Nguyên nhân nhồi máu cơ tim và dấu hiệu cảnh báo

Nhồi máu cơ tim là bệnh tim mạch cấp tính, phổ biến không chỉ ở các nước phát triển mà còn ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Bệnh lý này thường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, đồng thời đây cũng là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân nhồi máu cơ tim và dấu hiệu cảnh báo để người bệnh được điều trị sớm, nâng cao khả năng cứu sống và kiểm soát những biến chứng nguy hiểm.

Nhồi máu cơ tim là gì?

Trong hệ thống tuần hoàn, trái tím là cơ quan chính giữ vai trò quan trọng nhất giúp tạo ra nguồn máu giàu dinh dưỡng và oxy, thông qua sự co bóp của tim để vận chuyển máu này đến tất cả các cơ quan trong cơ thể. Bản thân cơ tim cũng được nuôi dưỡng bởi nguồn máu giàu oxy này.

Nhồi máu cơ tim (hay còn gọi là đột quỵ tim) là tình trạng cơ tim bị thiếu máu để nuôi dưỡng và dẫn đến hoại tử do động mạch vành (mạch máu nuôi cơ tim) bị tắc nghẽn một cách đột ngột bởi huyết khối trong lòng mạch. Khi lượng máu nuôi tim không được phục hồi nhanh chóng sẽ dẫn đến cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn và nặng hơn là tử vong.

Bất kỳ ai cũng có khả năng mắc bệnh, tuy nhiên nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim cao hơn ở các đối tượng như:

• Người cao huyết áp;
• Người bệnh đái tháo đường;
• Người đã từng bị tai biến mạch máu não;
• Người đã từng bị nhồi máu cơ tim, gia đình có tiền sử mắc bệnh về động mạch vành;
• Người bệnh thận mạn hoặc tiền căn các bệnh tự miễn;
• Tiền sử tiền sản giật hoặc đái tháo đường thai kỳ;
• Người bị tăng cholesterol, tăng nồng độ triglyceride máu có đi kèm triệu chứng rối loạn lipid máu;
• Người lớn tuổi trên 40 tuổi;
• Người thừa cân hoặc béo phì (chỉ số BMI từ 23 trở lên);
• Người hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích;
• Người lười vận động.

Theo thống kê từ Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết, nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Ước tính khoảng 7 trường hợp tử vong thì trong đó có một trường hợp do bệnh tim mạch. 

Tỷ lệ sống của người bệnh nhồi máu cơ tim sẽ khác nhau, tuy nhiên ngay cả khi được cứu sống thì người bệnh vẫn phải đối mặt với nguy cơ tái phát. Theo nhiều nghiên cứu cho biết, có khoảng 13% nam giới và 40% nữ giới có khả năng bị tái phát bệnh trong vòng 5 năm sau khi xuất hiện cơn nhồi máu cơ tim đầu tiên. Ngoài ra, những người bệnh này cũng phải đối diện với nguy cơ mắc bệnh suy tim cao hơn so với những người bình thường.

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim

Khi động mạch vành bị thu hẹp, tắc nghẽn hoặc đứt đột ngột, khiến lượng máu nuôi dưỡng cơ tim bị suy giảm hoặc nặng hơn là bị ngừng máu nuôi tim khiến cho tim bị hoại tử theo thời gian. Đa số các trường hợp là do tích tụ mảng xơ vữa và nếu sau khoảng 30 phút bị tắc nghẽn thì vùng cơ tim bị tổn thương sẽ không thể hồi phục được.

Một số nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim có thể kể đến như:

Cholesterol trong máu cao

Nguyên nhân hàng đầu và điển hình dẫn đến nhồi máu cơ tim là mỡ trong máu cao. Trong cơ thể chúng ta tồn tại ba dạng chất béo, bao gồm cholesterol tốt, cholesterol xấu và chất béo trung tính. Khi hàm lượng của các chất béo này tăng lên so với bình thường thì sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe, đặc biệt là hệ tim mạch. Ngoài ra, khi tỷ lệ chất béo xấu tăng lên, tạo thành các mảng xơ vữa ở trong thành động mạch, chúng tích tụ theo thời gian và lâu dần sẽ gây tắc nghẽn.

Cholesterol vừa là sản phẩm tạo ra từ quá trình chuyển hoá của cơ thể vừa được cung cấp từ thức ăn hàng ngày. Song, nguyên nhân khiến lượng cholesterol trong máu tăng cao thường là do chế độ sinh hoạt và ăn uống không khoa học.

Bệnh huyết áp

Ở người mắc bệnh huyết áp, động mạch thường phải chịu áp lực lớn. Khi tình trạng này kéo dài khiến động mạch bị kéo giãn, yếu và dễ bị đứt, từ đó dễ gây ra các cơn nhồi máu cơ tim cấp tính.

Bệnh lý mạn tính

Các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, gout… thường có nguy cơ cao dẫn đến bệnh nhồi máu cơ tim cao hơn so với người bình thường. Ngoài ra, việc can thiệp cấp cứu và điều trị ở những đối tượng này thường cũng gặp nhiều khó khăn hơn.

Một số nguyên nhân khác

Bên cảnh các bệnh lý nêu trên, lối sống cũng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nói chung và sức khỏe tim mạch nói riêng. Những người có thói quen hút thuốc lá, lười vận động, chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh hoặc những người bị thừa cân, béo phì… thường làm tăng yếu tố nguy cơ của bệnh nhồi máu cơ tim. 

Ngoài ra, bệnh lý này thường gây ra những biến chứng nguy hiểm đối với người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh về tim mạch.

Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim thường xảy ra một cách bất ngờ, tuy nhiên cũng có trường hợp xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo trước đó vài giờ hoặc vài ngày như:

Cơn đau thắt ngực sẽ thường xuất hiện đối với những người mắc hội chứng động mạch vành cấp. Người bệnh sẽ cảm thấy đau tức, đè nặng ở trong lồng ngực, sau xương ức hoặc bên ngực trái, mức độ của cơn đau nặng, xảy ra khi ngồi nghỉ ngơi và kéo dài trên 15 phút. Cơn đau sau đó có thể lan sang lưng, lên cổ, cầm, vai và hai cánh tay. Trong cơn đau người bệnh có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như: Mệt, hồi hộp, khó thở, vã mồ hôi, hốt hoảng, cơn đau không thuyên giảm khi được ngậm hoặc xịt thuốc nitrate, ngất xỉu…

Trong một số trường hợp đặc biệt như phụ nữ, người cao tuổi, người có tiền sử đái tháo đường có thể sẽ không xuất hiện cơn đau ngực nhưng lại có những triệu chứng tương tự như khó thở, thay đổi tri giác, hạ huyết áp (dưới 90/60 mmHg) hoặc ngất xỉu.

Nhồi máu cơ tim là bệnh lý hết sức nguy hiểm, gây ra nhiều biến chứng phức tạp và đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Việc tìm ra nguyên nhân nhồi máu cơ tim và dấu hiệu cảnh báo là rất quan trọng trong việc chẩn đoán sớm bệnh, nâng cao khả năng cứu sống người bệnh và vùng cơ tim bị thiếu máu, hạn chế được nhiều biến chứng nguy hiểm xuất hiện đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Khi phát hiện bất kỳ ai có dấu hiệu về nhồi máu cơ tim, hãy nhanh chóng đưa họ đến bệnh viện để nhận được sự trợ giúp của bác sĩ và quá trình điều trị diễn ra thuận lợi nhất.