Khi nào nên đọc sách cho bé? Mẹo đọc sách cho bé hiệu quả

Việc đọc sách cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ không chỉ giúp bé phát triển ngôn ngữ mà còn nuôi dưỡng trí tưởng tượng, cảm xúc, khả năng tư duy,... Nhưng khi nào nên đọc sách cho bé? Cha mẹ nên đọc sách cho trẻ thế nào để phát huy tối đa tác dụng? Hãy cùng Long Châu tìm hiểu chi tiết về cách đọc sách cho bé trong bài viết này.

Khi nào nên đọc sách cho bé?

Đâu là thời điểm lý tưởng để bắt đầu đọc sách cho trẻ là mối quan tâm của nhiều phụ huynh.

Đọc sách cho thai nhi trong bụng mẹ

Việc đọc sách cho bé từ khi còn trong bụng mẹ mang lại những lợi ích bất ngờ.

Khoa học đã chứng minh rằng thai nhi bắt đầu nhận biết âm thanh từ tuần thứ 18 của thai kỳ và có thể ghi nhớ giọng nói từ tuần thứ 25 (theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, NIH). Bằng cách đọc sách, mẹ giúp bé làm quen với âm thanh của ngôn ngữ, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển ngôn ngữ sau này. Các câu chuyện đơn giản, nhẹ nhàng giúp bé cảm nhận được sự kết nối thông qua giọng đọc đầy yêu thương của mẹ.

Đọc sách ngay từ khi mới sinh

Khi bé vừa chào đời, việc đọc sách trở thành một cầu nối quan trọng giữa mẹ và bé. Những âm thanh thân thuộc bé thường nghe khi còn trong bụng mẹ giúp bé cảm thấy an toàn và thư giãn. Đọc sách cũng là cách nuôi dưỡng sự phát triển não bộ ở trẻ sơ sinh.

Não bộ của trẻ trong giai đoạn này phát triển cực kỳ nhanh chóng, các kết nối thần kinh được hình thành mạnh mẽ. Việc tiếp xúc với âm thanh của ngôn ngữ, hình ảnh màu sắc trong sách sẽ kích thích các giác quan, giúp não bộ phát triển toàn diện hơn. Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), việc tiếp xúc với sách từ sớm sẽ giúp bé phát triển khả năng lắng nghe, chú ý và giao tiếp ngay từ những ngày đầu đời.

Đọc sách cho trẻ trong giai đoạn 1 - 3 tuổi

Giai đoạn từ 1 - 3 tuổi là giai đoạn "vàng" để phát triển não bộ của trẻ. Não bộ của trẻ trong giai đoạn này như một miếng bọt biển, hấp thụ mọi thông tin xung quanh một cách nhanh chóng. Việc đọc sách cho trẻ trong giai đoạn này sẽ giúp kích thích sự phát triển toàn diện các giác quan, ngôn ngữ và trí tưởng tượng của trẻ.

Thông qua việc nghe kể chuyện, trẻ sẽ làm quen với các âm thanh, từ ngữ mới, từ đó hình thành vốn từ vựng phong phú. Hình ảnh sinh động trong sách sẽ kích thích thị giác, giúp trẻ nhận biết màu sắc, hình dạng và các khái niệm đơn giản. Quan trọng hơn, việc đọc sách thường xuyên sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tư duy, tình cảm và kỹ năng xã hội của trẻ sau này. Trong giai đoạn này, đọc sách hàng ngày chính là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ hiệu quả nhất.

Đọc sách cho trẻ mẫu giáo (3 - 5 tuổi)

Khi nào nên đọc sách cho bé? Một trong những thời điểm quan trọng nhất là giai đoạn trẻ 3 - 5 tuổi. Ở độ tuổi này, bé đã có khả năng hiểu nội dung phong phú hơn. Những câu chuyện sinh động, có hình ảnh minh họa rõ ràng sẽ kích thích trí tưởng tượng của bé. Theo một nghiên cứu của Scholastic (2022), trẻ được tiếp xúc với sách từ giai đoạn mẫu giáo thường có vốn từ vựng cao hơn 60% so với trẻ không được đọc sách. Đây cũng là thời điểm lý tưởng để bố mẹ xây dựng thói quen đọc sách cho trẻ, giúp bé hình thành tình yêu với sách.

Cách chọn sách phù hợp với giai đoạn phát triển của trẻ

Ngoài thời điểm đọc sách lý tưởng, cha mẹ còn cần biết cách chọn sách phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Cách chọn sách khi trẻ còn trong bụng mẹ

Những loại sách nên đọc cho thai nhi trước hết là sách về tình cảm gia đình. Những câu chuyện về tình yêu thương của bố mẹ dành cho con, về gia đình hạnh phúc sẽ giúp bé cảm nhận được tình yêu thương. Những câu chuyện cổ tích, ngụ ngôn hay các bài đồng dao hoặc truyện dân gian Việt Nam cũng là lựa chọn tốt. Cha mẹ nên chọn sách có nội dung nhẹ nhàng, ngôn ngữ đơn giản và giàu tính giáo dục.

