Những biến chứng của viêm phổi cộng đồng và cách phòng ngừa

Hiện nay, nhiều người vẫn có quan niệm rằng viêm phổi cộng đồng chỉ là bệnh nhẹ, có thể tự khỏi sau vài ngày. Trên thực tế, bệnh không đơn giản như vậy. Nếu chủ quan hoặc điều trị không đúng cách, biến chứng của viêm phổi cộng đồng có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng, đặc biệt là ở người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các biến chứng tiềm ẩn và cách nhận biết, phòng ngừa hiệu quả.

Biến chứng của viêm phổi cộng đồng không thể xem nhẹ

Viêm phổi mắc phải trong cộng đồng không chỉ là một tình trạng viêm nhiễm ở phổi thông thường mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh. Dưới đây là những biến chứng phổ biến cần đặc biệt lưu ý:

Nhiễm trùng huyết

Khi vi khuẩn gây viêm phổi vượt qua “hàng rào” tại phổi và thâm nhập sâu vào máu, chúng có thể gây ra nhiễm trùng huyết, một tình trạng nhiễm khuẩn lan tỏa toàn thân vô cùng nguy hiểm. Lúc này, các cơ quan nội tạng có thể bị suy yếu nhanh chóng do phản ứng viêm lan rộng, khiến người bệnh rơi vào trạng thái nguy kịch nếu không được điều trị kịp thời.

Suy hô hấp cấp

Ở những trường hợp viêm phổi nặng, đặc biệt là người có sẵn bệnh phổi mạn tính (như hen suyễn, COPD,…), biến chứng suy hô hấp có thể xảy ra. Khi phổi không còn đảm nhiệm được chức năng trao đổi khí, lượng oxy trong máu giảm mạnh, buộc bệnh nhân phải sử dụng máy thở hỗ trợ. Đây là dấu hiệu báo động tình trạng bệnh đã trở nên nghiêm trọng và cần được can thiệp y tế ngay lập tức.

Tràn dịch màng phổi

Một biến chứng của viêm phổi cộng đồng không thể không kể đến đó chính là tràn dịch màng phổi, đây là tình trạng chất lỏng tích tụ giữa các lớp màng bao quanh phổi và thành ngực. Khi lượng dịch gia tăng, người bệnh có thể cảm thấy đau tức ngực, khó thở, nặng ngực. Nếu không được phát hiện sớm, tràn dịch màng phổi có thể làm giảm khả năng hô hấp và gây ra các biến chứng nguy hiểm hơn. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh giảm nhẹ triệu chứng và phục hồi nhanh chóng.

Áp xe phổi

Áp xe phổi là biến chứng khi một ổ mủ hình thành bên trong nhu mô phổi do vi khuẩn gây viêm phổi gây ra. Biểu hiện thường gặp gồm sốt cao, ho kéo dài, ho ra mủ có mùi hôi. Đây là một tình trạng nhiễm trùng nặng đòi hỏi điều trị bằng kháng sinh mạnh, kết hợp dẫn lưu hoặc can thiệp phẫu thuật trong những trường hợp nghiêm trọng. Sự chậm trễ trong điều trị có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn ở phổi.

Cách điều trị viêm phổi cộng đồng

Tùy vào tình trạng bệnh và nguyên nhân cụ thể (do vi khuẩn hay virus), bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị viêm phổi cộng đồng phù hợp. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh cần được theo dõi và điều trị tại bệnh viện. Ngược lại, những trường hợp nhẹ có thể được chỉ định điều trị tại nhà với phác đồ rõ ràng và sự theo dõi chặt chẽ.

Điều trị tại bệnh viện

Khi người bệnh nhập viện với tình trạng viêm phổi nghiêm trọng, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng và xác định chính xác tác nhân gây bệnh.

• Viêm phổi do vi khuẩn: Người bệnh thường được chỉ định dùng kháng sinh phối hợp. Sau khi có kết quả xét nghiệm (cấy đờm, cấy máu,…), bác sĩ sẽ điều chỉnh loại kháng sinh và liều dùng cho phù hợp. Trong trường hợp người bệnh không thể uống thuốc hoặc tình trạng bệnh diễn tiến nặng, kháng sinh sẽ được truyền qua đường tĩnh mạch.
• Viêm phổi do virus: Trong trường hợp này, kháng sinh không có tác dụng. Thay vào đó, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng virus nếu cần thiết. Các biện pháp hỗ trợ khác bao gồm bổ sung dịch truyền nếu có dấu hiệu mất nước; thở oxy hoặc dùng máy thở nếu bệnh nhân khó thở, suy hô hấp; tập vật lý trị liệu hô hấp, hướng dẫn bài tập thở để hỗ trợ làm sạch đường thở,...

Điều trị tại bệnh viện giúp theo dõi chặt chẽ các diễn biến của bệnh và xử lý kịp thời nếu có biến chứng xảy ra.

Điều trị tại nhà

Với những người bệnh có triệu chứng nhẹ, không cần nhập viện, bác sĩ có thể chỉ định điều trị ngoại trú với các hướng dẫn cụ thể:

• Dùng thuốc kháng sinh đường uống từ 5 – 7 ngày đối với viêm phổi do vi khuẩn. Nếu đối tượng mắc bệnh là trẻ nhỏ, trẻ có thể được chỉ định sử dụng thuốc phù hợp với thể trạng. Điều quan trọng là việc dùng thuốc phải theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc giữa chừng, ngay cả khi cảm thấy đã khỏe hơn.
• Không tự ý dùng thêm thuốc cảm, thuốc ho hay bất kỳ loại thuốc nào khác nếu không được bác sĩ kê đơn.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động gắng sức trong thời gian điều trị.
• Uống nhiều nước như nước lọc, nước trái cây hoặc trà loãng để hỗ trợ làm loãng đờm, giúp long đờm hiệu quả hơn.
• Hít thở không khí ấm (có thể dùng máy tạo độ ẩm hoặc xông hơi) để làm loãng dịch nhầy trong phổi, từ đó giảm cảm giác khó thở.
• Tuyệt đối tránh sử dụng rượu bia và chất kích thích vì chúng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến tình trạng bệnh nặng thêm.

Cách phòng ngừa bệnh viêm phổi cộng đồng

Viêm phổi cộng đồng là bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nhờ thực hiện một số biện pháp phòng ngừa đơn giản dưới đây:

• Tiêm vắc xin cúm, vắc xin phế cầu (cúm và phế cầu khuẩn là nguyên nhân gián tiếp khiến bệnh nhân mắc viêm phổi trở nặng) đúng lịch;
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống;
• Chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh;
• Phòng bệnh theo mùa.

Biến chứng của viêm phổi cộng đồng không chỉ đơn thuần là những hệ quả ngắn hạn mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức, chủ động theo dõi sức khỏe và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ là cách tốt nhất để phòng tránh và kiểm soát hiệu quả các biến chứng nguy hiểm này. Đừng để sự chủ quan khiến bạn đánh mất cơ hội bảo vệ lá phổi khỏe mạnh, hãy bắt đầu quan tâm từ những dấu hiệu nhỏ nhất.