết thương sau mổ tại nhà

Các vết thương sau mổ thường được băng kín nhằm bảo vệ vết thương và hạn chế va chạm. Thay băng mới không chỉ đảm bảo vệ sinh cho vết mổ mà còn là hình thức giúp hạn chế tình trạng mô mới mọc ăn sâu vào băng cũ. Bạn cần tuân thủ cách băng bó vết thương đúng chuẩn y khoa và một số lưu ý sau:

• Tháo băng cần làm nhẹ nhàng và đúng kỹ thuật. Chỉ nên chạm vào phần băng còn sạch, nếu băng bị bẩn hãy dùng kẹp để lấy băng ra để tránh gây nhiễm trùng thứ phát cho vết thương. 
• Thay băng hàng ngày hoặc 2 ngày 1 lần theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Trước khi mở băng và thay băng vết mổ phải rửa tay bằng xà phòng.
• Không làm băng bị ướt hoặc làm bẩn băng.
• Nếu vết thương được bác sĩ băng bằng băng dính tuyệt đối không được bóc mà phải để để băng dính bong ra tự nhiên.

Thực hiện tháo và thay băng vết thương sau mổ tại nhà đúng cách

Vệ sinh vết mổ

Là bước quan trọng nhất quyết định đến sự thành công của quá trình chăm sóc vết mổ hậu phẫu tại nhà. Vết mổ cần được rửa và vệ sinh đúng cách để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, tránh tổn thương mô và đẩy nhanh quá trình phục hồi vết thương.

Khi vệ sinh và rửa vết mổ cần lưu ý:

• Rửa vết thương nhẹ nhàng từ đỉnh đến đáy theo đường thẳng, từ trong ra ngoài, từ vùng sạch tới vùng ít sạch.
• Để tránh gây tổn thương thêm vết mổ cần sử dụng miếng gạc, băng y tế đủ mềm hoặc tăm bông để rửa vết thương.

Đắp thuốc và băng vết mổ

Sau khi vệ sinh sạch sẽ vết mổ, người chăm sóc sẽ đắp thuốc cho bệnh nhân theo hướng dẫn của bác sĩ và băng kín vết mổ bằng gạc hay băng keo y tế.

Lưu ý: Không tự ý dùng các thuốc không được chỉ định để bôi vào vết mổ. Điều này không những gia tăng nguy cơ nhiễm trùng mà còn khiến vết thương càng lâu hồi phục.

Dưỡng ẩm vết mổ

Bước chăm sóc này chỉ nên áp dụng khi vết mổ không còn chảy dịch và đã khô se lại. Theo các chuyên gia, kem dưỡng có độ ẩm phù hợp sẽ giúp vết mổ nhanh lành hơn hẳn. Bạn nên chọn sản phẩm chứa các thành phần tự nhiên như: Tràm trà, lô hội… vừa dưỡng ẩm an toàn vừa có tác dụng kích thích liền da nhanh chóng.

Cần chú ý bước làm ẩm vết mổ để giúp vết thương nhanh bình phục

Điều cần lưu ý khi chăm sóc vết thương sau mổ tại nhà

Không tự ý rắc thuốc vào vết mổ

Tự ý rắc thuốc vào vết mổ dễ tạo nên một lớp màng cứng khiến vết thương bị bít tắc và không thông thoáng. Đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kỵ khí phát triển ở bên trong. Mặt khác, thuốc rắc chỉ có tác dụng trên bề mặt chứ không thể thẩm thấu sâu vào da. Bên cạnh đó, lạm dụng kháng sinh bừa bãi trên vết thương còn gây nguy cơ dị ứng, kháng thuốc.

Chọn băng gạc phù hợp

Việc đánh giá tình trạng vết thương với các yếu tố như: Loại vết thương, tình trạng chảy dịch nhiều hay ít, hiện trạng các mô xung quanh… sẽ giúp bạn chọn lựa được loại băng gạc phù hợp nhất.