Chọn sách cho trẻ sơ sinh (0 - 12 tháng)

Khi nào nên đọc sách cho bé? Đó chính là giai đoạn sơ sinh. Trong giai đoạn này, cha mẹ nên chọn những cuốn sách có hình ảnh đơn giản, to, rõ ràng và màu sắc tươi tắn, sặc sỡ để thu hút sự chú ý của bé. Bạn cũng nên chọn sách bằng vải, giấy cứng để bé có thể cầm nắm, ngậm mà không gây nguy hiểm. Các cuốn sách về gia đình, động vật, đồ vật xung quanh sẽ giúp bé làm quen với thế giới xung quanh.

Chọn sách cho trẻ 1 - 3 tuổi

Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu tò mò về mọi thứ xung quanh. Vì vậy, sách cần có nhiều hình ảnh sinh động, nhiều chi tiết để thỏa mãn nhu cầu khám phá của vé.

trí tò mò của bé. Nội dung sách với những câu chuyện có vần điệu, lặp lại sẽ giúp bé dễ dàng ghi nhớ và bắt chước. Ngoài sách giấy, bạn có thể chọn thêm sách vải, sách pop-up để tạo sự thích thú cho bé.

Chọn sách cho trẻ 3 - 5 tuổi

Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo đã bắt đầu có nhiều thắc mắc và câu hỏi về thế giới xung quanh. Vì vậy, bé hứng thú với những cuốn sách cung cấp kiến thức cơ bản về khoa học, đời sống, cơ thể,… một cách đơn giản, dễ hiểu. Những câu chuyện về tình bạn, tình yêu thương, lòng dũng cảm, sự chăm chỉ,… sẽ giúp trẻ hình thành nhân cách tốt đẹp. Sách có hình ảnh minh họa đẹp mắt sẽ giúp trẻ dễ dàng hình dung ra câu chuyện, kích thích khả năng tư duy, liên tưởng ở trẻ.

Ngoài ra, để chọn được những cuốn sách phù hợp nhất với con, cha mẹ nên quan sát, tìm hiểu sở thích của mỗi bé. Sách cho trẻ em nên được xuất bản bởi các nhà xuất bản uy tín, được in ấn rõ ràng, không có góc cạnh sắc nhọn. Cha mẹ không cần mua quá nhiều sách nhưng cần chọn những cuốn sách thật sự chất lượng và phù hợp với bé.

Mẹo đọc sách cho bé hiệu quả

Khi nào nên đọc sách cho bé và chọn sách cho bé thế nào đến đây bạn đã biết. Vậy đọc sách cho trẻ thế nào để phát huy tối đa tác dụng?

• Cha mẹ hãy dành một khoảng thời gian cố định mỗi ngày để đọc sách cho bé, chẳng hạn trước giờ đi ngủ. Điều này giúp bé hình thành thói quen và mong chờ khoảng thời gian đặc biệt với cha mẹ. Nghiên cứu từ Scholastic (2022) cho thấy trẻ có thói quen đọc sách hàng ngày phát triển khả năng ngôn ngữ và trí tuệ vượt trội hơn 50% so với trẻ không được đọc thường xuyên.
• Bạn hãy biến việc đọc sách cho con thành một cuộc hội thoại thông qua việc đặt câu hỏi. Ví dụ hãy hỏi con thấy chú thỏ này đang làm gì hoặc yêu cầu bé đoán điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Điều này giúp phát triển tư duy logic và kích thích tính sáng tạo ở trẻ.
• Sau khi đọc, cha mẹ có thể đưa bé tham gia các hoạt động liên quan. Ví dụ, sau khi đọc sách về động vật, hãy dẫn bé đến sở thú. Điều này giúp bé kết nối kiến thức từ sách với thế giới thực, tăng cường sự hứng thú và ghi nhớ.

Đọc sách cùng bé là khoảng thời gian tuyệt vời để gắn kết gia đình và cũng là một hình thức giáo dục sớm cho trẻ. Hy vọng qua bài viết này các bậc cha mẹ đã giải đáp được thắc mắc khi nào nên đọc sách cho bé? Chọn sách cho bé thế nào? Đọc sách cho bé ra sao? Cha mẹ hãy duy trì việc đọc sách như một thói quen hàng ngày để nuôi dưỡng tình yêu với sách cho con ngay từ khi còn nhỏ.