Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở và những điều bạn cần biết

Vết thương hở nếu không được xử lý đúng cách có thể gây viêm nhiễm, để lại sẹo hoặc thậm chí dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Trong số các phương pháp điều trị tại chỗ, thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở được sử dụng phổ biến để ngăn ngừa nhiễm trùng, hỗ trợ làm lành nhanh hơn. Trong bài viết dưới đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp thông tin toàn diện về loại thuốc này giúp bạn đạt hiệu quả trong quá trình điều trị.

Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở có tác dụng gì?

Thuốc mỡ kháng sinh là một dạng thuốc bôi ngoài da, chứa các hoạt chất có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn.  Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở được sử dụng trên các vết thương hở như trầy xước, rách da, bỏng nhẹ hay vết cắt nhỏ có nhiều tác dụng hiệu quả:

• Ngăn ngừa nhiễm trùng: Đây là vai trò quan trọng nhất của thuốc. Khi da bị tổn thương, vi khuẩn dễ xâm nhập, gây sưng tấy, mưng mủ. Thuốc mỡ kháng sinh giúp kiểm soát điều này.
• Thúc đẩy quá trình liền vết thương: Giảm viêm và giữ môi trường ẩm nhẹ để tế bào da tái tạo nhanh hơn.
• Hạn chế sẹo: Khi nhiễm trùng được kiểm soát tốt, nguy cơ để lại sẹo xấu sẽ thấp hơn.
• Giảm đau và khó chịu: Một số thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở có thành phần hỗ trợ làm dịu da, giảm cảm giác ngứa hoặc đau nhẹ.

Các loại thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở phổ biến hiện nay

Trên thị trường có nhiều loại thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở, mỗi loại phù hợp với từng dạng tổn thương hoặc nhóm vi khuẩn khác nhau. Một số thuốc phổ biến có thể kể đến:

• Thuốc mỡ Neosporin: Thành phần chính của thuốc bao gồm Bacitracin, Neomycin và Polymyxin B. Sự kết hợp này mang lại phổ kháng khuẩn rộng, giúp điều trị hiệu quả nhiều loại vi khuẩn gây nhiễm trùng da thông thường. Loại thuốc này thường được sử dụng cho các vết trầy xước, rách da nhỏ hoặc vết bỏng nông.
• Thuốc mỡ Fucidin: Với thành phần chính là axit fusidic, Fucidin có khả năng chống lại tụ cầu khuẩn, đặc biệt là tụ cầu vàng – một trong những nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng da. Thuốc thích hợp để sử dụng cho các vết thương có dấu hiệu viêm nhiễm nhẹ, như đỏ hoặc rỉ dịch.
• Thuốc mỡ Gentamicin: Thành phần hoạt chất là Gentamicin sulfate, có tác dụng diệt khuẩn đối với vi khuẩn gram âm và một số loại vi khuẩn gram dương. Đây là lựa chọn phù hợp cho các vết thương có nguy cơ nhiễm khuẩn cao hoặc các vết bỏng hở cần được kiểm soát nhiễm trùng hiệu quả.
• Thuốc mỡ Bactroban: Loại thuốc này chứa mupirocin – một hoạt chất có khả năng đặc trị nhiễm trùng da do vi khuẩn tụ cầu và liên cầu. Bactroban thường được chỉ định cho những vết thương có mủ, chảy dịch hoặc đang trong tình trạng nhiễm trùng thứ phát.
• Thuốc mỡ Tetracycline: Với hoạt chất tetracycline hydrochloride, thuốc giúp ức chế các vi khuẩn gây mụn, viêm nang lông và một số loại vi khuẩn ngoài da khác. Loại thuốc mỡ này phù hợp để điều trị các vết xước bị nhiễm trùng nhẹ, vết bỏng nhỏ hoặc các tổn thương do mụn mủ gây ra.

Cách sử dụng thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở đúng cách

Việc sử dụng thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở đúng cách sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng thông thường:

• Làm sạch vết thương: Trước tiên cần rửa tay sạch bằng xà phòng để tránh đưa vi khuẩn vào vết thương. Sau đó dùng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ để làm sạch bụi bẩn, dịch mủ nếu có. Khi đã rửa sạch, nên lau khô vết thương nhẹ nhàng bằng gạc sạch để tránh gây thêm tổn thương.
• Thoa thuốc đúng liều lượng: Lấy một lượng thuốc mỡ vừa đủ rồi bôi một lớp mỏng đều lên bề mặt vết thương. Không nên bôi quá dày vì có thể gây bít lỗ chân lông hoặc làm vùng da bị ẩm ướt, chậm lành hơn.
• Băng lại nếu cần thiết: Với các vết thương có nguy cơ tiếp xúc với bụi bẩn, nên sử dụng băng gạc vô trùng để che lại nhằm ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Băng cần được thay hàng ngày hoặc bất cứ khi nào thấy ẩm ướt để giữ vùng da khô ráo.
• Tần suất sử dụng: Phần lớn thuốc mỡ kháng sinh được khuyến nghị dùng từ 1 đến 3 lần mỗi ngày, tùy theo hướng dẫn cụ thể của từng loại. Không nên tự ý sử dụng thuốc kéo dài quá 7 ngày nếu không có chỉ định từ bác sĩ.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở

