Nguồn gốc Covid thực sự đến từ đâu?

Vào thời điểm cách đây 4 năm, dịch Covid-19 bùng phát và trở thành mối đe dọa tới tính mạng của tất cả mọi người. Bắt đầu từ thời điểm đó, các nhà nghiên cứu, chuyên gia, bác sĩ ra sức đi tìm nguồn gốc Covid nhằm giải được bài toán về loại virus nguy hiểm này. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu để biết được nguồn gốc, nguyên nhân và cách phòng ngừa nhiễm Covid-19.

Nguồn gốc Covid-19 thực sự đến từ đâu?

Virus SARS-CoV-2 được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc vào cuối năm 2019 trước khi lan ra toàn thế giới. Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng virus được truyền từ động vật sang người tại chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán, nơi phát hiện ca mắc đầu tiên. Tuy nhiên, các chuyên gia sau đó đề xuất rằng chợ này có thể không phải là nơi bùng phát dịch bệnh, mà thay vào đó là môi trường nơi virus lan rộng.

Vào tháng 2/2020, các nhà nghiên cứu Trung Quốc khẳng định rằng nguồn gốc Covid không phải bắt nguồn từ chợ hải sản Hoa Nam, mà là do một "bệnh nhân số 0" đã mang virus đến đây. Sau đó, khu chợ đông đúc và thiếu vệ sinh này đã tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút SARS-CoV-2 lây lan trong cộng đồng. Bắc Kinh cũng không loại trừ khả năng các loại thực phẩm đông lạnh nhập khẩu có thể là nguồn lây bệnh. Tuy nhiên, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra giả thuyết rằng virus SARS-CoV-2 có thể đã phát tán từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, đồng thời cáo buộc Trung Quốc đã cố gắng ngăn chặn cuộc điều tra minh bạch về dịch bệnh. Phía Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc này.

Trong ngày 25/8/2022, các nhà khoa học được Liên Hợp Quốc giao nhiệm vụ nghiên cứu nguồn gốc của đại dịch này đã cảnh báo rằng cuộc tìm kiếm nguồn gốc Covid đang gặp khó khăn, ngay cả khi thời gian không còn nhiều. Trong một bài bình luận trên tạp chí Nature, các nhà khoa học đã nêu rõ rằng chuyến đi thực địa của các điều tra viên của WHO nhằm mục đích tìm hiểu nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 tại Vũ Hán chỉ là "bước khởi đầu trong một quá trình đang đối mặt với khó khăn, khi cánh cửa dẫn đến cuộc điều tra quan trọng này đang nhanh chóng đóng lại". Việc theo dõi các dấu vết sinh học để quay trở lại nơi bùng phát bệnh từ sớm đã trở nên khó khăn do các bằng chứng có thể bị mất hoặc bị hỏng.

Những con đường lây nhiễm Covid-19

Người bệnh mắc Covid-19 có thể bị lây nhiễm từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như:

Lây từ người sang người thông qua những giọt bắn

Virus SARS-CoV-2 có khả năng lây truyền dễ dàng từ người sang người. Tốc độ lan truyền của nó được đánh giá là nhanh hơn so với cúm, nhưng lại chậm hơn so với sởi. Đặc biệt, khi tiếp xúc trực tiếp hoặc trong khoảng cách gần (dưới 2m) với người mắc bệnh, nguy cơ nhiễm Covid-19 là rất cao.

Khi người mắc Covid-19 hắt hơi, hoặc trò chuyện, thậm chí là thở, họ tạo ra các giọt bắn từ đường hô hấp. Những giọt bắn này có kích thước từ nhỏ đến lớn (đôi khi có thể nhìn thấy trong không khí). Khi bạn đứng gần người mắc bệnh, bạn có thể vô tình hít phải những giọt bắn này.

Những giọt bắn này, chứa virus SARS-CoV-2, khi hít vào sẽ đọng lại trên màng nhầy, có thể là màng nhầy bên trong miệng hoặc mũi. Khi đó, bạn có thể xuất hiện các triệu chứng tương tự như khi mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm sốt, hắt hơi, đau họng và ho.

