Viêm màng não do virus có nghiêm trọng không?

Viêm màng não do virus là gì? 

Não và tủy sống được bao phủ bởi 3 lớp mô gọi là màng não. Khoang dưới nhện nằm giữa lớp giữa và lớp trong của màng não, bao gồm não và tủy sống. Bên trong khoang dưới nhện chứa đầy dịch não tủy, lấp đầy các khoảng trống bên trong não, giúp tạo môi trường đệm bảo vệ não và tủy sống.

Viêm màng não do virus là tình trạng viêm của màng não, khoang dưới nhện và dịch não tủy. Các triệu chứng thường gặp nhất của bệnh là sưng, đau đầu, sốt, cứng cổ…

Virus là nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh viêm màng não ở người. Bên cạnh đó, bệnh còn có thể do một số nguyên nhân khác như nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm…

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm màng não do virus

Các triệu chứng ban đầu của viêm màng não do virus có thể khá giống với bệnh cảm cúm. Các triệu chứng này có thể phát triển trong vài giờ hoặc trong vài ngày:

• Sốt cao đột ngột;

• Cứng cổ, đau khi hạ cằm xuống ngực;

• Đau đầu dữ dội khác với bình thường;

• Đau cơ;

• Nhức đầu kèm buồn nôn hoặc nôn mửa;

• Lú lẫn hoặc khó tập trung;

• Co giật;

• Buồn ngủ hoặc khó thức dậy;

• Nhạy cảm với ánh sáng;

• Không thèm ăn hoặc khát;

• Phát ban trên da.

Các triệu chứng cần lưu ý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

• Sốt cao;

• Khóc liên tục;

• Buồn ngủ quá mức hoặc khó chịu;

• Khó thức dậy sau giấc ngủ;

• Không năng động hoặc chậm chạp;

• Không thức dậy để ăn;

• Bú kém;

• Nôn mửa;

• Phần trên đỉnh đầu của trẻ có chỗ phồng lên;

• Căng cứng cơ thể và cổ;

• Khó dỗ khi trẻ khóc và thậm chí bé có thể khóc nhiều hơn khi được bế.

Tác động của viêm màng não do virus đối với sức khỏe 

Viêm màng não do virus thường gây nên các triệu chứng như sốt siêu vi. Tuy nhiên, bệnh thường nhẹ và có thể tự khỏi mà không gây ảnh hưởng quá nghiêm trọng đến sức khỏe bệnh nhân.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm màng não do virus

Nếu thời gian mắc phải viêm màng não càng lâu thì nguy cơ co giật và tổn thương thần kinh vĩnh viễn càng cao:

• Mất thính lực;

• Khó nhớ;

• Khuyết tật học tập;

• Tổn thương não;

• Có vấn đề về dáng đi;

• Co giật;

• Suy thận;

• Sốc;

• Tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến viêm màng não do virus

Bệnh thường do Enterovirus (echovirus, coxsackievirus) gây ra và hay gặp nhất vào cuối mùa hè, đầu mùa thu. 

Ngoài ra, viêm màng não do virus còn có thể do một số loại virus khác gây nên như virus herpes simplex (HSV - 2), HIV, virus quai bị, virus West Nile, virus Varicella zoster, virus viêm não St. Louis, virus viêm não California, virus viêm màng não tế bào lympho, virus Zika, virus Chikungunya…

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm màng não do virus?

Đối tượng có nguy cơ mắc phải màng não do virus:

• Người tiếp xúc với máu, phân của người bệnh viêm màng não do virus.
• Người bị côn trùng mang mầm bệnh cắn.
• Người có quan hệ tình dục với bệnh nhân mắc HSV, HIV.
• Người không tiêm vaccine ngừa viêm màng não.
• Người có sức đề kháng kém hoặc bị suy giảm miễn dịch.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Viêm màng não do virus

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Viêm màng não do virus:

• Không tiêm vaccine.

• Hầu hết những trường hợp mắc viêm màng não do virus gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi.

• Phụ nữ có thai.

• Suy giảm hệ thống miễn dịch (HIV/AIDS, nghiện rượu, đái tháo đường…)

• Cắt bỏ lá lách.

• Môi trường sống ẩm thấp, nơi có nhiều côn trùng (muỗi có thể lây truyền virus West Nile, virus St. Louis, virus Zika, virus Chikungunya) hoặc tiếp xúc với nước tiểu, phân của động vật mang mầm bệnh.

• Sử dụng chung kim tiêm với người khác, đặc biệt là với bệnh nhân nhiễm HIV.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm màng não do virus

Liệu pháp xét nghiệm và chẩn đoán điều trị viêm màng não do virus, bao gồm:

• Chụp CT hoặc MRI vùng đầu để xác định vị trí sưng, viêm. Có thể chụp X quang hoặc CT ngực và xoang nếu nghi ngờ nhiễm trùng có liên quan viêm màng não.
• Chọc dò tủy sống và xét nghiệm PCR dịch não tủy.
• Xét nghiệm kháng thể kháng virus.
• Xét nghiệm máu, phân.

Phương pháp điều trị viêm màng não do virus hiệu quả

Thuốc kháng sinh không thể chữa khỏi bệnh viêm màng não do virus và hầu hết các trường hợp sẽ tự cải thiện trong vài tuần. Các phương pháp điều trị các trường hợp nhẹ của viêm màng não do virus thường bao gồm:

• Nghỉ ngơi nhiều hơn.

• Uống nhiều nước.

• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn (paracetamol…) để giúp bệnh nhân hạ sốt và giảm đau nhức.

• Bác sĩ có thể kê thuốc corticosteroid để giảm sưng não và thuốc chống co giật để kiểm soát cơn động kinh. 

• Bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng virus trong trường hợp cần thiết (acyclovir...)

• Dùng ARV trong trường hợp nhiễm HIV.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm màng não do virus

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. 

• Suy nghĩ tích cực, lạc quan, thoải mái, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể xuất hiện bất kỳ bất thường nào trong quá trình điều trị hoặc khi bệnh không thuyên giảm sau vài tuần.

• Tái khám theo lịch hẹn (nếu cần).

• Nghỉ ngơi nhiều hơn, ngủ đủ giấc.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung thêm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau củ và trái cây giàu vitamin C (trái cây họ cam quýt, ổi, kiwi, rau chân vịt…), atiso, bông cải xanh…

• Bổ sung thêm acid béo omega 3 (cá thu, cá hồi, cá tuyết…) để giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể và chống viêm.

• Có thể uống thêm probiotic để hỗ trợ hoạt động của đường ruột, giúp hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn và cải thiện phần nào các triệu chứng trên đường tiêu hóa.

Phương pháp phòng ngừa viêm màng não do virus hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau:

• Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh cũng như sau khi nựng thú vật.

• Không dùng chung thức ăn, đồ uống, dụng cụ ăn uống, bàn chải đánh răng với người khác.

• Duy trì tốt hệ thống miễn dịch của cơ thể bằng cách nghỉ ngơi đầy đủ, có chế độ ăn uống lành mạnh và đủ dinh dưỡng, thường xuyên tập luyện thể dục.

• Che miệng khi ho hoặc hắt hơi.