Khi nào thì xét nghiệm HIV để có kết quả chính xác nhất?

Sau khi tiếp xúc với virus HIV, không ít người có xu hướng muốn thực hiện xét nghiệm ngay lập tức để nhanh chóng xác định xem mình có bị nhiễm hay không. Tuy nhiên, liệu điều này có phải là lựa chọn hợp lý? Và thực tế, từ thời điểm tiếp xúc với HIV, cần phải chờ bao lâu mới có thể xét nghiệm và phát hiện được virus này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu xem khi nào thì xét nghiệm HIV nhé.

Tìm hiểu về xét nghiệm HIV

Trước khi phân tích khi nào thì xét nghiệm HIV, chúng ta cùng tìm hiểu về kỹ thuật xét nghiệm HIV là gì.

Xét nghiệm HIV là quy trình được thiết kế để xác định sự tồn tại của virus HIV trong cơ thể con người. HIV/AIDS là một căn bệnh nghiêm trọng, có khả năng lây lan qua nhiều con đường khác nhau như quan hệ tình dục không an toàn,kim tiêm hoặc từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. 

Xét nghiệm HIV có hai hình thức chính: Xét nghiệm tìm kháng thể HIV và xét nghiệm tìm virus HIV bằng kỹ thuật PCR.

Xét nghiệm tìm kháng thể HIV

Đây là phương pháp phổ biến nhất, nhằm phát hiện các kháng thể được sản sinh ra bởi cơ thể khi nhiễm virus. Các loại xét nghiệm trong nhóm này bao gồm:

• Test HIV nhanh: Thời gian chờ kết quả ngắn, thường chỉ từ 15 đến 30 phút.
• Western Blot: Phương pháp có độ chính xác cao, thường được sử dụng để xác nhận kết quả dương tính từ các xét nghiệm nhanh.
• Elisa: Kỹ thuật này cũng được sử dụng để sàng lọc, có khả năng phát hiện kháng thể HIV trong máu.

Xét nghiệm tìm virus HIV bằng kỹ thuật PCR

Kỹ thuật này giúp xác định sự hiện diện của virus HIV trong máu, không phải là kháng thể. Xét nghiệm này thường được áp dụng cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là những em bé có mẹ bị nhiễm HIV. Việc phát hiện sớm virus ở trẻ em rất quan trọng để có biện pháp can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ lây lan và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Khi nào thì xét nghiệm HIV?

Rất nhiều người có thắc mắc khi nào thì xét nghiệm HIV? Theo khuyến nghị từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), tất cả các cá nhân từ 13 đến 64 tuổi nên tiến hành xét nghiệm HIV ít nhất một lần như một phần trong chương trình chăm sóc sức khỏe định kỳ. Điều này là cần thiết vì có khoảng 1 trong 7 người Mỹ không hề hay biết mình đã nhiễm HIV.

Khi nào thì xét nghiệm HIV? Đối với những người có nguy cơ cao hơn, việc kiểm tra nên được thực hiện thường xuyên hơn. Nếu bạn có kết quả xét nghiệm HIV âm tính trong lần gần nhất hoặc đã qua một năm kể từ lần xét nghiệm trước, và thuộc vào các nhóm sau đây, bạn nên tiến hành xét nghiệm HIV ngay lập tức:

• Quan hệ tình dục đồng tính nam.
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo với người nhiễm HIV.
• Người đã có nhiều bạn tình kể từ lần xét nghiệm HIV cuối cùng.
• Người sử dụng chung kim tiêm hoặc các vật dụng khác như nước, bông y tế với người khác.
• Người đã từng tham gia hoạt động mại dâm.
• Người đã được chẩn đoán hoặc điều trị một bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
• Người đã từng được chẩn đoán hoặc điều trị bệnh lao hoặc viêm gan.
• Người đã quan hệ tình dục với người có ít nhất một trong những đặc điểm nêu trên.
• Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng cần thực hiện xét nghiệm HIV để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và con, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV trong suốt thai kỳ.

Khi nào thì xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất?

Không có loại xét nghiệm HIV nào có khả năng phát hiện virus ngay lập tức sau khi có nguy cơ phơi nhiễm. Nếu bạn nghi ngờ mình đã tiếp xúc với HIV trong vòng 72 giờ qua, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.

Thời gian từ khi một người bị phơi nhiễm HIV cho đến khi có thể xác định chắc chắn sự nhiễm bệnh được gọi là "giai đoạn cửa sổ". Thời gian này khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và loại xét nghiệm được sử dụng.