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại băng gạc y tế khác nhau. Trong đó, băng gạc Urgosterile là sản phẩm được tin dùng và cực kỳ phù hợp với các vết thương sau phẫu thuật, chấn thương kể cả những vết thương có kích thước lớn. Loại băng gạc vô trùng này không chỉ giúp bảo vệ vết thương hiệu quả mà còn có cách sử dụng đơn giản và thuận tiện hơn rất nhiều loại băng gạc khác.

Không chỉ vậy, băng Urgosterile còn có các ưu điểm như: Bám dính tốt, thoáng khí, khả năng thấm hút cao hỗ trợ giúp vết thương luôn khô thoáng và mau lành hơn.

Lựa chọn băng gạc phù hợp để băng vết thương sau khi mổ

Không tự ý áp dụng các mẹo dân gian cho vết mổ

Các nguyên liệu có khả năng sát khuẩn tốt như: Nha đam, lá trà xanh, lá trầu không… được dân gian lưu truyền với khả năng làm sạch và giúp vết thương mau lành. Tuy nhiên, hầu hết các phương pháp này chưa được chứng minh về hiệu quả cụ thể. Mặt khác, việc sử dụng không đúng cách còn khiến vết mổ bị nhiễm trùng, gây tổn thương các mô và thậm chí là hoại tử.

Giữ vết mổ luôn sạch, tránh ẩm ướt kéo dài

Trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật, các bác sĩ đều khuyến cáo bệnh nhân tránh để nước dính lên vết mổ. Sau khi được sự cho phép của bác sĩ, bệnh nhân có thể tắm rửa nhẹ nhàng ở những ngày tiếp theo. Tuy nhiên cần lưu ý: Tắm nhanh chóng với nước ấm, băng vết mổ bằng gạc chống thấm, không tác động mạnh và không dùng vòi hoa sen trực tiếp lên vết mổ.

Vận động hợp lý

Sau khi rời phòng theo dõi hậu phẫu người bệnh nên tập cử động và đi lại ngay trong ngày đầu tiên nếu có thể. Tuy nhiên để tránh là di lệch vết mổ, bung chỉ khâu hoặc bung băng dán cần vận động nhẹ nhàng.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Bên cạnh nghỉ ngơi hợp lý, người bệnh sau phẫu thuật cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng để giúp vết mổ nhanh lành và cơ thể sớm hồi phục. Nên ăn các món ăn lỏng, bổ sung vào thực đơn các thực phẩm giàu chất xơ, protein nạc, sữa chua... để giảm nhiễm trùng và nhanh hồi phục sức khỏe. Đồng thời, hạn chế các thức uống có cồn, các loại thịt đỏ, thịt gà, hải sản, đồ nếp, rau muống… nhằm tránh gây mưng mủ, sẹo lồi hay các nguy cơ dị ứng.

Quan sát vết thương sau mổ mỗi ngày nếu có dấu hiệu bất thường nên thăm khám ngay

Khi nào cần gọi cho bác sĩ?

Cần chú ý quan sát tình trạng vết mổ và liên hệ ngay với bác sĩ trong các trường hợp sau:

• Vết mổ tụ máu hay chảy máu.
• Vết mổ đỏ, đau, sưng nóng hoặc có mủ, có mùi hôi.
• Vết mổ bị hở.
• Người bệnh sốt cao hay ớn lạnh.
• Vết mổ có cảm giác căng hoặc thít chặt, ghim hoặc chỉ khâu trên da bị đứt hay toác miệng.
• Sau mổ xuất hiện sẹo lồi, phì đại hoặc co rút quá mức.

Cơ thể bệnh nhân sau phẫu thuật thường rất yếu, cần được quan tâm chăm sóc, đặc biệt là chú ý đến vết mổ để tránh nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm. Do đó, người nhà bệnh nhân cần nắm rõ các bước cũng như lưu ý khi chăm sóc vết thương sau mổ tại nhà trên đây để giúp người bệnh mau chóng hồi phục, sớm trở lại cuộc sống thường ngày.

Minh QA

Nguồn tham khảo: vinmec.com