Để sử dụng thuốc mỡ hiệu quả, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Không dùng trên vết thương sâu hoặc rộng: Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở chỉ thích hợp với các tổn thương nông, không quá lớn. Nếu vết thương có kích thước lớn, chảy máu nhiều hoặc lộ gân xương, nên đến cơ sở y tế để được xử lý chuyên môn.
• Theo dõi phản ứng dị ứng: Một số người có thể bị kích ứng với các thành phần kháng sinh, đặc biệt là Neomycin hoặc Gentamicin. Triệu chứng có thể bao gồm ngứa, nổi mẩn, đỏ da nhiều hơn. Trong trường hợp này, ngưng dùng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Tránh dùng quá lâu: Sử dụng kéo dài không những không giúp vết thương nhanh lành hơn mà còn tăng nguy cơ kháng kháng sinh. Chỉ nên dùng trong vài ngày và dừng lại khi vết thương đã khô và không còn dấu hiệu viêm.
• Không dùng trên mắt, miệng hoặc vùng kín nếu không có chỉ định: Một số thuốc mỡ kháng sinh có thể gây kích ứng mạnh nếu bôi nhầm vào các vùng niêm mạc nhạy cảm.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Dù vết thương nhỏ nhưng nếu có các biểu hiện sau đây, bạn cần đi khám:

• Vết thương sưng đỏ lan rộng, chảy dịch mủ màu vàng hoặc xanh. 
• Sốt, ớn lạnh - dấu hiệu của nhiễm trùng toàn thân. 
• Đau nhiều và không giảm sau vài ngày điều trị.
• Xuất hiện hạch sưng ở gần vùng tổn thương.
• Vết thương không lành sau 7 - 10 ngày dù đã chăm sóc đúng cách.

Có nên dùng thuốc mỡ kháng sinh cho trẻ em?

Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, làn da rất nhạy cảm nên việc sử dụng thuốc cần được cân nhắc kỹ. Một số loại thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở như Bacitracin hoặc Fucidin có thể được dùng cho trẻ nhưng vẫn nên có chỉ định từ bác sĩ hoặc dược sĩ. Đồng thời, việc làm sạch vết thương nhẹ nhàng, giữ vệ sinh và để thông thoáng là yếu tố quan trọng hơn cả trong chăm sóc vết thương hở ở trẻ.

Có thể thay thế bằng phương pháp tự nhiên?

Một số người có xu hướng dùng tinh dầu tràm trà, mật ong nguyên chất hoặc nghệ để bôi vết thương. Tuy nhiên, các phương pháp này chưa được chứng minh hiệu quả rõ ràng như thuốc mỡ kháng sinh. Nếu muốn sử dụng, nên áp dụng cho vết thương nhỏ và không có dấu hiệu viêm nhiễm. Trong trường hợp tổn thương nghiêm trọng, hãy ưu tiên sản phẩm có cơ sở khoa học và được kiểm định.

Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở có bán không kê đơn?

Hầu hết các loại thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở như Neosporin, Fucidin hoặc Gentamicin có thể mua tại nhà thuốc mà không cần đơn, nhưng một số loại như Bactroban hoặc thuốc chứa corticoid sẽ cần có đơn kê của bác sĩ. Dù có kê đơn hay không, bạn cũng nên tham khảo ý kiến dược sĩ để được hướng dẫn cách dùng phù hợp nhất với loại vết thương đang gặp phải.

Thuốc mỡ kháng sinh bôi vết thương hở là lựa chọn hữu ích để phòng ngừa nhiễm trùng và đẩy nhanh quá trình lành da khi tổn thương xảy ra. Tuy nhiên, việc sử dụng đúng cách và đúng thời điểm là điều quan trọng nhất để phát huy hiệu quả. Đừng quên vệ sinh vết thương sạch sẽ và theo dõi các dấu hiệu bất thường trong quá trình điều trị. Với các trường hợp tổn thương nghiêm trọng hoặc lâu lành, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn cụ thể hơn.