Nang thận hình thành thế nào? Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Nang thận hình thành thế nào là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt là những người đã được chẩn đoán mắc bệnh lý này. Mặc dù đa số nang thận là lành tính và không gây triệu chứng, nhưng một số trường hợp có thể gây biến chứng như nhiễm trùng, đau, tăng huyết áp hoặc suy thận. Hiểu rõ cơ chế hình thành nang thận sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nang thận hình thành như thế nào?

Cơ thể con người sở hữu hai quả thận có hình dạng hạt đậu, nằm đối xứng ở hai bên hông. Chức năng chính của thận là duy trì cân bằng nước và điện giải, đồng thời loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Mỗi quả thận được cấu tạo từ hàng triệu đơn vị thận nhỏ, mỗi đơn vị đảm nhiệm vai trò lọc máu, tái hấp thu các chất cần thiết và bài tiết chất thải vào bể thận. Mỗi loại có cơ chế hình thành và mức độ nguy hiểm khác nhau. Dưới đây là câu trả lời cho thắc mắc nang thận hình thành thế nào.

Nang thận đơn độc hình thành thế nào?

Nang thận đơn độc là loại phổ biến nhất, thường không gây triệu chứng và được phát hiện tình cờ qua siêu âm. Mặc dù cơ chế hình thành nang thận đơn giản chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng các nhà khoa học cho rằng nó có thể liên quan đến sự giãn nở của các ống thận nhỏ hoặc sự tắc nghẽn của các mạch máu trong thận, dẫn đến sự tích tụ dịch và hình thành nang. Nang thận thường hình thành ở 1 trong 2 bên thận gọi là nang thận trái hoặc nang thận phải.

Tuổi tác, giới tính (nam giới thường gặp hơn), bệnh thận mãn tính, tăng huyết áp, và hút thuốc lá là những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng hình thành nang thận đơn giản.

Nang thận đa nang hình thành thế nào?

Nang thận đa nang có nguy cơ cao hơn gây biến chứng và có thể là dấu hiệu của bệnh lý ác tính. Cơ chế hình thành nang thận đa nang phức tạp hơn so với nang thận đơn giản, có thể liên quan đến sự tăng sinh bất thường của các tế bào trong thận, sự tích tụ của các chất cặn bã hoặc sự viêm nhiễm.

Tiền sử gia đình mắc bệnh nang thận, bệnh thận đa nang, chấn thương thận, và tiếp xúc với chất độc hại là những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng hình thành nang thận phức tạp.

Các yếu tố nguy cơ gây nang thận

Nang thận có thể hình thành do nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau, bao gồm cả yếu tố di truyền và yếu tố môi trường, lối sống.

Yếu tố di truyền

Bệnh thận đa nang là một bệnh di truyền gây ra nhiều nang thận. Một số gen liên quan đến sự phát triển của nang thận đã được xác định, và nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh thận đa nang, nguy cơ bạn mắc bệnh này cũng sẽ cao hơn.

Yếu tố môi trường và lối sống

Tuổi cao, giới tính nam, hút thuốc lá, béo phì, tăng huyết áp, và đái tháo đường là những yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành nang thận. Ngoài ra, tiếp xúc với một số chất độc hại như cadmium, chì, thủy ngân cũng có thể gây tổn thương thận và hình thành nang thận.

Triệu chứng bị nang thận

Nang thận thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, chỉ được phát hiện tình cờ hoặc thông qua các biến chứng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu có thể xuất hiện khi bệnh tiến triển, bao gồm:

• Đau: Cảm giác đau ở vùng sườn hoặc hông, kèm theo tiểu ra máu, có thể là dấu hiệu của nang thận lớn chèn ép lên các cơ quan lân cận.
• Nhiễm trùng: Sốt, đau, rét run dữ dội là những triệu chứng thường gặp khi nang thận bị nhiễm trùng hoặc chảy máu.
• Tăng huyết áp: Chèn ép động mạch thận do nang thận lớn có thể dẫn đến tăng huyết áp.
• Thận to: Người bệnh có thể sờ thấy thận to khi khám lâm sàng.

Nang thận tiến triển sẽ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như:

• Đau bụng và mạng sườn: Do nhiễm khuẩn, chảy máu trong nang hoặc sỏi thận.
• Tiểu ra máu: Do vỡ nang vào bể thận, sỏi thận hoặc nhiễm khuẩn. Biến chứng này thường tự khỏi sau 7 ngày nghỉ ngơi và uống nhiều nước.
• Nhiễm khuẩn tiết niệu: Đau mạng sườn, sốt, tăng bạch cầu có thể là dấu hiệu nhiễm khuẩn nang, cần điều trị bằng kháng sinh.
• Sỏi thận: Người bệnh nang thận có thể phát triển sỏi thận, chủ yếu là sỏi calci oxalat. Uống nhiều nước (2-3 lít/ngày) là biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị.
• Tăng huyết áp: Khoảng 50% người bệnh có tăng huyết áp ngay từ lần khám đầu tiên, số còn lại có thể phát triển tăng huyết áp trong quá trình bệnh tiến triển.
• Phình động mạch não: Có thể xuất hiện phình động mạch não ở vòng Willis.

Phòng ngừa và điều trị nang thận

Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn sự hình thành nang thận, nhưng bạn có thể giảm thiểu nguy cơ bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.

Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa nang thận, bạn nên kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, duy trì lối sống lành mạnh, không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, tập thể dục đều đặn, và ăn uống khoa học. Ngoài ra, khám sức khỏe định kỳ cũng là một cách để phát hiện sớm nang thận và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Các phương pháp điều trị nang thận

Đối với nang thận đơn giản không gây triệu chứng, thường không cần điều trị đặc hiệu, chỉ cần theo dõi định kỳ. Tuy nhiên, đối với nang thận gây triệu chứng hoặc có nguy cơ biến chứng, có thể cần các phương pháp như chọc hút nang, phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở để loại bỏ nang:

• Chọc hút nang và bơm chất làm xơ hóa: Phương pháp này thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm, tuy nhiên tỷ lệ nang tái phát cao, trên 80% sau 3 tháng điều trị.
• Mổ hở cắt chóp nang: Kỹ thuật này gây đau nhiều, thời gian nằm viện kéo dài, để lại sẹo mổ lớn và bệnh nhân cần thời gian hồi phục lâu hơn.
• Phẫu thuật nội soi cắt chóp nang: Đây là phương pháp tối ưu hiện nay, mang lại hiệu quả cao và an toàn. Ưu điểm vượt trội bao gồm thời gian nằm viện ngắn, vết mổ nhỏ (0.5-1cm), ít đau và người bệnh hồi phục nhanh chóng.

Nang thận là một bệnh lý thận thường gặp, nhưng không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng rõ ràng. Việc hiểu rõ nang thận hình thành thế nào, các yếu tố nguy cơ, và biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh nang thận, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.