Bị sốt rét run ở người lớn nên làm gì?

Sốt rét là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, không phải hiếm gặp ở nước ta. Sốt rét là bệnh do ký sinh trùng sốt rét gây ra với biểu hiện là những cơn sốt lạnh, rét run đặc trưng. Sốt rét trở thành cơn ám ảnh với nhiều người vì những biến chứng nguy hiểm mà bệnh lý này để lại. Nhà thuốc Long Châu sẽ giải đáp ngay trong bài viết này chủ đề sốt rét run ở người lớn nên làm gì để hỗ trợ người bệnh.

Tổng quan về sốt rét run

Sốt rét run hay còn gọi là sốt rét, là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, nên đa số người dân Việt Nam đã biết sơ lược về bệnh lý sốt rét này. Tổng quan về bệnh lý sốt rét sẽ được trình bày chi tiết hơn như sau:

Tác nhân sốt rét

Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh sốt rét là do ký sinh trùng Plasmodium, với năm loại chủ yếu gây bệnh ở người bao gồm: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae và Plasmodium knowlesi, trong đó chủ yếu là Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax gây bệnh.

Phương thức lây truyền của sốt rét

Phương thức lây truyền chủ yếu của bệnh sốt rét là qua vết đốt của muỗi Anopheles cái. Khi con muỗi này đã đốt người nhiễm bệnh và nó hút máu chứa ký sinh trùng sốt rét. Sau đó truyền ký sinh trùng sang người khỏe mạnh thông qua vết đốt tiếp theo là phương thức lây truyền phổ biến nhất.

Ngoài ra, sốt rét còn có thể lây truyền qua truyền máu trong trường hợp máu truyền chứa ký sinh trùng như trường hợp truyền từ mẹ sang bé, sử dụng chung kim tiêm hoặc dùng cùng các dụng cụ y tế không tiệt trùng. Điều kiện môi trường, đặc biệt là vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới với nhiều vùng nước đọng và khí hậu ấm áp, ẩm ướt, cũng tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi Anopheles sinh sản và phát triển, đây là lý do làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh trong cộng đồng.

Triệu chứng điển hình của sốt rét

Triệu chứng điển hình nhất của sốt rét là những cơn sốt cao kèm rét run xuất hiện theo chu kỳ và có thể thay đổi tùy thuộc vào loại ký sinh trùng gây bệnh. Những triệu chứng sốt rét phổ biến nhất là: Sốt cao, rét run và đổ mồ hôi nhiều. Người bệnh thường bắt đầu bằng cơn sốt cao kéo dài trongg vài giờ, kèm theo cảm giác rét run, sau đó là vã mồ hôi nhiều khi cơ thể hạ nhiệt. Ngoài ra, còn những triệu chứng thông thường khác như:

• Vàng da.
• Đau đầu dữ dội cũng là một triệu chứng thường gặp.
• Buồn nôn và nôn giảm khả năng ăn uống và mất nước.
• Đau cơ và khớp khiến người bệnh mệt mỏi và suy nhược.
• Thiếu máu do sự phá hủy hồng cầu bởi ký sinh trùng, làm người bệnh yếu ớt và gặp các vấn đề về tim mạch.
• Gan và lách to, phản ánh cơ thể đang phản ứng với sự nhiễm trùng và cố gắng loại bỏ ký sinh trùng.

Trong các trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể gặp co giật, rối loạn tri giác, suy thận, suy gan và khó thở và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Nguyên nhân khác gây ra sốt rét run ở người lớn

Hiện tượng sốt rét run ở người lớn không chỉ do bệnh lý sốt rét gây nên, mà có thể đến từ một vài nguyên nhân khác, điển hình như:

