Tràn khí màng phổi là gì? Dấu hiệu tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi là gì?

Tràn khí màng phổi (Pneumothorax) là tình trạng phổi bị xẹp, phổi xảy ra khi không khí bị rò rỉ vào không gian giữa phổi và thành ngực của bạn. Không khí này đẩy ra bên ngoài phổi của bạn và làm cho nó xẹp xuống. Tràn khí màng phổi có thể là tình trạng xẹp phổi hoàn toàn hoặc chỉ xẹp một phần phổi.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi nhẹ đôi khi không có triệu chứng. Các triệu chứng của tràn khí màng phổi bao gồm khó thở và đau ngực kiểu màng phổi.

Khó thở có thể khởi phát đột ngột hoặc từ từ tùy thuộc vào tốc độ phát triển và kích thước của tràn khí màng phổi.

Cơn đau có thể giống do viêm màng ngoài tim, viêm màng phổi, viêm phổi, thuyên tắc phổi, chấn thương cơ xương (khi cơn đau lan sang vai) hoặc một bệnh lý trong ổ bụng (khi lan sang ổ bụng). Cơn đau cũng có thể giống tình trạng thiếu máu cục bộ ở tim, mặc dù điển hình là cơn đau do thiếu máu cục bộ ở tim không phải cơn đau màng phổi.

Các kiểm tra vật lý bao gồm không có độ rung thành ngực (Fremitus test), tăng cường phản ứng khi gõ và giảm âm thanh hơi thở ở bên bị ảnh hưởng. Nếu tràn khí màng phổi nặng, bên phổi bị ảnh hưởng có thể to ra với khí quản dịch chuyển rõ ràng sang bên đối diện. Với tràn khí màng phổi nghiêm trọng, hạ huyết áp có thể xảy ra.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh tràn khí màng phổi

Các biến chứng do tràn khí màng phổi có thể gây xẹp phổi, suy hô hấp, tràn khí dưới da, nhưng đáng lo ngại nhất là tràn khí màng phổi trung thất vì quai động mạch chủ, các động mạch, tĩnh mạch phổi, các dây thần kinh trong khu vực trung thất, tim bị khí trực tiếp đè ép gây suy hô hấp, đe dọa tính mạng bệnh nhân. Đặc biệt tràn khí trung thất gặp ở bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc hen suyễn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi tự phát nguyên phát xảy ra ở những bệnh nhân không có bệnh phổi tiềm ẩn, điển hình là ở nam thanh niên cao, gầy ở độ tuổi thiếu niên và 20 tuổi. Có thể là các bóng khí hoặc kén khí dưới màng phổi vỡ tự phát do hút thuốc hoặc di truyền. Thường xảy ra khi nghỉ ngơi, mặc dù một số trường hợp xảy ra trong các cử động vươn hoặc duỗi. Tràn khí màng phổi tự phát nguyên phát cũng xảy ra khi lặn sâu và bay quá cao.

Tràn khí màng phổi tự phát thứ phát xảy ra ở những bệnh nhân có bệnh phổi tiềm ẩn. Thường là kết quả của vỡ bóng khí hoặc kén khí ở bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nặng (thể tích thở ra gắng sức trong một giây [FEV1] < 1L), nhiễm Pneumocystis jirovecii liên quan đến HIV, xơ nang hoặc bất kỳ bệnh nhu mô phổi tiềm ẩn. Tràn khí màng phổi tự phát thứ phát nghiêm trọng hơn tràn khí màng phổi tự phát nguyên phát vì nó xảy ra ở những bệnh nhân có bệnh phổi tiềm ẩn làm giảm thể tích dự trữ phổi.

Tràn khí màng phổi catamenial là một dạng tràn khí màng phổi tự phát thứ phát hiếm gặp xảy ra trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu hành kinh ở phụ nữ tiền mãn kinh và đôi khi ở phụ nữ sau mãn kinh dùng estrogen. Nguyên nhân là do lạc nội mạc tử cung trong lồng ngực, có thể do sự di chuyển của mô nội mạc tử cung trong phúc mạc qua các khuyết tật cơ hoành hoặc do thuyên tắc qua các tĩnh mạch vùng chậu.

Tràn khí màng phổi do chấn thương là một biến chứng thường gặp của chấn thương ngực xuyên thấu hoặc do các vật cùn.

Tràn khí màng phổi sau can thiệp gây ra bởi các can thiệp y tế, bao gồm chọc hút bằng kim xuyên lồng ngực, chọc hút lồng ngực, đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, thở máy và hồi sức tim phổi.