Những câu hỏi về bệnh viêm phổi​ thường gặp và giải đáp chi tiết

Viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, đặc biệt ở trẻ em dưới 5 tuổi. Đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về bệnh này – từ nguyên nhân gây bệnh, cách nhận biết triệu chứng đến phương pháp điều trị và phòng ngừa. Bài viết sẽ tổng hợp và giải đáp những câu hỏi về bệnh viêm phổi​. Hy vọng những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này và biết cách phòng ngừa hiệu quả.

Những câu hỏi về bệnh viêm phổi thường gặp nhất

Nguyên nhân gây bệnh viêm phổi là gì?

Một trong những câu hỏi về bệnh viêm phổi thường gặp nhất là nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm phổi? Căn bệnh này có thể do nhiều tác nhân khác nhau gây ra. Phổ biến nhất là vi khuẩn (như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae), virus (cúm, RSV, SARS-CoV-2), nấm (Candida, Aspergillus). Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể nhiễm đồng thời cả vi khuẩn và virus. Nguyên nhân gây viêm phổi cũng có thể là hóa chất độc hại, khói bụi công nghiệp.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phổi?

Mặc dù viêm phổi có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng có một số nhóm đối tượng dễ mắc bệnh hơn và thường gặp diễn tiến nặng. Cụ thể là:

• Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp, trong đó có viêm phổi.
• Người cao tuổi có sức đề kháng suy giảm, cộng với các bệnh lý nền tiềm ẩn.
• Những người đang mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cũng dễ bị viêm phổi và diễn tiến nặng hơn bình thường.
• Người hút thuốc lá, sống trong môi trường ô nhiễm
• Người bị suy giảm miễn dịch (như HIV/AIDS, bệnh nhân đang hóa trị) cũng thuộc nhóm dễ nhiễm viêm phổi.

Biết mình có nằm trong nhóm có nguy cơ cao hay không giúp mỗi chúng ta chủ động phòng ngừa viêm phổi hiệu quả.

Viêm phổi có lây không?

Một số loại viêm phổi, đặc biệt do vi khuẩn hoặc virus, có thể lây truyền qua đường hô hấp. Các tác nhân gây bệnh này thường lây qua đường hô hấp, thông qua giọt bắn từ người bệnh khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần. Ngoài ra, việc tiếp xúc với đồ vật có chứa vi khuẩn, virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng cũng có thể làm lây nhiễm. Khả năng lây nhiễm giảm dần sau khi điều trị, nhưng thời gian cụ thể phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Viêm phổi có nguy hiểm không?

Viêm phổi có thể rất nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Bệnh trở nên nặng khi người bệnh sốt cao liên tục, ho ra máu, khó thở tăng dần, tím môi, tụt huyết áp, suy hô hấp. Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng viêm phổi như: Suy hô hấp cấp, tràn dịch hoặc tràn mủ màng phổi, nhiễm trùng huyết, rối loạn đa cơ quan, thậm chí tử vong. Nguy cơ biến chứng sẽ cao hơn ở trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch. Tại Việt Nam, viêm phổi là nguyên nhân nhập viện phổ biến nhất ở trẻ em.

Triệu chứng của viêm phổi – Nhận biết sớm để điều trị kịp thời

Viêm phổi thường khởi phát với các triệu chứng hô hấp và toàn thân rõ rệt. Nhận biết sớm các dấu hiệu dưới đây giúp người bệnh chủ động đi khám và được điều trị kịp thời. Dấu hiệu viêm phổi thường gặp bao gồm:

• Hầu hết trường hợp người bệnh có triệu chứng sốt cao đột ngột.
• Ho dai dẳng, thường là ho khan hoặc ho có đờm, đôi khi ho ra máu.
• Người bệnh đau tức ngực khi ho hoặc hít sâu.
• Khó thở, thở nhanh, đặc biệt khi vận động hoặc nằm xuống.
• Người bệnh mệt mỏi ngay cả khi nghỉ ngơi, suy nhược cơ thể.
• Ớn lạnh, đổ mồ hôi nhiều.
• Đau đầu hoặc đau cơ.