• Virus tấn công: Virus cũng là một nguyên nhân phổ biến gây ra cơn sốt lạnh kèm run. Không những vậy, những triệu chứng phổ biến như đau họng, sổ mũi, ho, khàn tiếng cũng đi kèm cơn sốt này. Hệ tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng nếu nguyên nhân đến từ virus.
• Nhiễm vi khuẩn: Nhiễm vi khuẩn có thể xuất hiện ở hầu hết các hệ thống và cơ quan trong cơ thể, gây ra hiện tượng sốt lạnh và run người. Tình trạng này có thể xảy ra trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp trên, hệ thần kinh trung ương, đường tiết niệu, đường hô hấp dưới, đường sinh dục, hệ tiêu hóa, máu và da,... Các biến chứng nguy hiểm có thể xuất hiện ngay nếu không được điều trị kịp thời.
• Thay đổi môi trường sống: Khi đột ngột thay đổi môi trường sống làm cho cơ thể không kịp thích nghi, sức đề kháng suy giảm, dẫn đến cơn sốt lạnh và run người.

Vậy đối với các nguyên nhân khác nhau thì sốt rét run ở người lớn nên làm gì?

Sốt rét run ở người lớn nên làm gì?

Khi người lớn bị sốt lạnh, có một số biện pháp cần thực hiện để giảm triệu chứng và đảm bảo sức khỏe:

• Kiểm tra y tế ngay trong trường hợp có các triệu chứng đặc trưng của sốt rét thì cần đi khám bác sĩ. Nếu có các triệu chứng thông thường hơn, không phải do ký sinh trùng sốt rét thì thì cần đi khám bác sĩ nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài liên tục.
• Lưu ý, trong trường hợp sốt rét run là triệu chứng của bệnh lý sốt rét, cần đưa người bệnh đến gặp bác sĩ, đến các cơ sở y tế gần nhất để được xét nghiệm, thăm khám và điều trị chuẩn xác nhất.
• Dùng thuốc hạ sốt: Thuốc hạ sốt như paracetamol (acetaminophen) được khuyến nghị sử dụng trong trường hợp này. Nhưng lưu ý nên sử dụng với liều lượng hợp lý, thời gian dùng thuốc là cách 4-6 tiếng so với liều trước đó. Với các bệnh nhân khó uống viên thuốc thì có thể sử dụng viên sủi để có tác dụng nhanh và dễ dàng cho người bệnh.
• Nghỉ ngơi và nhiều nước: Nên nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước, bù điện giải để giữ cơ thể được cân bằng nước, điện giải giúp phục hồi nhanh chóng.
• Đảm bảo vệ sinh, lau người sạch sẽ và bổ sung đủ dinh dưỡng cho người bệnh. Cần cố gắng, động viên người bệnh ăn uống, mặc dù lúc này khẩu vị của người bệnh không tốt như thường ngày. Người bệnh cần được lau người, mặc đồ mỏng, để được thoáng mát, hỗ trợ thoát mồ hôi hiệu quả.
• Cần chủ động tránh tiếp xúc với người khác để ngăn ngừa lây lan bệnh nếu có nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm.

Đặc biệt, nếu có bất kì dấu hiệu bất thường hoặc triệu chứng sốt rét run không giảm sau một thời gian nên tìm đến sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế để đảm bảo sự an toàn cho người bệnh. Đối với trường hợp sốt rét run, sốt lạnh ở người lớn do các nguyên nhất khác không đến từ ký sinh trùng sốt rét thì biện pháp hiệu quả nhất là phòng ngừa bệnh trước khi mắc bệnh. Chủ động tiêm vaccine ngừa cảm cúm hằng năm đang được nhiều bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo. Ngoài ra, nên chủ động bổ sung thực phẩm tăng cường sức đề kháng trong các thời điểm chuyển giao mùa, chuyển đổi môi trường sống.

Sốt rét run ở người lớn nên làm gì đã được giải đáp cụ thể trong bài viết trên. Xác định được nguyên nhân gây hiện tượng sốt rét run là điều cần thiết để điều trị bệnh chính xác, không để lại các biến chứng nguy hiểm. Lưu ý, trong trường hợp do tác nhân ký sinh trùng sốt rét, người bệnh cần được đến cơ sở y tế để được điều trị trong thời gian sớm nhất. Đối với các trường hợp khác, hạ sốt và chăm sóc người bệnh tại gia có thể được áp dụng nếu các triệu chứng không quá nặng và kéo dài.