Những điều cần biết về vắc xin lao phổi

Dưới đây là những thông tin quan trọng và cần thiết trước và sau khi tiêm vắc xin lao phổi. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tham khảo bài viết để có những thông tin hữu ích về vắc xin lao phổi nhé!

Ai được tiêm vắc xin lao phổi?

Vắc xin dự phòng lao được dùng cho mọi người. Những nước có nguồn lây nhiễm lao cao được khuyến khích tiêm chủng BCG càng sớm càng tốt.

Những trường hợp phải tạm hoãn tiêm vắc xin lao phổi bao gồm trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ sinh thiếu cân, bệnh cấp tính (cả đang trong quá trình phục hồi), đối tượng có các bệnh ngoài da đang tiến triển.

Khi nào nên tiêm vắc xin lao phổi?

Bộ Y tế khuyến cáo nên tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ em trong vòng một tháng cho tới một năm sau sinh. Thực tế, đối với các trẻ sơ sinh khỏe mạnh, không nằm trong trường hợp hoãn tiêm thì thường được tiêm phòng lao trong vòng 24 giờ sau sinh. Những trẻ sinh non hoặc gặp một số vấn đề về sức khỏe cần theo dõi thì có thể hoãn tiêm tới khi trẻ có thể trạng tốt lên, tuy nhiên cần tiến hành tiêm phòng lao cho trẻ càng sớm càng tốt.

Việc tiêm vắc xin phòng lao muộn sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh lao hơn những trẻ đã được tiêm phòng, thậm chí trẻ có thể bị nhiễm lao ngay những ngày đầu sau sinh do lúc này hệ thống miễn dịch còn yếu ớt mà không khí tại bệnh viện có thể tồn tại nhiều vi khuẩn gây bệnh. Tiêm phòng vắc xin BCG cho trẻ sau một năm tuổi cũng có thể gây ra một số phản ứng sau tiêm mạnh hơn.

Hiệu quả khi tiêm vắc xin lao phổi sớm

Vắc xin BCG không bảo vệ chống lại vi khuẩn lao nhưng giúp ngăn chặn bệnh lao tiến triển mạnh. Cụ thể là BCG ngăn chặn những thể lao sơ nhiễm, lao thứ phát hình thành, đề phòng lao tiến triển thành các bệnh lý nặng hơn như phế quản truất phế viêm lao, lao kê, lao màng não.

Thời gian bảo vệ của BCG là từ 4 – 5 năm cho tới 15 – 20 năm, thay đổi tùy theo công trình nghiên cứu.

Vắc xin BCG thường được khuyến cáo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nó khá hiệu quả trong việc dự phòng những loại lao nguy hiểm, trong đó có lao viêm màng não với độ bảo vệ lên tới 70%.

Đối với người lớn mắc bệnh lao, chưa từng được tiêm vắc xin trước đây nhưng phải thường xuyên tiếp xúc với nguồn bệnh cũng nên được tiêm ngừa. Ngoài ra, BCG cũng phát huy hiệu quả trong việc đề phòng nhiễm loét Buruli và những khuẩn lao không tiêu biểu khác.

Vắc xin lao phổi chỉ cần tiêm một liều duy nhất mà không phải tiêm thêm các liều bổ sung. Bên cạnh đó, BCG cũng không được khuyến cáo tiêm cho thanh thiếu niên trên 16 tuổi vì lúc này vắc xin sẽ không hoạt động tốt nữa. Tuy nhiên, vẫn có thể tiêm vắc xin phòng lao cho người từ 16 - 35 tuổi có nguy cơ cao bị phơi nhiễm lao.

Một số phản ứng sau khi tiêm vắc xin lao phổi

Vắc xin lao phổi không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Hầu hết trẻ em sau khi được tiêm đều có phản ứng nhẹ như đỏ, sưng và đau nhẹ tại chỗ tiêm. Ngay sau khi tiêm thường xuất hiện các nốt nhỏ tại vị trí tiêm và nó sẽ biến mất sau khoảng 30 phút. Sau hai tuần vết thương này sẽ tự lành và để lại sẹo nhỏ với đường kính 5 mm trên bắp tay.

