Lạm dụng tình dục gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý như thế nào?

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, những người trải qua lạm dụng tình dục thường trải qua cảm giác vô lực, giữ im lặng và tự gánh chịu. Họ cũng thường bị ám ảnh bởi suy nghĩ rằng mình chịu trách nhiệm cho những gì đã xảy ra, từ đó không tìm kiếm sự giúp đỡ hoặc hỗ trợ từ người khác.

Lạm dụng tình dục là gì?

Lạm dụng tình dục xảy ra khi một người sử dụng hành vi tình dục với người khác mà không có sự đồng thuận hoặc sự hiểu biết rõ ràng từ phía người đó. Bất kỳ hành động tình dục nào diễn ra mà không nhận được sự cho phép từ đối phương đều được coi là lạm dụng.

Khi lạm dụng tình dục diễn ra kèm theo bạo lực hoặc áp dụng sức mạnh, cho dù là trong khoảng thời gian ngắn hay dài, nó được định nghĩa là bạo lực tình dục. Các ví dụ điển hình của hành vi này bao gồm việc chạm vào các bộ phận nhạy cảm của người khác mà không được sự đồng ý, buộc người khác chạm vào bộ phận sinh dục của mình, ép buộc giao cấu, hoặc hành vi cưỡng hiếp.

Bên cạnh đó, còn có những hình thức lạm dụng tình dục không bao gồm tiếp xúc trực tiếp với cơ thể, bao gồm:

• Nói đùa hoặc bàn luận về các chủ đề gợi cảm một cách không phù hợp.
• Phân phối hoặc chia sẻ hình ảnh, tin nhắn, hoặc video khiêu dâm mà không có sự đồng ý.
• Ép buộc hoặc khống chế người khác thực hiện hành vi tự sướng trước mặt họ.
• Phơi bày cơ thể hoặc các bộ phận sinh dục trước mặt người khác một cách cố ý.

Phân loại lạm dụng tình dục

Theo tổ chức thế giới PCA (Tổ chức Phòng chống Lạm dụng tình dục ở Trẻ em) lạm dụng tình dục được chia thành hai mục chính:

Lạm dụng thông qua tiếp xúc trực tiếp (Touching)

Bao gồm việc chạm vào các bộ phận sinh dục của nạn nhân hoặc buộc nạn nhân chạm vào bộ phận sinh dục của thủ phạm. Sử dụng các công cụ hoặc vật dụng để tiếp xúc với bộ phận sinh dục, miệng hoặc hậu môn của nạn nhân nhằm mục đích thỏa mãn bản thân.

Lạm dụng không thông qua tiếp xúc trực tiếp (Non-touching)

Bao gồm hành vi như: Cho nạn nhân xem phim khiêu dâm, chụp ảnh nạn nhân ở tư thế gợi cảm, yêu cầu nạn nhân thực hiện hành động tình dục để thủ phạm quan sát, cố tình hiện bộ phận sinh dục trước mặt nạn nhân, quan sát nạn nhân khi họ đang thay đồ hoặc trong phòng tắm, và khích lệ nạn nhân xem hoặc nghe các hoạt động tình dục qua video hoặc trực tiếp.

Lạm dụng tình dục gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý như thế nào?

Lạm dụng tình dục có thể kéo theo những tác động đến nạn nhân trong thời gian ngắn hạn và lâu dài, thậm chí có thể kéo dài suốt đời.

Sức khỏe tâm lý bị ảnh hưởng

Hơn 94% nạn nhân lạm dụng tình dục gặp phải các vấn đề về sức khỏe tâm lý, bao gồm triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) như: Tái hiện ký ức đau buồn, khó ngủ, cảnh giác cao độ và tránh né các hoàn cảnh có thể gặp lại thủ phạm. Thêm vào đó, một tỷ lệ đáng kể những người bị lạm dụng tình dục cũng chịu đựng các rối loạn tâm lý khác như: Trầm cảm, lo âu, rối loạn ăn uống và rối loạn liên quan đến việc sử dụng chất.

Tác động dài hạn lên cuộc sống

Trẻ em từng trải qua lạm dụng tình dục có khả năng cao phải đối mặt với các vấn đề như: Mang thai ngoài ý muốn, tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục, lạm dụng các chất gây nghiện, và có nguy cơ cao tự tử hoặc tự làm tổn thương bản thân.

Phân biệt xâm hại tình dục và lạm dụng tình dục

Lạm dụng tình dục và xâm hại tình dục là hai khái niệm khác nhau, dù cả hai đều vi phạm quyền riêng tư và sức khỏe tinh thần, thể chất của nạn nhân.

Xâm hại tình dục bao gồm các hành vi sử dụng vũ lực, đe dọa hoặc ép buộc trẻ em tham gia vào hoạt động tình dục. Các hành vi cụ thể như: Hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với trẻ em hoặc lôi kéo trẻ em vào mại dâm, khiêu dâm.