Khi virus tấn công mạnh mẽ vào phổi, bạn có thể cảm nhận rõ ràng hơn các triệu chứng của Covid-19, bao gồm khó thở, đau ngực, thậm chí là mất ý thức và cử động khó khăn, đặc biệt khi bệnh trở nên nặng và tiến triển nhanh chóng.

Lây truyền trong không khí

Những giọt bắn từ người mắc bệnh có thể khô trong không khí và biến thành các hạt. Những hạt này có thể phát tán trong không khí hoặc rơi xuống mặt đất do tác động của trọng lực. Thời gian tồn tại của các hạt này có thể kéo dài từ vài phút đến thậm chí là hàng giờ.

Do đó, trong một số trường hợp, việc lây nhiễm virus SARS-CoV-2 có thể xảy ra mà không cần tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh, như khi bạn làm việc hoặc sinh hoạt trong cùng một không gian với người bệnh, sau đó bạn bước vào phòng của họ. Trong trường hợp này, các giọt bắn và hạt chứa virus vẫn còn tồn tại trong không khí. Nếu bạn hít vào, bạn vẫn có nguy cơ bị nhiễm.

Điều này cho thấy rằng Covid-19 vẫn có khả năng lây truyền qua không khí, đặc biệt là trong các không gian kín, không có cửa sổ hoặc hệ thống thông gió kém. Tuy nhiên, mức độ lây lan qua không khí không cao bằng so với khi tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh.

Covid-19 ít khi lây lan từ bề mặt nhiễm virus

Như đã đề cập, các giọt bắn và hạt chứa virus SARS-CoV-2 có thể rơi xuống mặt đất hoặc các bề mặt vật dụng. Nếu bạn chạm vào những vật phẩm này và sau đó đưa tay lên miệng hoặc mũi, có thể dẫn đến việc nhiễm bệnh. Tuy nhiên, phương thức lây nhiễm này không phải là phổ biến.

Tuy vậy, không nên bỏ qua biện pháp phòng tránh, đặc biệt khi tiếp xúc với các bề mặt như nút bấm thang máy, tay nắm cửa, remote điều khiển và sau đó không rửa tay. Vi rút có thể bám vào tay từ những bề mặt này và làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Các biện pháp phòng tránh nhiễm Covid-19

Trong tình hình mà Covid-19 trở thành căn bệnh thông thường, việc hiểu rõ nguồn gốc Covid và cách lây truyền sẽ giúp mọi người tự bảo vệ mình tốt hơn khỏi nguy cơ lây nhiễm. Do đó, mỗi cá nhân nên thực hiện một số biện pháp sau đây một cách nghiêm túc:

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài và đảm bảo khẩu trang che kín cả mũi và miệng. Đối với khẩu trang y tế, cần thay mới sau mỗi lần sử dụng ra ngoài. Đối với khẩu trang vải, nên giặt sạch và phơi khô thường xuyên.
• Tránh các nơi đông người và nếu cần phải đi đến những nơi như siêu thị hoặc điểm lấy mẫu xét nghiệm, hãy duy trì khoảng cách an toàn như đã đề cập.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, nước rửa tay hoặc dung dịch sát khuẩn có nồng độ cồn tối thiểu 60%, đặc biệt là sau khi ra ngoài, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng và mát mẻ. Lau chùi và khử trùng các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tivi, điện thoại, máy tính, bàn ăn và bàn làm việc.
• Khi có nghi ngờ hoặc đang mắc bệnh, hãy tuân thủ các hướng dẫn cách ly từ nhân viên y tế.
• Nếu xuất hiện các triệu chứng nặng, hãy gọi đến đường dây nóng của cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn và hỗ trợ điều trị cụ thể.

Trên đây là những thông tin tóm gọn về nguồn gốc Covid cũng như nguyên nhân và các biện pháp phòng ngừa loại virus nguy hiểm này. Hy vọng bài viết đã cho bạn đọc cái nhìn khách quan nhất về Covid-19, từ đó biết cách phòng ngừa, hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm:

• Phân biệt sự khác nhau giữa chủng Delta và Omicron
• Phân biệt các triệu chứng Covid 19 hai biến thể Omicron và Delta