Ở những người có hệ miễn dịch kém, tác dụng phụ thường gặp và nặng hơn bao gồm sốt nhẹ nổi hạch hoặc áp xe tại chỗ. Một số phản ứng hi hữu hơn có thể gặp là nhiễm trùng BCG toàn thân, viêm tủy, viêm hạch bạch huyết với mủ (xuất hiện từ 2 - 6 tháng sau khi tiêm BCG).

Cần làm gì khi tiêm vắc xin mà gặp phải các phản ứng phụ?

Với những phản ứng thông thường, các phụ huynh hoàn toàn có thể yên tâm chăm sóc trẻ tại nhà.

• Đối với trẻ em, cho trẻ bú mẹ như thường và cho uống nhiều nước. Thường xuyên quan sát bé và lưu ý không chạm, đè vào chỗ tiêm.
• Sốt nhẹ (dưới 38,5^oC): Uống nhiều nước, cho ăn uống bình thường, nằm chỗ thoáng. 
• Chỗ tiêm bị đỏ hoặc sưng trên 3 ngày thường sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày đến một tuần. Có thể uống thuốc giảm đau theo chỉ định.
• Đau khớp kể cả khớp nhỏ ngoại vi dai dẳng hoặc thoáng qua đều có thể tự khỏi, có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ dẫn bác sĩ. 
• Viêm hạch bạch huyết kể cả viêm hạch bạch huyết có mủ hoặc có một hốc rò rỉ trên một hạch lympho sẽ xảy ra trong vòng 2 - 6 tháng sau khi tiêm vắc xin BCG, thường là cùng bên với chỗ tiêm chủng (thường là ở nách). Triệu chứng này thường tự lành. Nếu tổn thương dính vào da hoặc chảy nước thì phải đưa đến cơ sở y tế để được giải phẫu dẫn lưu và đắp thuốc chống lao tại chỗ.
• Bầm tím hoặc chảy máu do giảm tiểu cầu thường là nhẹ và tự khỏi. Trường hợp nặng phải cần đưa đến cơ sở y tế để điều trị.

Nếu xuất hiện một số phản ứng nặng sau tiêm chủng, cần khẩn trương đưa trẻ đến cơ sở y tế để điều trị. Một số triệu chứng cần lưu ý:

• Sốt cao hơn 39^oC, uống thuốc hạ sốt không khỏi, sốt kéo dài trên 24 giờ, sốt xuất hiện sau 12 giờ tiêm chủng.
• Quấy khóc kéo dài, trẻ mệt mỏi, li bì và hôn mê.
• Co giật, nôn trớ, bú kém hoặc bỏ bú. 
• Phát ban.
• Thở nhanh, khó thở co kéo hõm ức, thở rên, thở ậm ạch, tím môi và chi.
• Chân tay lạnh, da nổi vân tím.

Lưu ý sau khi tiêm vắc xin lao phổi

Sau khi tiêm vắc xin, có một số điều mà bạn cần phải lưu ý như sau:

• Cần giữ vệ sinh vị trí được tiêm, giữ sạch sẽ và khô thoáng.
• Chỉ nên dùng nước sạch hoặc nước ấm để lau sạch vết tiêm khi cần thiết.
• Tuyệt đối không dùng các chất sát trùng, thuốc mỡ hoặc kem bôi bôi vào chỗ tiêm nhằm giảm sưng.
• Không được dùng băng dán vết thương. Nếu trong trường hợp cần băng bó thì nên sử dụng băng khô có băng dính dán dọc hai bên, cho phép không khí được lưu thông.

Trên đây là một số thông tin hữu ích xoay quanh vắc xin lao phổi. Hy vọng qua bài viết trên, quý đọc giả đã có thêm kiến thức về loại vắc xin này cũng như có biện pháp tiêm ngừa phù hợp.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm chủng, giúp mọi người phòng ngừa được nhiều loại bệnh nguy hiểm thông qua việc tạo ra miễn dịch chủ động đặc hiệu cho cơ thể. Khi đến tiêm chủng tại Long Châu, bạn không chỉ tiêm vắc xin đầy đủ và tuân theo lịch tiêm chính xác, mà còn giới thiệu các gói tiêm chủng đa dạng để đáp ứng nhu cầu phòng ngừa bệnh tật của mọi lứa tuổi. Trung tâm luôn lấy sự an toàn và sức khỏe của mọi người làm tiêu chí hàng đầu trong mọi hoạt động của mình.