Các loại xét nghiệm thường được sử dụng để phát hiện HIV bao gồm:

• Xét nghiệm axit nucleic (NAT): Có khả năng phát hiện HIV trong khoảng thời gian từ 10 đến 33 ngày sau khi tiếp xúc.
• Xét nghiệm kháng nguyên - kháng thể bằng máu tĩnh mạch: Thời gian phát hiện dao động từ 18 đến 45 ngày sau khi tiếp xúc.
• Xét nghiệm kháng nguyên - kháng thể bằng máu từ ngón tay: Thường mất nhiều thời gian hơn, có thể từ 18 đến 90 ngày sau phơi nhiễm.

Nếu bạn cần một kết quả chắc chắn về việc có nhiễm HIV hay không, thì xét nghiệm kháng nguyên - kháng thể bằng máu tĩnh mạch là lựa chọn ưu tiên.

Xét nghiệm kháng thể thường cần từ 23 đến 90 ngày để phát hiện HIV một cách đáng tin cậy. Hầu hết các xét nghiệm nhanh và các xét nghiệm tự làm tại nhà đều thuộc loại kháng thể. Nói chung, xét nghiệm kháng thể sử dụng máu tĩnh mạch có thể phát hiện HIV sớm hơn so với xét nghiệm bằng máu từ ngón tay hoặc qua dung dịch uống.

Bạn cần trao đổi với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của mình và thời gian cửa sổ cho việc xét nghiệm, để nắm được thời điểm khi nào thì xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất. Nếu bạn tiến hành xét nghiệm HIV sau khi có nguy cơ phơi nhiễm và nhận được kết quả âm tính, bạn nên kiểm tra lại vào thời điểm sau để đảm bảo không bị nhiễm HIV:

• Nếu sử dụng xét nghiệm kháng nguyên - kháng thể bằng máu tĩnh mạch, hãy làm xét nghiệm lại sau 45 ngày từ lần tiếp xúc gần nhất.
• Nếu thực hiện các xét nghiệm khác, nên kiểm tra lại ít nhất 90 ngày sau lần phơi nhiễm.

Do đó, không nên thực hiện xét nghiệm HIV ngay lập tức sau khi có nguy cơ phơi nhiễm. Khi nào thì xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác nhất thì thời gian nên làm xét nghiệm tùy thuộc vào từng bệnh nhân và loại xét nghiệm được sử dụng, vì vậy hãy trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa trước khi tiến hành xét nghiệm.

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm HIV

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi thực hiện xét nghiệm HIV:

• Chọn địa điểm xét nghiệm uy tín: Hãy chọn các cơ sở y tế, bệnh viện, hoặc trung tâm xét nghiệm HIV có uy tín và đáng tin cậy để đảm bảo kết quả chính xác và bảo mật thông tin cá nhân.
• Kiểm tra giai đoạn cửa sổ: Như đã đề cập, thời gian cửa sổ là khoảng thời gian từ khi phơi nhiễm HIV đến khi xét nghiệm có thể phát hiện virus hoặc kháng thể. Hãy chắc chắn rằng bạn biết thời gian cửa sổ của loại xét nghiệm mà bạn sẽ thực hiện để đảm bảo khi nào thì xét nghiệm HIV cho kết quả chính xác.
• Thông báo tình trạng sức khỏe: Trước khi xét nghiệm, hãy thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại, bao gồm bất kỳ triệu chứng nào bạn đang gặp phải, lịch sử bệnh tật và các yếu tố nguy cơ có thể liên quan.
• Chọn loại xét nghiệm phù hợp: Có nhiều loại xét nghiệm HIV khác nhau, bao gồm xét nghiệm kháng thể, xét nghiệm kháng nguyên - kháng thể và xét nghiệm axit nucleic. Hãy thảo luận với bác sĩ để chọn loại xét nghiệm phù hợp nhất với tình huống của bạn.
• Giữ tâm lý thoải mái: Xét nghiệm HIV có thể gây lo lắng, nhưng việc giữ tâm lý thoải mái sẽ giúp bạn thực hiện xét nghiệm dễ dàng hơn. Hãy chuẩn bị tinh thần và biết rằng có nhiều nguồn hỗ trợ sẵn có.
• Thực hiện biện pháp phòng ngừa: Nếu bạn có nguy cơ cao nhiễm HIV, hãy tìm hiểu về các biện pháp phòng ngừa như sử dụng bao cao su, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) và thường xuyên xét nghiệm để bảo vệ bản thân và người khác.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ những thông tin hữu ích giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc khi nào thì xét nghiệm HIV cũng như thời điểm thích hợp để thực hiện xét nghiệm HIV. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân và có quyết định đúng đắn trong việc xét nghiệm.