Trong khi đó, lạm dụng tình dục là việc một người lợi dụng vị thế của mình để dụ dỗ hoặc cưỡng ép người khác, trong trường hợp này là trẻ em, tham gia vào các hoạt động liên quan tới tình dục. Điều này có thể bao gồm các hành vi tiếp xúc thân thể hoặc không tiếp xúc như: Phơi bày cơ thể, kể chuyện tình dục, cho xem ảnh khiêu dâm... nhằm kích thích tình dục ở trẻ.

Như vậy, xâm hại tình dục thường mang tính cưỡng ép, bạo lực và trực tiếp hơn so với lạm dụng tình dục. Tuy nhiên, cả hai đều gây tổn hại nghiêm trọng, có thể để lại hậu quả lâu dài cho nạn nhân, nhất là trẻ em.

Cách nhận biết nạn nhân của lạm dụng tình dục

Thực tế, người lạm dụng thường tìm mọi cách để đe dọa và ngăn cản người bị lạm dụng tiết lộ thông tin về việc bị lạm dụng. Điều này khiến nạn nhân có thể sợ hãi vì lo ngại sẽ bị tấn công hoặc thậm chí là đe dọa tính mạng. Họ cũng có thể không dám báo cáo vì sợ bị trả thù, lo lắng về việc không được tin tưởng hoặc sợ phải đối mặt với thêm đau khổ. Ngoài ra, họ cũng có thể phải đối mặt với cảm giác xấu hổ và tự trách bản thân.

Vì vậy, một cách để hỗ trợ những nạn nhân bị lạm dụng tình dục là nhận biết các dấu hiệu cơ thể và biểu hiện cảm xúc và hành vi của họ.

Dấu hiệu cơ thể

• Khó khăn khi di chuyển hoặc ngồi.
• Đau đớn, ngứa hoặc rát ở vùng kín.
• Quần lót bẩn, rách hoặc bị ố màu.
• Chảy máu, vết bầm tím hoặc sưng tại vùng kín.
• Nhiễm trùng tiết niệu hoặc viêm nhiễm vùng kín tái phát thường xuyên.
• Mắc một số bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Dấu hiệu cảm xúc và hành vi

• Cảm thấy sợ hãi, hoảng sợ, kích động hoặc ám ảnh.
• Tự cô lập: Tránh gặp gỡ người khác, tự cô lập trong phòng, thậm chí có suy nghĩ tự sát.
• Gặp ác mộng và tiểu đêm thường xuyên.
• Hành vi như: Trẻ em mút ngón tay, sợ tiếp xúc...
• Trầm cảm hoặc rối loạn căng thẳng sau stress (PTSD).
• Mong muốn bảo vệ người thân trong gia đình một cách quyết liệt.
• Sợ hãi khi phải ở một mình vào ban đêm hoặc mơ thấy ác mộng mới xuất hiện gần đây.
• Tránh né hoặc sợ hãi khi thay quần áo hoặc tắm gội.

Cách hỗ trợ những nạn nhân của lạm dụng tình dục

Nếu bạn có nghi ngờ hoặc lo ngại về việc một người bị lạm dụng tình dục, hãy tiếp cận một cách trực tiếp và nhẹ nhàng để trò chuyện. Quan trọng nhất là bạn cần lắng nghe và tin tưởng tuyệt đối vào những thông tin mà nạn nhân chia sẻ. Nếu bạn nghi ngờ rằng con bạn có thể đang trải qua tình trạng lạm dụng, hãy tránh để trẻ vào những tình huống mà trẻ có thể tiếp xúc với kẻ phạm tội hoặc không có sự giám sát của người lớn. Đó là để đảm bảo an toàn cho con trẻ cho đến khi vấn đề được xác định và giải quyết.

Hãy thể hiện sự hiểu biết và đồng cảm đối với cảm xúc của họ, bày tỏ sẵn lòng ở bên cạnh và hỗ trợ họ, và cho họ biết rằng luôn có nhiều người sẵn lòng hỗ trợ và đi cùng họ qua những khó khăn này như: Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ, và các cơ sở y tế. Đồng thời liên hệ với cơ quan chức năng có thẩm quyền khi đã xác nhận việc lạm dụng để ngăn chặn hành vi của đối tượng xấu tiếp diễn.

Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã hiểu rõ hơn lạm dụng tình dục là gì cùng với những ảnh hưởng nghiêm trọng về thể chất và tinh thần của nó. Đây là một vấn đề xã hội mà mọi người cần cùng nhau đối mặt và ngăn chặn. Khi được một người đề xuất cần sự giúp đỡ về tình trạng này hãy nghiêm túc lắng nghe và đồng hành cùng họ, giúp họ vượt qua ám ảnh về mặt tâm lý, bảo vệ bản thân và tố cáo trừng trị kẻ xấu theo quy định của pháp luật.