Khủng hoảng tuổi lên 1 ở trẻ: Phụ huynh nên làm gì?

Dường như nhiều phụ huynh đã phải đối mặt với thách thức của việc con trẻ bước vào giai đoạn khủng hoảng khi lên 1 tuổi. Đây là thời kỳ quan trọng đánh dấu sự phát triển tâm lý của trẻ. Hãy cùng nhau khám phá về khủng hoảng lên 1 tuổi là gì và cách giúp con vượt qua nó.

Khủng hoảng tuổi lên 1 ở trẻ là gì?

1 tuổi là một cột mốc quan trọng đánh dấu sự chuyển từ giai đoạn sơ sinh đến giai đoạn chập chững biết đi. Đây là thời điểm mà trẻ bắt đầu học các kỹ năng quan trọng để đạt được các mốc phát triển quan trọng, bao gồm:

• Phát triển tâm lý, nhận thức và cảm xúc.
• Phát triển kỹ năng vận động thô và tinh.
• Phát triển ngôn ngữ.

Trong giai đoạn này, trẻ tiếp tục khám phá thế giới xung quanh nhưng vẫn chưa hiểu rõ về nó. Điều này có thể làm cho trẻ cảm thấy hoang mang và lo lắng, vì họ không biết cách hỏi hoặc hiểu những gì xảy ra. Trẻ có thể di chuyển khắp nơi để khám phá, nhưng do kỹ năng vận động tinh chưa hoàn thiện, họ có thể thất vọng nếu không thể làm được những gì mong muốn.

Trong giai đoạn này, trẻ có nhu cầu nhiều nhưng kỹ năng giao tiếp và biểu đạt cảm xúc của họ còn hạn chế, dẫn đến khủng hoảng tuổi lên 1.

Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng tuổi lên 1 ở trẻ

Khủng hoảng tuổi lên 1, còn được biết đến là "khủng hoảng tự ý", là một giai đoạn quan trọng trong sự phát triển tâm lý của trẻ nhỏ, đặc biệt là khi trẻ phải trải qua những thay đổi lớn trong cách nhìn nhận và tương tác với thế giới xung quanh.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra khủng hoảng ở trẻ 1 tuổi:

• Sự phát triển tâm lý: Khủng hoảng là một phần tự nhiên của sự phát triển tâm lý ở trẻ nhỏ khi họ trải qua sự thay đổi lớn trong cách nhìn nhận và tương tác với thế giới.
• Thay đổi về cách nhìn nhận: Trẻ bắt đầu nhận ra mình là một cá nhân riêng biệt và cảm nhận sự giới hạn trong tương tác với thế giới xung quanh, điều này có thể gây ra sự bối rối và lo lắng.
• Tương tác xã hội: Trẻ 1 tuổi đang phát triển kỹ năng tương tác xã hội, nhưng việc này còn mới mẻ và khó khăn, gây ra sự bối rối và nổi loạn.
• Kiểm soát cảm xúc: Trẻ có sự thay đổi lớn trong việc kiểm soát cảm xúc của mình, nhưng việc này có thể khó khăn và gây ra cảm giác dễ nổi giận và khó chịu.
• Thay đổi từ môi trường sống: Những thay đổi như chuyển nhà, nhập học, hoặc có thêm thành viên trong gia đình cũng có thể góp phần vào khủng hoảng tuổi lên 1 của trẻ, gây ra sự bối rối và cảm giác không an toàn.

Hiểu rõ nguyên nhân của khủng hoảng ở trẻ 1 tuổi giúp phụ huynh hỗ trợ và giúp đỡ cho trẻ vượt qua giai đoạn này một cách hiệu quả.

Dấu hiệu trẻ đang bị khủng hoảng tuổi lên 1

Đặc điểm phổ biến nhất của khủng hoảng trẻ 1 tuổi là dễ cáu gắt và thường xuyên khóc lóc. Bé thường trở nên cáu bằng cách khóc lóc, gào thét, hoặc thậm chí là ném vật và phá đồ đạc nếu không được chiều theo ý mình. Phụ huynh có thể dễ dàng nhận ra sự nhạy cảm của bé khi chúng phản ứng mạnh mẽ khi không được làm theo ý mình hoặc khi nhận thấy một sự thay đổi nhỏ nào đó trong môi trường xung quanh.

