Những điều cần biết về mở khí quản và các loại ống mở khí quản

Ngày càng có nhiều bệnh nhân được chỉ định mở khí quản và đặt ống mở khí quản. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu hết lợi ích của việc mở khí quản cũng như một số biến chứng hay các loại ống mở khí quản.

Mở khí quản là gì?

Mở khí quản là thủ thuật tạo đường thông khí tạm thời hoặc vĩnh viễn nhằm đưa không khí trực tiếp vào phổi mà không đi qua đường mũi họng. Nó thường được thực hiện trong các tình huống khẩn cấp khi bệnh nhân không thể thở được. Khi thực hiện thủ thuật này, bác sĩ sẽ rạch một vết mổ dài 2 đến 3cm từ vòng sụn thứ hai ở khí quản phía trước cổ, tạo một lỗ để cố định vòng sụn khí quản thứ ba và thứ tư, sau đó đặt ống mở khí quản vào lỗ và cố định ống bằng chỉ khâu hoặc băng phẫu thuật.

Mở khí quản được sử dụng trong hai tình huống:

• Cấp tính: Là tình huống cấp cứu để duy trì đường thở mà không thể đặt nội khí quản bằng đường miệng được, chẳng hạn như chấn thương vùng đầu mặt cổ, hen phế quản ác tính.
• Mạn tính: Thường được sử dụng ở những bệnh nhân phải thở máy trong thời gian dài.

Một số lợi ích của việc mở khí quản

Một số lợi ích sức khỏe của việc mở khí quản bao gồm:

• Giảm công thở: Ống mở khí quản giúp giảm đáng kể chiều dài đường thở so với ống nội khí quản dẫn đến công hô hấp sẽ được giảm đáng kể.
• Bệnh nhân dễ chịu hơn: Bệnh nhân có thể cử động cổ, ăn, uống và nói chuyện
• Chăm sóc đường thở dễ dàng hơn: Phẫu thuật mở khí quản giúp hút đàm nhớt từ miệng và khí quản dễ dàng hơn. Hút đàm nhớt là yếu tố rất quan trọng giúp giảm nguy cơ viêm phổi cho bệnh nhân
• Bệnh nhân được đặt ống mở khí quản sẽ dễ cai máy thở hơn, khi tình trạng bệnh nhân ổn định có thể được điều trị ngoại trú tại nhà.

Phân biệt các loại ống mở khí quản

Chất liệu: Ống nhựa hoặc ống kim loại. Ống kim loại không có nòng bên trong và phải thay khi được 5 đến 7 ngày.

• Ống mở khí quản có bóng hoặc không có bóng: Một túi khí gần cuối ống giúp bảo vệ đường thở.
• Ống mở khí quản có cửa sổ hoặc không có cửa sổ: Những loại ống mở khí quản này có thể có hoặc không có bóng. Đối với những ống có cửa sổ, trên ống sẽ có một lỗ để không khí từ phổi đi qua dây thanh và vùng mũi miệng. Bệnh nhân có thể thở bình thường và có thể ho khạc ra các chất tiết ra khỏi miệng, giúp tạo ra tiếng nói.
• Ống mở khí quản 1 nòng hay 2 nòng: Ống mở khí quản 1 nòng là loại ống bằng nhựa không có nòng bên trong và cần thay 5 đến 7 ngày một lần. Loại này có thể có sẵn bóng hoặc không có bóng. Ống mở khí quản 2 nòng có nòng ngoài và nòng trong, nòng trong có thể được lấy ra và làm sạch hàng ngày. Nòng trong còn có loại có cửa sổ để bệnh nhân tập thở đường mũi và người bệnh có thể nói được khi sử dụng mở khí quản loại này.

Các biến chứng có thể xảy ra khi mở khí quản

Biến chứng sớm trong tuần đầu tiên

• Chảy máu.
• Chấn thương dây thần kinh.
• Chấn thương thực quản.
• Tràn khí dưới da, tràn khí màng phổi.
• Bị ứ đọng các chất tiết, dẫn đến hít sặc và bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới.

Biến chứng muộn

• Hẹp khí quản.
• Nhuyễn sụn khí quản.
• Viêm phổi tái diễn nhiều lần.
• Dò khí quản thực quản, khí quản da.

Tiến trình mở khí quản

Có 2 phương pháp mở khí quản

• Phẫu thuật mở khí quản.
• Mở khí quản xuyên da bằng phương pháp nong.

Phẫu thuật mở khí quản

• Bệnh nhân được cho nằm ngửa, mê toàn thân.
• Vết mổ 2 đến 3cm từ vòng sụn thứ 2 của khí quản xuống.
• Tạo một lỗ giữa vòng sụn khí quản thứ 3 và 4.
• Đặt ống mở khí quản.
• Cố định ống mở khí quản.

Mở khí quản qua da bằng phương pháp nong

Phẫu thuật mở khí quản qua da bằng phương pháp nong là bộ dụng cụ với các ống nong có kích thước lớn dần để tạo một đường hầm trong khu vực khí quản để đặt Canuyn mở khí quản. Chọc kim và có dây dẫn đường giữa vòng sụn khí quản thứ 1 và 2.

Lỗ mở khí quản được nong rộng dần bằng các cây nong với các kích thước khác nhau. Thủ thuật này có thể được làm mù hay được làm dưới hướng dẫn của dụng cụ nội soi.

Vệ sinh mở khí quản

Các bước để làm sạch khí quản như sau:

• Khi xuất hiện đờm nhiều trong phổi, bệnh nhân được hút đờm thường xuyên, hoặc người bệnh có thể khạc đờm ra ngoài thông qua lỗ khai khí quản.

• Thay băng và rửa vết mổ mở khí quản mỗi ngày một lần.
• Khi thay băng, quan sát vùng da xung quanh khí quản và xem xét dấu hiệu sưng, đỏ, chảy máu, mủ…
• Kiểm tra vị trí của ống mở khí quản, kiểm tra dây cột mở khí quản đã được siết chặt đúng cách chưa và kiểm tra lại ngay nếu ống mở khí quản bị trượt hoặc rơi ra ngoài.
• Kiểm tra màu sắc và tính chất đàm nhớt trong ống mở khí quản mỗi khi bạn thay băng.

Hy vọng những chia sẽ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mở khí quản và các loại ống mở khí quản. Khi thực hiện thủ thuật này, trước hết bạn hãy tham khảo các cơ sở uy tín để đạt được hiệu quả như mong muốn nhé!