Huyết áp cao nhất là bao nhiêu​? Cách kiểm soát huyết áp hiệu quả

Huyết áp là một chỉ số then chốt phản ánh tình trạng sức khỏe của hệ tim mạch. Khi huyết áp tăng quá cao, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tim, mắt, não, thận, mạch máu và các cơ quan khác. Vậy huyết áp cao nhất là bao nhiêu và khi huyết áp vượt ngưỡng an toàn thì mức độ nguy hiểm sẽ như thế nào?

Huyết áp cao nhất là bao nhiêu​?

Huyết áp được xác định dựa trên hai chỉ số: Huyết áp tâm thu (áp lực khi tim co bóp) và huyết áp tâm trương (áp lực khi tim giãn nghỉ). Theo Hội Tim Mạch Học Việt Nam (VNHA 2022), huyết áp bình thường là < 130/85 mmHg. Khi huyết áp từ 130 - 139/85 - 89 mmHg được gọi là tiền tăng huyết áp, chưa phải bệnh nhưng nguy cơ tiến triển tăng huyết áp trong tương lai sẽ cao hơn. Khi chỉ số huyết áp tăng vượt ngưỡng này, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và tổn thương cơ quan đích sẽ tăng lên theo mức độ.

Phân loại huyết áp theo Hội Tim Mạch Học Việt Nam (VNHA 2022)

Huyết áp cao nhất là bao nhiêu?

Hiện nay, y văn không xác định một ngưỡng “huyết áp cao nhất” tuyệt đối ở người bệnh. Trong thực hành lâm sàng, đã có những báo cáo về các trường hợp huyết áp tăng rất cao, nhưng đây chỉ là tình huống cá biệt và không được coi là mốc chuẩn.

Theo Hội Tim Mạch Học Việt Nam (VNHA 2022), khi huyết áp ≥180/120 mmHg, tình trạng này được gọi là cơn tăng huyết áp và cần được can thiệp y tế ngay. Nếu không được xử trí kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, suy tim cấp, nhồi máu cơ tim, tổn thương thận hoặc xuất huyết não.

Nguyên nhân dẫn đến huyết áp cao

Phần lớn trường hợp tăng huyết áp (khoảng 90 - 95%) là tăng huyết áp nguyên phát, không xác định được nguyên nhân rõ ràng. Số còn lại là tăng huyết áp thứ phát, do các yếu tố cụ thể như bệnh thận, rối loạn nội tiết hoặc thuốc. Một trong những nguyên nhân chính là di truyền. Tuổi tác cũng là yếu tố không thể tránh khỏi. Khi bạn già đi, mạch máu mất đi tính đàn hồi, khiến huyết áp dễ dàng tăng cao.

Thói quen ăn mặn khiến cơ thể giữ nước, gia tăng áp lực lên thành mạch máu cũng làm tăng huyết áp. Theo WHO, tiêu thụ quá 5g muối/ngày làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và bệnh tim mạch. WHO khuyến cáo giảm lượng muối xuống < 5g/ngày. Ít vận động, sử dụng thuốc lá, và stress kéo dài cũng là những nguyên nhân phổ biến.

Ngoài ra, nhiều trường hợp huyết áp cao xuất phát từ bệnh lý nền như: Bệnh thận mạn tính, đái tháo đường hoặc rối loạn nội tiết. Những bệnh lý này ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế điều hòa huyết áp. Căng thẳng quá mức hay sử dụng chất kích thích (rượu bia, caffeine) cũng là các yếu tố kích hoạt huyết áp tăng đột ngột.

Ảnh hưởng của huyết áp cao đến sức khỏe

Huyết áp cao nhất là bao nhiêu đến đây có lẽ bạn đã biết. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 10,8 triệu ca tử vong liên quan đến biến chứng của tăng huyết áp. Nếu không kiểm soát tốt, huyết áp cao có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:

• Huyết áp tăng đột ngột có thể làm vỡ mạch máu, gây đột quỵ xuất huyết hoặc nhồi máu não. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), khoảng 77% người bị đột quỵ lần đầu có tiền sử cao huyết áp;
• Áp lực máu cao cũng khiến tim phải làm việc quá sức, dẫn đến suy tim cấp hoặc nhồi máu cơ tim;
• Huyết áp cao kéo dài làm hỏng các mạch máu nhỏ, ảnh hưởng đến não, mắt, thận và tim;
• Huyết áp cao làm tổn thương não, bệnh nhân dễ mắc chứng mất trí nhớ, Alzheimer hoặc xuất huyết não;
• Huyết áp cao làm tổn thương mắt, gây xuất huyết võng mạc, mờ mắt hoặc thậm chí mù lòa;
• Huyết áp cao làm tổn thương thận, gây suy thận;
• Tim phải làm việc quá sức, dần yếu đi và giảm khả năng bơm máu hiệu quả dẫn đến suy tim mãn tính.

Người bị huyết áp cao thường xuyên đau đầu, chóng mặt, mất ngủ và mệt mỏi mãn tính. Nhiều nghiên cứu cho thấy tăng huyết áp không kiểm soát làm tăng nguy cơ tử vong sớm và giảm kỳ vọng sống so với người có huyết áp bình thường (The Lancet, 2021).

Cách kiểm soát huyết áp ở ngưỡng an toàn

Tăng huyết áp là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát thông qua lối sống lành mạnh và điều trị y khoa phù hợp. Một số biện pháp quan trọng gồm:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Giảm lượng muối ăn xuống dưới 5 g/ngày (tương đương <2 g natri), tăng cường thực phẩm giàu kali (chuối, rau xanh), ăn nhiều chất xơ, hạn chế chất béo bão hòa và rượu bia.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý, giảm 5 - 10% trọng lượng cơ thể nếu đang thừa cân hoặc béo phì.
• Hoạt động thể chất: Tập luyện đều đặn ít nhất 150 phút/tuần với các hình thức vận động như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đạp xe.
• Giảm căng thẳng: Ngủ đủ giấc, thực hành thư giãn, thiền hoặc hít thở sâu.
• Hạn chế chất kích thích: Tránh hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và tiêu thụ caffeine.
• Theo dõi huyết áp định kỳ: Đo huyết áp tại nhà vào buổi sáng và tối, ghi nhận kết quả để trao đổi với bác sĩ. Mục tiêu kiểm soát thường là <130/80 mmHg, tùy theo tình trạng sức khỏe cá nhân.
• Tuân thủ điều trị: Sử dụng thuốc hạ huyết áp theo đúng chỉ định của bác sĩ; không tự ý thay đổi liều hoặc ngưng thuốc.

Huyết áp cao được ví như một "sát thủ thầm lặng" nếu không được kiểm soát kịp thời. Việc biết huyết áp cao nhất là bao nhiêu​, nhận thức rõ ràng về ngưỡng huyết áp nguy hiểm, sẽ giúp bạn tránh được những hậu quả nghiêm trọng. Nếu gặp vấn đề về huyết áp, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe, duy trì lối sống lành mạnh và tìm đến sự hỗ trợ của chuyên gia y tế khi cần thiết.

Xem thêm:

• Huyết áp trung bình là bao nhiêu? Ý nghĩa và cách kiểm soát
• Huyết áp 160/100 có cao không? Cách cải thiện nhanh