Ký sinh trùng sán lá gan sinh sản như thế nào?

Với mức sống của người dân ngày càng phát triển thì nhu cầu ăn uống của con người cũng ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, nếu chế độ ăn uống không hợp vệ sinh thì nguy cơ lây truyền các bệnh qua đường tiêu hóa rất cao như ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy, kiết lỵ, giun sán, sán lá gan nhỏ, nguy hiểm hơn là sán lá gan lớn. Bệnh sán lá gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe con người.

Bệnh sán lá gan là gì? Sán lá gan sinh sản như thế nào?

Bệnh sán lá gan là gì?

Sán lá gan là một loại ký sinh trùng dạng lá, thân dẹt và được xếp vào loài lưỡng tính vì có cả cơ quan sinh dục đực và cái. Chúng được tìm thấy trong đường mật và gan của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Có hai loại sán lá gan là sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn. Hai loại có hình dạng giống nhau, chỉ khác về kích thước.

• Sán lá gan nhỏ: Vật chủ trung gian là ốc và cá nước ngọt, tồn tại chủ yếu ở cơ thể người.
• Sán lá gan lớn: Thường chủ yếu ở các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu... Người bị nhiễm sán lá gan lớn thường là ăn phải các loại rau mọc ở vùng nước bị ô nhiễm như suối, ao, ruộng có chứa loại sán này như rau muống, rau cần...

Sán lá gan sinh sản như thế nào?

Vậy sán lá gan sinh sản như thế nào? Sán lá gan có đặc điểm vòng đời khá phức tạp. Chúng ký sinh ở gan và đường mật của người hoặc một số động vật ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu… Sán lá gan trưởng thành bắt đầu đẻ trứng, chúng đi theo đường mật đến ruột và được thải ra ngoài theo phân. Khi trứng gặp nước, chúng nở thành ấu trùng có lông, mất từ ​​9 đến 21 ngày để hoàn thành quá trình thành ấu trùng sán lá gan.

Ấu trùng sán lá gan chọn ốc thuộc giống Limnea làm vật chủ trung gian và phát triển thành ấu trùng có đuôi trong 6 đến 7 tuần. Khi ấu trùng lông rời khỏi vỏ ốc, chúng bơi tự do trong nước hoặc bám vào thực vật thủy sinh, tạo thành nang ấu trùng.

Nhiễm sán lá gan xảy ra khi người hoặc động vật như trâu, bò ăn thực vật thủy sinh hoặc uống nước có chứa nang ấu trùng sán lá gan. Ấu trùng chui vào qua miệng, thoát kén sau khoảng 1 giờ và xuyên qua thành ruột. Sau 2 giờ, chúng sẽ nằm ở bụng và xuyên qua màng Glisson vào gan. Sáu ngày sau khi thoát kén, nang ấu trùng xuất hiện trong gan và di chuyển thành công vào đường mật.

Thời gian từ khi nhiễm đến khi loại bỏ trứng sán theo phân khác nhau giữa người và động vật. Mất khoảng 3 đến 4 tháng ở người và chỉ từ 6 đến 13 tuần ở động vật ăn cỏ như gia súc. Thời gian này cũng phụ thuộc vào số lượng sán, có nhiều sán thì thời gian trưởng thành lâu hơn. Sán lá gan có tuổi thọ dao động trong cơ thể người từ 9 đến 13,5 năm.

Sán lá gan có tuổi thọ dao động trong cơ thể người từ 9 đến 13,5 năm

Các triệu chứng nhận biết bệnh sán lá gan

Trong thời gian ủ bệnh của sán lá gan, rất khó phát hiện ra các dấu hiệu bệnh rõ ràng vì còn phụ thuộc vào số lượng ấu trùng mà người bệnh đã ăn phải. Thông thường, đối với sán lá gan nhỏ, một người phải bị nhiễm hơn 100 con sán trước khi các triệu chứng rõ ràng. Vì sán lá gan ký sinh và đẻ trứng trong gan và ống mật, nên nó có thể gây ra một số triệu chứng sau:

Vàng da, da xanh xao

Khi sán lá gan sống trong cơ thể, chúng sẽ gây tắc nghẽn và nhiễm trùng gan và đường mật. Do đó, nếu người bệnh bị nhiễm sán lá gan sẽ biểu hiện qua da có màu vàng hoặc xanh, nhợt nhạt. Ngoài ra, trong một số trường hợp nhiễm sán lá gan, tình trạng da xanh xao còn đi kèm nôn mửa, chán ăn, tiêu chảy.

Khó chịu, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy

Đây là những hậu quả xảy ra do tắc nghẽn ống mật. Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhiễm sán lá gan.

Đau bụng

Đau quặn bụng xảy ra khi sán lá gan di chuyển từ ruột đến gan, xâm nhập vào gan qua Glisson hoặc vào đường mật và gây tắc nghẽn đường mật.

Sụt cân

Nhiễm sán lá gan khiến người bệnh chán ăn, mệt mỏi. Vì vậy, bệnh nhân nhiễm sán lá gan có xu hướng sút cân trong thời gian dài.

Phát ban

Tình trạng phát ban là hiện tượng khá thường gặp ở giai đoạn đầu khi sán lá gan xâm nhập vào gan. Đây là hiện tượng xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với tình trạng nhiễm trùng do sán lá gan gây ra.

Phát ban là hiện tượng khá thường gặp ở giai đoạn đầu khi sán lá gan xâm nhập vào gan

Sốt

Sán lá gan ký sinh có thể gây tắc nghẽn đường mật, nhiễm trùng có thể phát triển và khiến người bệnh bị sốt.

Cách phòng tránh bệnh sán lá gan

Tùy thuộc vào đặc điểm của vòng đời sán lá gan, bệnh sán lá gan có thể được phòng ngừa bằng cách:

• Rau trồng trong nước phải rửa kỹ, nấu chín rồi mới ăn.
• Không bao giờ ăn thực phẩm sống, chưa qua chế biến như gan sống, tiết canh, gỏi, ăn thức ăn đã được nấu chín, uống nước sạch và uống nước sau khi đun sôi kỹ.
• Không ăn ốc, cá nấu chưa kỹ.
• Duy trì thói quen rửa tay bằng xà phòng trước và sau bữa ăn.
• Tẩy giun 6 tháng một lần.

Hy vọng với những chia sẻ trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc sán lá gan sinh sản như thế nào. Các nghiên cứu về đặc điểm sinh sản của sán lá gan đã đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây lan của bệnh. Khi phát hiện cơ thể có những dấu hiệu của bệnh sán lá gan, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời nhằm giảm thiểu nguy cơ tổn thương đường mật và gan.

Thuý Nguyễn

Nguồn tham khảo: Tổng hợp