Trẻ 1 tuổi cũng thường biếng ăn và khóc đêm. Việc chú ý khám phá thế giới xung quanh và học hỏi các kỹ năng mới thường làm cho bé quên đi việc ăn uống. Giai đoạn này cũng thường là thời gian bé gặp khó khăn trong việc ngủ, với sự giảm thiểu giấc ngủ cả trong ngày và đêm. Trẻ có thể trở nên mệt mỏi và buồn ngủ do thiếu giấc ngủ đủ, và những trẻ chưa thể tự ngủ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc vào giấc ngủ.

Thêm vào đó, những biến động trong cơ thể cũng có thể gây ra giấc mơ sợ hãi, làm cho trẻ 1 tuổi thường xuyên khóc đêm. Bé cũng thường bám mẹ hoặc người chăm sóc hơn trong giai đoạn này. Do chưa có khả năng định nghĩa rõ ràng về thế giới xung quanh, bé cảm thấy yên tâm hơn khi ở gần mẹ và được an ủi bởi sự vỗ về. Thậm chí có những trẻ bám chặt người mẹ, chỉ cần mẹ ở trong tầm mắt để ôm khi cần.

Tâm trạng của trẻ cũng thay đổi thất thường. Trẻ có thể đang vui vẻ nhưng bất ngờ chuyển sang trạng thái cáu kỉnh khi gặp một sự thay đổi nhỏ nào đó. Bé cũng bắt đầu thể hiện nỗi lo lắng và sợ hãi trước những sự việc mới, như sự xuất hiện của một món đồ chơi mới hoặc quá trình tự tắm. Cảm xúc của trẻ có thể thay đổi nhanh chóng và phụ huynh có thể cảm nhận được sự tủi thân và khóc lóc của bé.

Phụ huynh cần làm gì để giúp trẻ vượt qua khủng hoảng tuổi lên 1?

Khi đối mặt với khủng hoảng ở tuổi lên 1, phụ huynh cần lưu ý một số điều quan trọng để giúp con vượt qua giai đoạn này một cách tốt nhất:

• Lên lịch trình sinh hoạt phù hợp: Hãy tạo ra một lịch trình sinh hoạt phù hợp với nhu cầu của bé. Đảm bảo rằng bé có đủ thời gian ăn uống và nghỉ ngơi đều đặn để duy trì sức khỏe và tinh thần tốt. Việc này giúp bé cảm thấy ổn định và an toàn trong cuộc sống hàng ngày.
• Tạo môi trường thân thiện: Sắp xếp đồ đạc trong nhà sao cho phù hợp với sự phát triển của con, tạo điều kiện cho bé khám phá môi trường xung quanh một cách an toàn và sáng tạo. Một môi trường thân thiện và khuyến khích sự tự do khám phá sẽ giúp bé phát triển toàn diện.
• Cách nói chuyện với trẻ: Hãy thông báo trước cho con về những sự kiện sắp xảy ra trong ngày. Việc này giúp bé có thời gian để chuẩn bị tâm lý và tăng cường nhận thức về những gì sẽ diễn ra. Đặc biệt, khi có những thay đổi trong lịch trình hoặc môi trường, hãy giới thiệu trước với bé để tạo niềm tin và cảm giác an toàn cho con. Khi con khóc, hãy nói chuyện với bé một cách dứt khoát và rời đi, tránh kéo dài thời gian tạm biệt. Dần dần, bé sẽ hiểu rằng mọi thứ vẫn ổn khi không có mẹ bên cạnh và cảm thấy yên tâm hơn trong tình trạng này.

Bằng cách thực hiện những điều này, phụ huynh có thể giúp bé vượt qua khủng hoảng tuổi lên 1 một cách nhẹ nhàng và hiệu quả nhất.

Khủng hoảng tuổi lên 1 là một phần tự nhiên trong quá trình phát triển tâm lý của trẻ và có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Điều quan trọng nhất là phụ huynh cần hiểu rõ để có thể hỗ trợ con mình vượt qua giai đoạn này một cách hiệu quả.

Hy vọng rằng thông qua những chia sẻ này, các bậc phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn về khủng hoảng tuổi lên 1 và sẽ có cách thích nghi tốt hơn cùng con trên hành trình phát triển của trẻ.

Xem thêm:

• Wonder Week là gì? Trong tuần Wonder Week trẻ có những biểu hiện gì?
• Khủng hoảng tuổi lên 5 ở trẻ và những điều phụ huynh cần biết