Tuy nhiên, các dấu hiệu này có thể khác nhau ở từng đối tượng. Ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, biểu hiện có thể chỉ là bỏ bú, quấy khóc nhiều, thở nhanh, hoặc co lõm ngực. Trong khi đó, người cao tuổi lại thường không sốt hoặc chỉ sốt nhẹ. Ngoài ra, họ có thể rơi vào tình trạng lú lẫn, giảm ăn uống, suy kiệt nhanh chóng.

Việc hiểu rõ các triệu chứng của viêm phổi theo từng nhóm tuổi là rất quan trọng để phát hiện sớm và giảm nguy cơ biến chứng nặng.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị viêm phổi

Việc chẩn đoán bệnh viêm phổi không chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng mà còn cần kết hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng như: Chụp X-quang phổi, chụp CT ngực, xét nghiệm máu, test virus nhanh, cấy đờm… Một trong những câu hỏi về bệnh viêm phổi​ thường gặp khác là viêm phổi điều trị thế nào. Phác đồ điều trị viêm phổi phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nặng – nhẹ và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Cách điều trị viêm phổi tùy theo nguyên nhân như sau:

Viêm phổi do vi khuẩn: Đối với viêm phổi do vi khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh phù hợp, dựa trên kết quả lâm sàng và xét nghiệm vi sinh. Các nhóm kháng sinh phối hợp thường được sử dụng bao gồm beta-lactam (như amoxicillin), macrolide hoặc quinolone. Trong những trường hợp vi khuẩn sinh enzyme beta-lactamase, không đáp ứng với điều trị ban đầu, hoặc có biểu hiện viêm phổi biến chứng như áp xe phổi hay nghi ngờ nhiễm khuẩn hỗn hợp, bác sĩ có thể cân nhắc phối hợp kháng sinh phổ rộng hơn. Tất cả các quyết định điều trị cần dựa trên đánh giá chuyên môn và phải được bác sĩ chỉ định. Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc.

Viêm phổi do virus: Chủ yếu điều trị bằng các biện pháp hỗ trợ như nghỉ ngơi, bổ sung nước đầy đủ và sử dụng thuốc kháng virus trong trường hợp xác định được rõ loại virus gây bệnh.

Viêm phổi do nấm: Cần sử dụng thuốc kháng nấm đặc hiệu theo đúng chỉ định và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Viêm phổi do tác nhân không điển hình: Thường được điều trị bằng các loại kháng sinh nhóm macrolide hoặc quinolone, được lựa chọn dựa trên tình trạng lâm sàng và khả năng đáp ứng của từng bệnh nhân.

Trong những ca nhẹ, người bệnh có thể điều trị ngoại trú và uống thuốc theo chỉ định. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu nặng như khó thở, sốt cao liên tục, SpO₂ giảm, bệnh nhân cần nhập viện để được hỗ trợ hô hấp, truyền dịch, sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch…

Cách phòng ngừa viêm phổi hiệu quả

 Một trong những biện pháp quan trọng nhất là tiêm vắc xin đầy đủ, nhất là các loại vắc xin phế cầu, cúm mùa, COVID-19… Để phòng ngừa viêm phổi hiệu quả, bạn nên tiêm vắc xin phòng viêm phổi và cúm, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh tiếp xúc với người bệnh, ăn uống đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và duy trì môi trường sống thông thoáng đều là những biện pháp phòng ngừa quan trọng. Ngoài ra, không hút thuốc lá và kiểm soát các bệnh mạn tính cũng giúp giảm nguy cơ mắc viêm phổi.

Viêm phổi là một trong những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến nhất trên thế giới. Mong rằng những câu hỏi về bệnh viêm phổi được giải đáp trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ bệnh viêm phổi, hãy đi khám ngay để được điều trị kịp thời bạn nhé!