Làm thế nào để ngăn ngừa giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư?

Giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư là một trong những tác dụng phụ phổ biến mà nhiều bệnh nhân phải đối mặt trong quá trình điều trị. Hóa trị liệu, mặc dù mang lại hy vọng trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư, nhưng cũng gây ra sự suy giảm đáng kể số lượng bạch cầu trong cơ thể. Điều này làm cho bệnh nhân trở nên dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn, gây lo lắng cho cả bệnh nhân và gia đình. Việc hiểu rõ về tình trạng này và biết cách điều chỉnh chế độ ăn uống để hỗ trợ hệ miễn dịch trở thành vấn đề cấp thiết và cần thiết hơn bao giờ hết.

Giảm bạch cầu là hiện tượng gì?

Giảm bạch cầu (còn gọi là giảm bạch cầu trung tính) là hiện tượng số lượng bạch cầu trong máu giảm xuống dưới mức bình thường. Bạch cầu, một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch, có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus và các tác nhân gây nhiễm trùng khác. Khi số lượng bạch cầu giảm, cơ thể sẽ gặp khó khăn hơn trong việc chống lại nhiễm trùng, khiến người bệnh dễ mắc bệnh hơn, đặc biệt là các nhiễm trùng nghiêm trọng.

Hiện tượng giảm bạch cầu thường gặp ở những bệnh nhân đang điều trị bằng hóa trị hoặc xạ trị do các liệu pháp này ảnh hưởng đến tủy xương - nơi sản xuất bạch cầu.

Vì sao xảy ra tình trạng giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư?

Tình trạng giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư xảy ra vì hóa trị không chỉ tấn công các tế bào ung thư mà còn ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh, bao gồm cả tế bào tủy xương, nơi sản xuất bạch cầu. Bạch cầu là một phần quan trọng của hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Khi hóa trị làm tổn thương tủy xương, quá trình sản xuất bạch cầu bị giảm sút, dẫn đến hiện tượng giảm bạch cầu (neutropenia).

Do đó, người bệnh dễ bị nhiễm trùng hơn và cần được theo dõi chặt chẽ hơn. Việc giảm bạch cầu thường là một tác dụng phụ phổ biến và nghiêm trọng của hóa trị, nhưng có thể được kiểm soát bằng các biện pháp như tiêm thuốc kích thích sản sinh bạch cầu hoặc điều chỉnh liều lượng hóa trị.

Làm thế nào để ngăn ngừa giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư

Giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư là một tình trạng nghiêm trọng và cần được theo dõi chặt chẽ. Dưới đây là một số biện pháp giúp ngăn ngừa tình trạng này.

Theo dõi sức khỏe thường xuyên

• Xét nghiệm máu: Bệnh nhân cần thực hiện xét nghiệm máu thường xuyên để kiểm tra số lượng bạch cầu, từ đó bác sĩ có thể điều chỉnh liệu trình điều trị nếu cần.
• Ghi nhận triệu chứng: Bệnh nhân nên theo dõi các triệu chứng như sốt, nhiễm trùng hoặc các dấu hiệu bất thường khác để thông báo kịp thời cho bác sĩ.

Thay đổi chế độ ăn uống

• Bổ sung dinh dưỡng: Cần chú ý cung cấp đủ vitamin và khoáng chất để hỗ trợ hệ miễn dịch như vitamin B12, folate và kẽm.
• Nên chọn thực phẩm an toàn: Tránh các thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ, thực phẩm có nguy cơ gây nhiễm khuẩn cao như hải sản sống, thịt sống hoặc chưa nấu chín để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Giữ vệ sinh cá nhân

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay sạch sẽ và thường xuyên là cách hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Cần tránh tiếp xúc với những người đang mắc bệnh để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Sử dụng thuốc hỗ trợ

• Thuốc tăng cường bạch cầu: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc như G-CSF (granulocyte colony-stimulating factor) để giúp tăng sản xuất bạch cầu trong tủy xương.
• Kháng sinh dự phòng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cho bệnh nhân sử dụng kháng sinh dự phòng để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Nghỉ ngơi và giảm stress

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Cần đảm bảo ngủ đủ giấc và có thời gian nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể phục hồi.
• Thực hiện các biện pháp giảm stress: Tham gia các hoạt động thư giãn, yoga hoặc thiền có thể giúp cải thiện tinh thần và sức khỏe tổng thể.

Tham khảo ý kiến bác sĩ: Khi bệnh nhân nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến tình trạng giảm bạch cầu, việc đầu tiên và quan trọng nhất là tìm kiếm sự tư vấn y tế từ bác sĩ. Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm cần thiết để xác định mức độ giảm bạch cầu và đưa ra các giải pháp phù hợp, chẳng hạn như điều chỉnh phương pháp điều trị hoặc khuyến nghị các biện pháp bảo vệ sức khỏe bổ sung.

Lên kế hoạch điều trị: Để đảm bảo quá trình điều trị diễn ra hiệu quả, bệnh nhân cần thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ về kế hoạch điều trị của mình. Bao gồm việc xem xét lại liều lượng hóa trị mà bệnh nhân đang nhận và điều chỉnh nếu cần thiết, nhằm giảm thiểu tình trạng giảm bạch cầu trong suốt quá trình điều trị.

Tóm lại, giảm bạch cầu khi hóa trị ung thư là một thách thức lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, bằng cách áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh, bệnh nhân có thể hỗ trợ hệ miễn dịch của mình và giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.Sự hỗ trợ từ gia đình và đội ngũ y tế là rất quan trọng, giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn khó khăn này. 

Xem thêm: 

Giảm bạch cầu hạt ở bệnh nhân ung thư 

Sốt giảm bạch cầu hạt: Nguyên nhân và cách phòng ngừa